گفت‌وگو با محمدجواد مقدم مدیر کارخانه کاغذ پارس و گلریز
حمایت از واردات کاغذ کمر سرمایه‌گذار داخلی را شکست
در بحبوحه وضعیت نامناسب کاغذ و افزایش بی‌رویه قیمت کاغذ در سال گذشته کارخانه کاغذ پارس و کارون که هر دو در جنوب سال‌های سال با تولید اندک و حتی تعطیلی کامل به فعالیت ادامه می‌دادند، در مزایده‌ای به سرمایه‌گذار خصوصی آن هم با رقم ۷۷ میلیارد تومان واگذار شدند.
در بحبوحه وضعیت نامناسب کاغذ و افزایش بی‌رویه قیمت کاغذ در سال گذشته کارخانه کاغذ پارس و کارون که هر دو در جنوب سال‌های سال با تولید اندک و حتی تعطیلی کامل به فعالیت ادامه می‌دادند، در مزایده‌ای به سرمایه‌گذار خصوصی آن هم با رقم 77 میلیارد تومان واگذار شدند. پیش از بالا گرفتن بحث‌های انتقادی نسبت به وضعیت تولید کاغذ در کشور، بسیاری بر این اذعان داشتند که تنها راهکار موجود فعال شدن کارخانه‌های موجود در کشور، افزایش کمی و کیفی تولیدات و حتی احداث کارخانه‌های تازه است. نام کارخانه کاغذ پارس و کارون به عنوان دو ظرفیتی که پس از سال‌های سال همچنان بالقوه باقی‌مانده و از آن بهره‌برداری لازم انجام نشده است در همه اظهارنظرها دیده می‌شد. با این وجود پس از واگذاری این دو کارخانه به بخش خصوصی و مدیریت محمدجواد مقدم به مدیریت این دو کارخانه خط تولید کارخانه پارس با قوت بیشتری به دنبال تجهیز و نوسازی ماشین‌آلات پرداخت و امروز توانسته علاوه بر افزایش قابل توجه کیفی و کمی تولیداتش نخستین کاغذ بهداشتی در ایران را نیز تولید کند که همه اینها نشان از موفقیت و سودآوری این سرمایه‌گذاری دارد. به این بهانه با محمدجواد
مقدم مدیرعامل کارخانه کاغذ پارس و گلریز شوشتر (کارون سابق) به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه از نگاه شما می‌گذرد.
شما در شرایطی وارد سرمایه‌گذاری برای تولید کاغذ شدید که حاشیه امنی برای این کار در کشور وجود نداشت و به طور طبیعی کسی به سراغ سرمایه‌گذاری در این حوزه نمی‌رفت. با این حال خبرها حاکی از سوددهی سرمایه‌گذاری شماست. پس شاید بد نباشد که از شما درباره مخاطرات موجود در سرمایه‌گذاری برای تولید کاغذ در کشور سوال کنم.
تولید کاغذ از جمله تولیدات استراتژیک در همه دنیا محسوب می‌شود و تمام کشورهای پیشرفته که پس از گذشت سالیان زیاد از تولید یک محصول به طور عمده آن صنعت را به کشورهای در حال توسعه منتقل می‌کنند در خصوص این موضوع با وسواس بیشتری عمل کرده‌اند و همچنان سعی دارند این تولید را در کشور خود ادامه دهند. در ایران نیز از گذشته دور قصد بر آن بوده است که بخش عمده‌ای از نیاز کشور برای کاغذ در داخل تولید شود که متاسفانه به رغم شروع اولیه با مشکلاتی مواجه شد. از امروز شاهدیم که بخش عمده نیازمان به کاغذ چاپ و تحریر از طریق مبادی وارداتی تامین می‌شود. عمده‌ترین مخاطره سرمایه‌گذاری در این بخش در حال حاضر نداشتن اطمینان سوددهی ورود به این کار از سوی سرمایه‌گذار است. به طور طبیعی هر سرمایه‌گذاری قبل از
ورود به یک صنعت باید جنبه‌های مختلف طرح خودش را مورد مطالعه قرار دهد و اصلی‌ترین پارامتر توجیه‌کننده طرح، توجیه اقتصادی است.
صنعت کاغذ به دلیل تکنولوژی بالا از جمله صنایع بسیار گران‌قیمت است تا جایی که برای ایجاد یک واحد توجیه‌پذیر در آن حداقل باید 1000 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرد و برای طرحی مناسب‌تر این سرمایه‌گذاری حداقل تا دو برابر باید افزایش بیابد. با این رقم سرمایه‌گذار باید اطمینان لازم برای سرمایه‌گذاری را داشته باشد. این مهم نیز جز با تغییر نگرش دولت در سیاست‌های کلان اقتصادی میسر نخواهد شد.
رقم‌هایی که شما اعلام می‌کنید و نیز وضعیت بازار به ما نشان می‌دهد باید بپذیریم سرمایه‌گذاری در این حوزه فعلاً توجیه‌پذیر نیست. سیاست‌های دولت از نظر شما باید چه تغییری پیدا کند تا این وضعیت تغییر کند؟
کشور ما با واردات سالانه بیش از یک و نیم میلیون تن انواع کاغذ جایگاه مناسبی برای سرمایه‌گذاری در امر تولید کاغذ است اما همان‌طور که عرض شد سیاست کلان نامناسب و عدم‌حمایت از تولید داخلی در این بخش و حمایت از واردات موجب فرار سرمایه‌گذاری شده است و ریسک کار را بالا برده است.
این موضوع برای خود شما هم مصداق داشت؟
بله، دو مجموعه کارخانه‌های پارس و گلریز هم در ابتدای تغییر مدیریت و ورود سرمایه‌دار تازه از این قاعده مستثنی نبودند. متاسفانه حجم واردات عمده کاغذ در بخشی از این صنعت به ویژه کاغذ چاپ و تحریر موجب بروز مشکلاتی برای ما هم شد که به خاطر انعطاف ما برای تولید محصولات تازه شاهدیم که امروز در کارخانه پارس محصولاتی داریم که در 50 سال اخیر بی‌نظیر است. مثلاً کاغذ بهداشتی با بالاترین سطح استاندارد برای نخستین بار در ایران توسط ما تولید شد و کاغذ فلوتینگ یخچالی با قابلیت تولید لایه میانی کارتن بسته‌بندی و خمیر کاغذ برای تولید تیشو و نیز کاغذهای چندلایه در دست تولید قرار گرفت.
واردات کاغذ در سال‌های قبل به طور عمده به خاطر تامین نیاز داخلی بوده است، نیازی که در داخل بستر تولید نداشته است. چرا می‌گویید این تامین نیاز به ما آسیب زده است؟ با چه استدلالی؟
متاسفانه به خاطر نبود تولید داخلی و نیاز مبرم کشور به کاغذ، این محصول استراتژیک قوانین واردات را برای ورود خود تسهیل کرد تا جایی که امروز اگر قوانین را بررسی کنیم شاهد نوعی سیستم حمایتی کامل از واردات هستیم. این کاملاً قابل ردگیری است.
برای نمونه دریافت نشدن مالیات بر ارزش افزوده از کاغذهای وارداتی که موجب شده کاغذ وارداتی حداقل هشت درصد ارزان‌تر به دست وارد‌کننده برسد یکی از همین موارد است، در حالی که تولید‌کننده ناچار است برای همه مواد اولیه مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کند و البته نمی‌تواند آن را از محل فروش محصول بازستاند. این شاید یکی از بزرگ‌ترین اجحاف‌ها در حق تولید‌کننده داخلی کاغذ باشد.
موضوع دیگر که به نوعی سیستم حمایتی از واردات کاغذ است، واردات با ارز مبادله‌ای است. واردات کاغذ به طور عمده از سوی چین و کره و هند انجام می‌شود. ارز مبادله‌ای هم حداقل سه درصد با ارز آزاد اختلاف قیمت دارد. این ارز در اختیار وارد‌کننده قرار می‌گیرد اما تولید‌کننده داخلی باید مواد اولیه خود حتی در داخل را با قیمت ارز آزاد بخرد. این قوانین نیازمند اصلاح است تا بتوانیم در کنار واردات صحیح کاغذ تولید را نیز سامان دهیم.
اشاره کردید که سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار گران است. اکنون که توجه برخی سرمایه‌گذاران به این حوزه جلب شده، مهم‌ترین زمینه‌سازی‌های لازم برای تداوم این کار را در چه می‌دانید؟
سرمایه‌گذاری در این بخش را باید از دو جنبه مدنظر قرار داد. اولی تغییر سیاست‌های کلان اقتصاد در حوزه واردات و همچنین حمایت از سرمایه‌گذاری داخلی است. چرا که این صنعت بسیار گران بوده و جز با ورود بخش دولتی حضور در آن امکان ندارد. از سوی دیگر لازم است نگاه‌های سرمایه‌گذاران به این صنعت بازنگری شود. حضور بخش خصوصی در مدیریت مجموعه کارخانه پارس و گلریز موید این نکته است که حتی با وجود محدودیت‌ها در صورت استفاده از فرصت‌ها می‌توان این صنعت را سودآور کرد. مجموعه گلریز شوشتر نیز دلیل بر این مدعاست که پس از 20 سال بلاتکلیفی شاهد اقدامات اساسی برای راه‌اندازی این کارخانه در کمتر از شش ماه آینده خواهیم بود.
دیدگاه تان را بنویسید