خوراک جیمز باند

این پژوهش که از سوی لی ای کریگ، جولیان تریم و توماس جِی‌وایز و از سوی دفتر ملی پژوهش‌های اقتصادی آمریکا انجام‌شده در سال 2021 منتشرشده است، با انجام یک‌سری تحقیقات از قیمت‌های منوی رستوران‌های لوکس در فرانسه و بریتانیا که جیمز باند در آنها بوده و غذا خورده، یک مجموعه از قیمت رستوران بین‌المللی ارائه کرده و نرخ واقعی ارز را بر اساس قیمت‌های مربوط به مسافران بین‌المللی محاسبه می‌کند.

جیمز باند، کاراکتر محبوب داستان‌های اکشن

جیمز باند، کاراکتر معروف فلمینگ یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های تخیلی نیمه دوم قرن بیستم است. باند، شخصیت اصلی بیش از 40 رمان، داستان کوتاه یا مجموعه داستان کوتاه بوده است. در مجموع 26 فیلم تولیدی از جیمز باند، فروشی بالغ بر هفت میلیارد دلار در گیشه داشته است. در آمریکا این رقم با احتساب تورم حدود شش میلیارد دلار به ثبت رسیده است. بر اساس گزارش مجله فوربس، تنها میزان فروش گیشه جنگ ستارگان و جهان مارول از مجموعه جیمز باند بیشتر بوده است.

جیمز باند در رمان‌هایش بیش از 500 وعده غذایی را سرو می‌کند. در حالی که غذا خوردن جیمز باند از نظر محتوای خوراکی و تاثیرات فیزیولوژیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، ولی هیچ‌کس تا به حال در مورد اقتصاد وعده‌های غذایی مطالعه‌ای انجام نداده بود.

نکات کلیدی در چنین تحلیل‌هایی سری‌های زمانی است که محققان این مقاله روی قیمت هر وعده غذایی در رستوران‌های باکیفیت فرانسه و بریتانیا ایجاد کردند. این شواهد به خودی خود قابل توجه است، چرا که تنها برخی از آنها به عنوان مجموعه ارائه‌دهنده خدمات لوکس محسوب می‌شوند. این مجموعه‌ها همچنین امکان محاسبه نرخ ارز واقعی را بر اساس قیمت‌های مرتبط با مسافران بین‌المللی نظیر باند به محققان می‌دهند.

همچنین در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته شده که آیا جیمز باند قادر است با دستمزدش هزینه وعده‌های غذایی را که در رمان‌ها توصیف می‌شود بپردازد یا اینکه این ارقام صرفاً با هزینه‌های تجاری امکان‌پذیر بود. بدین منظور، یک سری زمانی در مورد حقوق یک طبقه از کارگران شاغل در خدمات رده 7 شهری بریتانیا (هم‌رده با باند) از سال 1953 تا 2019 تهیه و با قیمت منوی رستوران‌ها مقایسه شد.

این گروه این کار را در کل زندگی داستانی جیمز باند انجام داد. بازه زمانی از زمان برتون وودز شروع شد و تا دوران یورو و برگزیت ادامه داشت. مقایسه این دو سری در طول بازه زمانی مجموعه باند انجام شد، اما همچنین مسافران طبقه متوسط بریتانیایی در طول زمان قبل و بعد از پیوستن بریتانیا به اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گرفتند.

نام او باند است، جیمز باند!

خوانندگانی که ارقام ابتدای این مقاله را مشاهده کرده و نسبت به موفقیت سینمایی و داستانی باند دید خاصی نداشته باشند، ممکن است از این ارقام شگفت‌زده شده و از خود بپرسند که جیمز باند کیست؟ باند در اوایل دهه 1920 متولد شد. پدرش اسکاتلندی و کارمند یک کارخانه اسلحه‌سازی بریتانیایی بود.

ریشه خانواده مادری او هم به یهودیان هوگنو برمی‌گشت. وقتی باند یازده‌ساله بود، پدر و مادر او هر دو در یک سانحه اسکی جان باختند. جیمز پس از سپری کردن مدت کوتاهی با عمه خود، به ایتون رفت. او در نوجوانی خیلی زود ترک تحصیل کرد و قبل از جنگ جهانی دوم، در سرویس مخفی سلطنتی برای انجام برخی از کارهای مخفیانه در مونتوکارلو استخدام شد.

باند رسماً در سال 1941 به وزارت دفاع پیوست؛ در آنجا درجه رسمی او (ستوان گارد ویژه داوطلبان نیروی دریایی سلطنتی) بود.

در طول جنگ دو جاسوس دشمن را ترور کرد. یکی کارشناس رمزنگاری ژاپنی در شهر نیویورک و دیگری یک مأمور مخفی دوجانبه نروژی در استکهلم. با این خدمات او در نهایت، عنوان «00» را به دست آورد. پس از آن برای او «مجوز قتل» صادر شد. در پایان جنگ او به درجه نظامی فرماندهی دست یافت. چند سال نام او به عنوان کاراکتر اصلی اولین رمان فلمینگ با عنوان «کازینو رویال» پدیدار شد.

باند هم در کتاب‌ها و هم در فیلم‌هایش به دلیل سلیقه گران‌قیمتش در لباس و اتومبیل شناخته می‌شود. این دو ویژگی به خصوص در دو رمان پرونده جیمز باند (آمیس 1965) و جیمز باند کنار تخت (بنسون 1984 و 1988) مستند شده است.

اگرچه در این دو رمان کمتر به جنبه‌های خوش‌خوراکی جیمز باند تاکید شده بود اما واقعیت چیز دیگری بود. او اغلب خیلی خوب غذا می‌خورد. به عنوان مثال، در رمان «همه چیزهای باند»، بنسون حدود دو صفحه را صرف غذاخوری باند می‌کند.

با این حال وقتی برای اولین بار باند در کازینو رویال وارد می‌شود، فلمینگ او را در حال لذت بردن از یک صبحانه خوب روایت می‌کند: آب پرتقال، سه عدد تخم‌مرغ و بیکن و دو فنجان قهوه بدون شکر.

در دیگر رمان‌های جیمز باند، فلمینگ بارها وعده‌های غذایی باند را به تفصیل توصیف می‌کرد. به عنوان مثال، سرویس مخفی سلطنتی، باند در «یکی از رستوران‌های مورد علاقه‌اش در فرانسه» شام می‌خورد: «پوچه توربوت، سس موسلین و بهترین کباب کبکی که در زندگی‌اش خورده!» در هر رمان باند، چه توسط فلمینگ نوشته شده باشد و چه نویسندگان جایگزین او، شرح دقیقی از وعده‌های غذایی باند ارائه شده است. به طور کلی در مجموعه رمان‌های باند، بیش از 500 بار تجربه‌های غذاخوری و رستوران‌های مورد علاقه‌اش ذکر شده است. یعنی تقریباً 12 بار در هر رمان، یا یک بار در هر 21 صفحه.

زمانی که باند در اوایل دهه 1950 به وضعیت «00» دست یافت، متوجه شد که چقدر شرایط خوبی دارد. افزایش حقوقی که همراه با ترفیع به وجود آمد، مخارج باند را اضافه کرده بود. همان‌طور که خود باند می‌گوید: «به نظر می‌رسید مجوز کشتن نیز تقریباً همان مجوز خرج نامحدود بود.» در واقع باند نامحدود خرج می‌کرد، مخصوصاً برای وعده‌های غذایی.

رتبه‌بندی رستوران‌ها

در رمان‌های باند، بیش از 100 رستوران قابل شناسایی وجود دارد، تقریباً دوسوم از آنها یا هنوز فعال هستند یا قبل از همه‌گیری ویروس کرونا در سال 2020 همچنین فعال بودند. 23 مورد از رستوران‌های ذکرشده در رمان‌ها در فرانسه واقع شده‌اند که 14‌تای آن‌ها در پاریس یا اطراف آن هستند.

باند روزهای خود را در برخی از بهترین رستوران‌های این کشور غذا صرف می‌کرد. به‌جز دو رستوران مابقی 23 رستوران از سوی کارشناسان فرانسه در میان بهترین رستوران‌های فرانسه از نظر کیفیت غذا و محیط رستوران قرار دارند. راهنمای مشهور بین‌المللی میشلن، شامل قیمت رستوران است که به این پژوهش امکان می‌دهد یک سری زمانی منحصر‌به‌فرد بسازد. سری زمانی با محوریت قیمت وعده‌های غذایی در رستوران‌های مختلف، از رستوران‌های کوچک گرفته تا رستوران‌های افسانه‌ای. این راهنما در سال 1900 شروع به کار کرد، اما تا دهه 1920 اطلاعاتی در مورد رستوران‌ها و هتل‌ها منتشر نکرد. در آن زمان بود که رستوران‌ها را با درجه‌های لوکس، درجه یک، بسیار راحت، نسبتاً راحت، یا ساده اما خوب طبقه‌بندی کرد.میشلن در سال 1926 شروع به کار کرد و در سال 1931 اعطای یک ستاره به بهترین مکان‌ها و درجه‌بندی ستاره‌ای را ایجاد کرد که هنوز هم وجود دارد: صفر، یک، دو و سه ستاره. در ابتدا، این راهنما فقط اطلاعات مربوط به فرانسه را پوشش می‌داد. در این راهنما سه ستاره به معنای این بود که این رستوران «یکی از بهترین رستوران‌های فرانسه است و ارزش ویژه‌ای دارد.» دو ستاره به معنای «آشپزی عالی، و کیفیت غذایی نسبتاً عالی» و یک ستاره به معنای«یک غذای خوب برای سفر» بود.پس از اینکه راهنماها کشورهای دیگر را هم در بر گرفت تعاریف کمی تغییر کرد، اما کلیت آن‌ها تقریباً ثابت باقی ماند. خود فلمینگ هم ذائقه‌ای بی‌عیب و نقص داشت که این موضوع را می‌توان از تشریح میزهای غذا در رمان‌هایش به عینه دید. فلمینگ در رمان‌هایش رستوران‌ها را به نوعی درجه‌بندی کرده که می‌توان با قطعیت گفت معیار درجه‌بندی او همان راهنمای میشلن بوده. برای مثال بخشی از راهنمای میشلن این است که رستوران‌ها را به طور تصادفی انتخاب نکنید و فلمینگ این کار را کرد و هیچ رستورانی را از سال 1953 تا 1966 به صورت اتفاقی انتخاب نکرد. طی سال‌هایی که فلمینگ مجموعه رمان‌های جیمز باند را نوشت، به‌طور میانگین شش رستوران از رستوران‌های ذکرشده در کتاب‌ها، میانگین 67 /1 ستاره در لیست را دارند. با این حال رستوران‌هایی که به‌طور تصادفی از راهنما انتخاب شده‌اند، میانگین تنها 25 /0 ستاره را کسب کردند. نویسندگان بعدی در این مجموعه هم از الگوی فلمینگ پیروی کردند: غذا خوردن جیمز باند در رستوران‌های باکیفیت و تقریباً لوکس. نمونه رستوران‌هایی که در این مقاله تجزیه و تحلیل شده شامل 18 رستورانی بوده که برای آنها داده‌های قیمت منو موجود بوده است. این مجموعه شامل انواع مختلفی از رستوران‌هاست که در میان آنها دو نمونه از بهترین رستوران‌های فرانسه هم به چشم می‌خورد. رستوران‌های اوسته د بانمیر و گرند ویفورن که هر دو رستوران‌های سه‌ستاره در پاریس هستند.

البته رستوران‌های دیگر مثل گالیون در منتون، چز آندره و ترمینوس نورد در پاریس و لا روتوند دو مونپارناس هم از رستوران‌های دیگری هستند که در رمان‌های باند به آنها اشاره شده است. مثال‌های مورد بررسی در این پژوهش دارای مکان‌های مختلف در پاریس هستند و در شش منطقه مختلف واقع شده‌اند.

در صنعتی که به دلیل گردش مالی شرکت‌هایش مورد توجه قرار گرفته است، تعداد زیادی از این رستوران‌ها توانستند کسب‌وکار خود را زنده نگه دارند. هر چند بسیاری از آنها هم ورشکسته شده و از بین رفتند.

 ازآنجاکه این رستوران‌ها برای مدت طولانی کنار گذاشته شده و در راهنمای میشلن گزارش تخلفات آنها آمده است، این امکان وجود دارد که قیمت یک وعده غذایی معمولی برای یک نمونه از این 18 رستوران از سال 1953، سالی که باند برای اولین‌بار در کازینو رویال ظاهر شد، تا سال 2019 هیچ تغییری نکرده باشد. در عین حال با توجه به سابقه باند در انتخاب رستوران و تفاوت ناچیز آن با فهرست میشلن، می‌توان نتیجه گرفت که گنجانده شدن در لیست میشلن در واقع موجب سوگیری فلمینگ در انتخاب رستوران‌های جیمز باند شده است و همان‌طور که پیشتر گفته شد حتی در میان رستوران‌های موجود در راهنمای میشلن، به نظر می‌رسد نویسندگان مکان‌هایی را انتخاب کرده‌اند که کیفیت بالاتر از حد متوسط بودند.

با این حال این رستوران‌ها به نحوی انتخاب شدند که از سوی مردم عادی هم مورد استقبال قرار بگیرند. در واقع رفتن افراد محبوب به رستوران‌های مختلف تبدیل به یکی از معیارهایی شد که بعدها مردم عادی هم در انتخاب رستوران‌هایشان آن را لحاظ کردند. یعنی مردم بعد از خواندن رمان‌های جیمز باند یا دیدن فیلم‌های این مجموعه دنبال این بودند که جیمز باند ستاره بی‌بدیل سینما کجا ناهار می‌خورد و رستوران موردعلاقه او به یکی از گزینه‌های اصلی برای خوردن وعده غذایی تبدیل شد. به این ترتیب، بررسی این رستوران‌ها در واقع نمونه شواهد محکمی در مورد رفتار قیمت رستوران‌ها در طول زمان ارائه می‌دهد. نتیجه دیگر این پژوهش نشان می‌دهد راهنمای میشلن بسیار مفید بوده و کشورهای دیگر هم می‌توانند چنین راهنماهایی را به عنوان یک منبع اطلاعات مفید برای رستوران‌ها به‌کار گیرند.

نتیجه‌گیری

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که قیمت رستوران‌های فرانسوی سریع‌تر از حقوق رده 7 در کل دوره افزایش یافت و تغییرات آن در نرخ ارز در انگلیس برای مسافران (سرمایه‌گذاران) انگلیسی مطلوب نبود.

این پژوهش همچنین اثر استفاده از مجموعه قیمتی مختلف برای محاسبه نرخ ارز واقعی یا نسبت قیمت تعدیل‌شده با نرخ ارز را مورد سنجش قرار داده و نشان می‌دهد که اختلافات اساسی است. تفاوت در نحوه محاسبه نه‌تنها بزرگی نرخ رشد را تغییر می‌دهد بلکه در برخی موارد جهت آن را هم معکوس می‌کند. نرخ ارز واقعی محاسبه‌شده با استفاده از شاخص‌های عمومی‌تر قیمت را در دوره فرانک و قبل از تشکیل اتحادیه اروپا کاهش می‌داد این در حالی که بود در دوره یورو، قیمت‌ها سالانه 1 /1 درصد افزایش داشت.

نتیجه این بررسی نشان می‌دهد جیمز باند برای خوردن یک وعده غذایی در فرانسه، در طول دو دهه 1950 و 1960، 18درصد از حقوق خود را خرج می‌کرد. در حالی که جیمز باند برای خوردن همان غذاها در رستوران‌های لوکس در دوره تشکیل اتحادیه اروپا به طور متوسط 26 درصد از حقوق خود را نیاز داشت. این تفاوت در نهایت نشان‌دهنده این موضوع بود که ارزش پوند قبل و بعد از تشکیل اتحادیه اروپا تغییر قابل توجهی داشته است.