رانتخواهان
چرا سیاستگذاران زمینههای بهرهمندی از رانت را از بین نمیبرند؟
مرضیه محمودی: اول: رئیسکل بانک مرکزی اخیراً در گفتوگو با رادیو اقتصاد گفته: «متاسفانه در جنگ و فشار اقتصادی و تحریمهای همهجانبه دشمنان خارجی، نیمی از توان ما صرف خنثی کردن توطئه رانتخواران داخلی میشود.»
دوم: سخنگوی شورای نگهبان چندی پیش اعلام کرد 90 نفر از نمایندگان کنونی مجلس (مجلس دهم) برای دور بعد رد صلاحیت شدهاند و دلیل آن مسائل مالی است. او گفته مستندات پرونده آنها هم موجود است. مستندات را به برخی ارائه دادهایم و بقیه هم اگر بخواهند میتوانند مستندات را دریافت کنند.
سوم: محمود صادقی، نماینده مردم تهران در نامهای به رئیس قوه قضائیه از او خواست «واسطههای تایید صلاحیت داوطلبان ورود به مجلس» را شناسایی کند. نامهای که گویای آن بود که عدهای برای تایید صلاحیت افراد مبالغی کلان گرفتهاند و سابقه این گفته به توئیتی بازمیگشت که صادقی چندی پیش آیتالله جنتی، دبیر شورای نگهبان را خطاب قرار داده و در آن از «دلالان میلیاردی» سخن گفته بود.
چهارم: اعتمادآنلاین خبری به نقل از یکی از داوطلبان رد صلاحیتشده مجلس نهم منتشر کرده بود که آن فرد در آن مدعی شده بود به من «گفتند ۶۰۰ میلیون تومان بده تا تایید صلاحیت شوی»، «همه میگفتند در مسجد عزیزالله میتوان کاری کرد»، «حتی شنیدم پسر فلان شخصیت پول میگیرد».
دولت از رانتخواران گله میکند، شورای نگهبان صلاحیت 90 نماینده کنونی را به دلیل مسائل مالی رد میکند، همان مجلس از نفوذ افرادی به زیرمجموعههای همین شورای نگهبان گله میکند و مدعی است برای تایید صلاحیتها رشوههای میلیاردی میگیرند و دیگری میگوید اگر فساد مالی این نمایندگان بر قوه قضائیه و دیگران محرز است، چرا آنها همچنان در مجلس هستند تا «هر چه خواستند بخورند»؟ گفتههای همتی و دیگران اعتراف به وجود یک کارخانه عظیم هیولاسازی و تولید رانت در ایران است. اما هیچکدام اعلام نمیکنند که سوخت این کارخانه عظیم از کجا تامین میشود؟ رئیسکل بانک مرکزی در همان گفتوگوی رادیویی گفته بود «پرواضح است سرچشمه این حرکات منفی خارج از ایران است که اجازه نمیدهند تعادل در سیستم اقتصادی ایجاد شود.» اما اقتصاددانان نظر دیگری دارند. آنها میگویند رانت، ناشی از سیاستها و تصمیماتی است که همین سیستم وضع و اجرا میکند. احتمالاً نزدیکترین نمونه تاریخی آن توزیع ارز 4200تومانی بود. دولت رانت بزرگی را توزیع کرد. قوه قضائیه آنها را دستگیر و محاکمه کرد و حتی چند تنی هم اعدام شدند. اما کارخانه تولید رانت همچنان از کار نیفتاد. چرا؟ موسی غنینژاد در گفتوگو با شماره 332 تجارت فردا گفته بود: «ما یک اقتصاد کاملاً دولتی داریم. ما تصور میکردیم اگر افراد خوب از فیلترهای عقیدتی و سیاسی عبور کنند میتوانند در هرم قدرت بالا بروند. تصور این بود که آدمهای خوب شرایط را به خوبی پیش میبرند. اما تمام مشکلاتی که امروز ما داریم، نتیجه همین تصور اشتباه است. این نشان میدهد ساختارهای ما ایراد دارد و تا این ایراد برطرف نشود، مشکل فساد و رانت هم پابرجا خواهد ماند.»