خلق مرزهای اقتصادی نوین
اینترنت چه اثری بر رشد اقتصادی دارد؟
دنیای قبل از اینترنت با امروز بسیار متفاوت بود. در طول 40 سال گذشته، افزایش مستمر شاخصهای کلیدی توسعه اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه وجود داشته است. رشد تولید ناخالص داخلی، با گسترش سریع اتصال به اینترنت، که در دهه 1990 افزایش یافت، همزمان است. تقریباً نیمی از جهان امروز از اینترنت استفاده میکنند، از جمله بیش از یکسوم آفریقاییها و تقریباً یکچهارم جنوب آسیاییها و دسترسی در کشورهای کمدرآمد سرعت گرفته است. در سراسر جهان به ازای هر 100 نفر 14 اشتراک پهنباند وجود دارد. کره زمین اکنون در شبکهای پیچیده و رو به رشد از کابلهای زیردریایی پیچیده شده است که حتی دورافتادهترین گوشههای این سیاره را به هم متصل میکند. با توجه به تمرکز فزاینده بر توسعه زیرساختهای اینترنتی و اصلاحات نظارتی مخابراتی دولتهای کشورهای با درآمد پایین مثل کامبوج و اتیوپی، سیاستگذاران و دانشگاهیان با سوالات زیادی دستوپنجه نرم میکنند. مثل اینکه آیا دسترسی به اینترنت میتواند توسعه اقتصادی را هدایت کند؟ چه مکانیسمهایی بر رابطه بین این دو شکل میگیرد؟ و این موضع برای سیاست چه معنایی دارد؟
لازم است که در این موارد، به چند موضوع توجه کنیم:
از نظر تئوری دسترسی به اینترنت میتواند توسعه اقتصادی را از طریق تاثیرات آن بر روی طرف عرضه و طرف تقاضای یک اقتصاد هدایت کند.
اتصال دیجیتال میتواند مستقیماً بر بهرهوری شرکتها، کارگران و سایر ورودیها در فرآیند تولید تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، دسترسی به فناوریهای مبتنی بر اینترنت میتواند به کارگران کمک کند تا وظایف را با سرعت بیشتر، استانداردهای بالاتر و کیفیت بهتری انجام دهند.
در سمت تقاضا، اتصال به اینترنت بر توانایی فروشندگان و خریداران برای دسترسی به بازارها و در دسترس بودن و کیفیت اطلاعات در مورد محصولات و خدمات مورد معامله تاثیر میگذارد. به عنوان مثال، تجارت الکترونیک میتواند به شرکتها امکان دهد تا محصولات خود را برای تعداد بسیار بیشتری از مصرفکنندگان نسبت به آنچه بدون اینترنت امکانپذیر بود، بهویژه در مناطق روستایی و دورافتاده در دسترس قرار دهند.
بهبود بهرهوری
شواهد فزایندهای وجود دارد که نشان میدهد فناوریهای اینترنتی میتوانند بهرهوری نیروی کار را افزایش دهند. هنگامی که زیرساخت اینترنت در مناطق در حال توسعه جهان گسترش مییابد، کارگران اغلب و به احتمال زیاد دستمزدهای بیشتری دریافت کرده یا شغلهای بهتری پیدا میکنند. چند مطالعه نیز اثرات توزیعی جالب دسترسی به اینترنت را برجسته میکنند. در ویتنام، برزیل و نیجریه، یافتههای پژوهشی نشان میدهند که نتایج بازار کار زنان بهویژه زمانی که شرکتها از فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتری استفاده میکنند، بهبود مییابد. برخی مطالعات نیز اثرات مفیدی را در مناطق روستایی نشان میدهند. به نظر میرسد دستاوردهای بهرهوری اینترنت در زمینههای مختلف بهطور قابل توجهی متفاوت است.
مهارتهای جدید
تحقیقات انجامشده در شش کشور آفریقایی نشان میدهد شرکتهایی که از اتصال به اینترنت بهره میبرند، احتمالاً آموزشهای حین کار را ارائه میکنند، که میتواند به ارتقای مهارت نیروی کار منجر شود. از سوی دیگر، تاثیر دسترسی به اینترنت بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان نیز واضح است. در مطالعهای که اخیراً در مالاوی انجام شد، دیده شده دانشآموزانی که به ویکیپدیا دسترسی داشتند، نمرات آزمون بالاتری به دست آوردهاند که احتمالاً از طریق دسترسی بیشتر به اطلاعات و بهبود مهارتهای زبان انگلیسی بوده است. در بهرهوری در سطح شرکت، به نظر میرسد دسترسی به اینترنت توانایی شرکتها را برای استفاده از فناوریهای نامشهود، مانند شیوههای سازمانی یا مدیریت، برای دستیابی به عملکرد بهتر بهبود میبخشد. شواهد زیادی در مورد پذیرش فناوریهای فیزیکی به واسطه اینترنت، مانند ماشین یا یک ماده خاص، و میزان تاثیر اینترنت بر ساختار سازمانی و تولیدی شرکتها، مانند تولید خارج از کشور، وجود دارد.
افزایش تقاضا
در سمت تقاضا، اتصال به اینترنت باعث بهبود دسترسی به بازارها شده است. چندین مطالعه در زمینه شرکتهایی که اتصال اینترنتی بهتری دارند، انجام شده است. شواهد زیادی وجود دارد که این شرکتها، صادرات و فروش بیشتری دارند. یک مطالعه به تازگی شواهد قانعکنندهای پیدا کرده که نشان میدهد یک برنامه دولتی که زیرساخت اینترنت پرسرعت را در مناطق روستایی کلمبیا ایجاد کرد، به افزایش صادرات توسط شرکتهای فعال در این مناطق منجر شد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد دسترسی به اینترنت میتواند پراکندگی قیمت و عدم اطمینان در مورد کیفیت محصول را کاهش دهد، زیرا شرکتها و مصرفکنندگان را قادر میکند تا شرکای تجاری خود را از میان مجموعه وسیعتری از گزینهها انتخاب کنند.
رفاه و اینترنت
چند مطالعه وجود دارد که نشان میدهد فناوریهای مبتنی بر اینترنت، مانند کاهش هزینه استفاده از موبایل در کنیا، فقر مصرفی را کاهش داده و درآمد را افزایش داده است. پنج مطالعه شواهدی را ارائه میدهند که گسترش تدریجی کابلهای اینترنت زیردریایی و سایر زیرساختهای اینترنتی باعث افزایش درآمد و مصرف در آفریقا شده است. با این حال، شواهد اخیر نشان میدهد که به نظر میرسد یارانه دادن به غیرکاربران در مناطقی که اتصال اینترنتی نسبتاً خوبی دارند، یک گزینه سیاستی ناکارآمد است. در کنیا، آزمایشی نشان داد که ارائه بستههای داده به افرادی که قبلاً قراردادهای تلفنی داشتند، اما از اینترنت استفاده نمیکردند، تاثیرات محدودی بر مصرف، اشتغال و طیف وسیعی از نتایج دیگر داشت. جالب اینجاست که در ایالات متحده، یارانه دادن به دسترسی به اینترنت در مقابل باعث افزایش درآمد و اشتغال در میان خانوادههای کمدرآمد شد.
نقش پررنگ اینترنت
از شبکهای مبهم از محققان و کارشناسان فناوری سه دهه پیش، اینترنت برای بیش از یکچهارم مردم جهان به واقعیتی روزمره تبدیل شده است. امروزه دو میلیارد نفر به اینترنت متصل هستند و تقریباً هشت تریلیون دلار هر سال از طریق تجارت الکترونیک دستبهدست میشود. در طیف وسیعی از اقتصادهای بزرگ و توسعهیافته، اینترنت تاثیر زیادی بر نرخ رشد اقتصادی دارد. تحقیقات نشان میدهد که اینترنت بهطور متوسط 7 /3 درصد از تولید ناخالص داخلی در اقتصادهای بزرگ را در سال 2019 تشکیل میداد که این مقدار تا سال 2025 به بیش از 5 /8 درصد افزایش خواهد یافت. این اقتصادها به تنهایی بیش از 70 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل میدهند. اگر مصرف و مخارج اینترنت یک بخش بود، وزن آن در تولید ناخالص داخلی بیشتر از صنعت انرژی یا کشاورزی بود. سهم کل اینترنت در تولید ناخالص داخلی جهانی بیشتر از تولید ناخالص داخلی اسپانیا و کاناداست و سریعتر از تولید ناخالص داخلی برزیل در حال رشد است.