ایستاده در غبار
تالابها چه نقشی در چرخه حیات کره زمین دارند؟
تالابها اکوسیستمهای باارزشی هستند که کارکردهای بسیاری در تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، بستر رویش گیاهان شناور و آبزی، ذخیره آب، ادامه روند چرخه مواد، کنترل سیلاب، حفاظت در برابر طوفان، فرسایش بادی، بادشکن و پناهگاهی برای انواع گیاهان و جانوران دارند. در اقلیم غالباً خشک و نیمهخشک ایران که میزان تبخیر بهطور متوسط بیش از ۱۰ برابر بارش است، انتظار میرود که تالابهای بسیار کمی شکل گیرد اما پرشیب بودن ایران -که یکی از کوهستانیترین کشورهای جهان بهحساب میآید-، برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل دریایی آبهای گرم در جنوب و معتدل در شمال، وجود پهنههای وسیع بیابانی با خاکهای شور و بالاخره موقعیت عرض جغرافیایی باعث شده که ایران جزو کشورهای دارای بیشترین تنوع تالابها در جهان باشد. در ایران ۱۵۴ تالاب وجود دارد که ۸۴ تالاب بینالمللی و ۳۴ تالاب هم عضو کنوانسیون رامسر هستند. به گفته برخی از مسئولان 42 درصد تالابهای ایران خشک و با خشکسالی و تغییر اقلیم، 5 /1 میلیون هکتار از تالابها در ایران غبارخیز شدهاند. از سویی ۵۵ درصد تالابها در ایران ظرفیت غبارخیزی بالایی دارند. همچنین در ایران نزدیک به ۲۵۰ پیکره آبی وجود دارد که نسبت به ابعاد آنها در ردههای مختلف از جمله برکه، دریاچه، دریاچه متوسط و بزرگ دستهبندی میشوند که به همراه زیستگاههای آبی کنار ساحلی در مجموع چهار میلیون هکتار از اراضی کشور را به خود اختصاص دادهاند. سیزدهم بهمن سال ۱۳۴۹ خورشیدی (۱۹۷۱ میلادی)، در شهر رامسر ایران، پیماننامهای جهانی برای نگاهبانی از تالابها به تصویب رسید که پیماننامه «کنوانسیون رامسر» بهعنوان روز جهانی تالابها نامگذاری شد. تاکنون ۱۷۲ کشور جهان و با مجموع ۲۵۰۳ تالاب بینالمللی عضو این کنوانسیون بینالمللی هستند. به گفته کارشناسان در ۵۰ سال گذشته بیش از ۳۵ درصد تالابهای طبیعی در دنیا از بین رفتهاند.