بازی با آمار

  مجید حیدری: بانک مرکزی، انتشار آمارهای تورمی را تا اطلاع ثانوی متوقف کرده است. در حالی که در هفته نخست دی‌ماه، مخاطبان منتظر اعلام نرخ تورم از سوی بانک مرکزی بودند، این انتظار بدون پاسخ ماند. روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها، به عدم انتشار آمار تورمی واکنش نشان دادند و پس از آن بود که مسوولان بانک مرکزی، به این موضوع واکنش نشان دادند. محمود چلویان، مدیر اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرد که بانک مرکزی به منظور بررسی‌های تخصصی و کارشناسی دوجانبه با مرکز آمار در خصوص به حداقل رساندن اختلافات آماری، نرخ تورم را بررسی و منتشر خواهد کرد. او با اشاره به تفاوت نتایج نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار تاکید کرد: در برخی از مقاطع زمانی بین نتایج نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار اختلاف محسوسی رخ می‌دهد و در بررسی‌های انجام‌شده عمده دلایل این امر مربوط به تفاوت سال پایه، دوره‌های احصای هزینه‌های خانوارها، تناسب نظام جمع‌آوری داده‌ها به منظور کاهش خطای غیرنمونه‌گیری و عوامل دیگر بوده است. چلویان از تصمیم جدید بانک مرکزی مبنی بر توقف اعلام آمار نرخ تورم سخن گفت و علت آن را اعلام نرخ تورم مرکز آمار پیش از بانک مرکزی و سردرگمی و سوءتفاهم عمومی عنوان کرد. این مقام مسوول در بانک مرکزی گفت: «تصمیم گرفته شده تا نتایج شاخص تورم بانک مرکزی فعلاً منتشر نشود تا با انجام بررسی‌های تخصصی و کارشناسی دوجانبه در خصوص اختلافات آمارها، این اختلافات به حداقل ممکن کاهش یابد.» اما به نظر می‌رسید که این اظهارنظرها در خصوص آمارهای تورمی قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد. آیا اگر در آمارها تفاوتی وجود داشته باشد می‌توان به یک‌باره و بدون اطلاع‌رسانی انتشار آن را متوقف کرد. این موضوع می‌تواند بهانه خوبی برای آمارهای دیگر نیز باشد و اگر نهاد یا شخصی از روند آمار راضی نباشد، می‌توان با این دلیل، به بایکوت آماری روی آورد. گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که دستور توقف آمارها از سوی بالاترین مقام اجرایی در بانک مرکزی صادر شده است. آمارهایی که مورد رضایت مسوولان نبوده است. اگرچه آمار تورم آذرماه به‌طور رسمی در پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی قرار نگرفت، اما در روز چهارشنبه 5 دی‌ماه، آمار تورم متوسط به شکل لحظه‌ای در سایت بانک مرکزی قرار گرفت. بر اساس این آمارها نرخ تورم متوسط در آذرماه معادل 4 /21 درصد بوده است، با این حساب می‌توان عنوان کرد که نرخ تورم ماهانه به حدود چهار درصد رسیده و نرخ تورم نقطه به نقطه نیز به بالای 42 درصد رسیده که از مردادماه سال 92 بیشترین مقدار بوده است. شاید این رکورد جدید، دلیل قابل قبولی برای عدم انتشار آمارهای تورمی باشد. کارشناسان معتقدند نمی‌توان با هیچ عذر و بهانه‌ای انتشار آمار را متوقف کرد، اما رفتار سلیقه‌ای مسوولان باعث می‌شود که بازی با آمارهای اقتصادی به یک داستان دنباله‌دار تبدیل شود. به نظر نمی‌رسد که این آخرین بار باشد که انتشار آمار با تابلو ایست مسوولان روبه‌رو می‌شود و مادامی که یک رویه مشخص و تقویم آماری متشکل وجود نداشته باشد، بازی با آمارهای اقتصادی ادامه خواهد داشت.