تاریخ انتشار:
محمدرضا نعمت‌زاده از بایدها و نبایدهای صنعت خودرو می‌گوید
خارجی‌ها بخواهند، خودروسازان را می‌فروشیم
یکی از دولتمردان گلایه می‌کرد که اگر به وزیر صنعت کاری نداشته باشی هر چه ریال و ارز باشد را روانه صنعت خودرو می‌کند چون معتقد است اگر چرخ صنعت خودرو بچرخد، چرخ دیگر صنایع هم به چرخش درخواهد آمد.
یکی از دولتمردان گلایه می‌کرد که اگر به وزیر صنعت کاری نداشته باشی هر چه ریال و ارز باشد را روانه صنعت خودرو می‌کند چون معتقد است اگر چرخ صنعت خودرو بچرخد، چرخ دیگر صنایع هم به چرخش درخواهد آمد. او می‌گفت در جلسات هیات دولت رقابت شدیدی بین محمدرضا نعمت‌زاده به‌عنوان وزیر صنعت و محمود حجتی به‌عنوان وزیر جهاد کشاورزی بر سر منابع حاصل از اجرای فاز دوم وجود دارد به‌طوری که حجتی استدلال می‌کند پول را به وزارتخانه او بدهند تا زیرساخت‌های کشاورزی را به وجود آورد و نعمت‌زاده هم می‌گوید پول را در اختیار من قرار دهید تا صنعت خودرو را توسعه دهم. حالا وزیر صنعت رو در روی ما نشسته تا از او بپرسیم چرا او اینقدر بی‌محابا از صنعت خودرو دفاع می‌کند. نعمت‌زاده در این گفتوگو همچنین شرح می‌دهد که صنعت خودرو کشور چه راهی را باید بپیماید و برای جهانی شدن چگونه مسیری را طی کند.
گفته می‌شود شما یکی از مدافعان صنعت خودرو در دولت هستید و حتی شما را متهم می‌کنند که اگر کاری به کارتان نداشته باشند کل سهم تولید از هدفمندی یارانه‌ها را به خودرو اختصاص می‌دهید. دلیل این همه حمایت شما از صنعت خودرو چیست؟
بنده از روز اولی که به وزارت صنایع آمده‌ام همواره فکر کرده‌ام صنعت خودرو یکی از صنایع بسیار جدی ماست. البته برخی از همکاران یا کارشناسان ممکن است با این گفته بنده موافق نباشند اما معتقدم که به این صنعت باید بها داد و آن را به رشد مطلوب رساند. برنامه ما این است که در تولید خودرو کمیت، کیفیت و صادرات‌محوری را جدی‌تر از گذشته در نظر بگیریم تا بتوانیم به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه بخش بزرگی از بازار منطقه را به اختیار خود درآوریم.
در چند سال گذشته که به لحاظ تیراژ تولید وضع خوبی داشتیم توانسته بودیم به بخشی از بازارهای منطقه ورود پیدا کنیم که در ادامه برای حفظ این بازارها موفق عمل نکردیم. به‌عنوان مثال تا همین یک سال‌و‌نیم پیش برخی از خودروهایمان را به عراق صادر می‌کردیم و توانسته بودیم بازار مناسبی در آنجا برای خود دست و پا کنیم اما بیش از یک سال بود که این کشور شماره‌گذاری خودروهای ایرانی را ممنوع کرده بود. این موضوع برای ما پذیرفتنی نبود بنابراین تصمیم گرفتیم تا با مقامات عراقی صحبت کنیم که این ممنوعیت برداشته شود. با بخش بازرگانی وزارت هم صحبت کردم، که با همتایان عراقی خود صحبت کنند تا این مشکل برطرف شود. مذاکرات خوشبختانه نتیجه داد و با تصویب دولت عراق ممنوعیت شماره‌گذاری خودروهای ایرانی برداشته شد و صادرات خودرو به این کشور از همین چند هفته پیش راه افتاد یعنی ما در حد دولت کار را جلو بردیم چون همان‌طور که گفتم معتقدیم که باید به صنعت خودرو بها داد.
با این همه وابستگی که شما به این صنعت دارید اگر یک خواستگار خارجی پیدا شود و تمایل داشته باشد سهام خودروسازی ما را بخرد آیا حاضرید این کار را انجام دهید؟
کاملاً موافقم چون نمی‌خواهم جلو پیشرفت این صنعت را بگیرم. قرار نیست که سرمایه‌گذار خارجی به ایران بیاید و کارخانه را بار کامیون کند و با خود ببرد. بلکه می‌خواهد برای توسعه این صنعت در کشورمان سرمایه‌گذاری کرده و به ارتقای محصولات تولیدی آن کمک کند. اتفاقاً یکی از شرکت‌های خارجی چند روز پیش به من نامه‌ای نوشته بودند و درخواست خرید یکی از شرکت‌های ما را داشتند. ما باید صنعت خودرومان را به این سمت ببریم تا با همتایان بین‌المللی خود وارد سرمایه‌گذاری مشترک شوند. حتی به این موضوع فکر می‌کردم که نامه‌ای به رئیس‌جمهور بنویسم و پیشنهاد دهم با چینی‌هایی که خواستار سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو ایران هستند وارد مذاکره شویم تا بتوانیم با آنان وارد سرمایه‌گذاری مشترک شویم و محصولی را به تولید برسانیم تا قابلیت صادراتی داشته باشد. پس می‌بینید که در صنعت خودرو خیلی کارها را می‌توان انجام داد و به این مرحله از پیشرفت صنعتی رسید که محصولی در قد و قواره‌های مشتریان دیگر کشورها به تولید برسانیم.
برای حضور صنعت خودرو ایران در بازارهای بین‌المللی تاکنون چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
من قبلاً در جمع سیاستگذاران این صنعت پیشنهاد دادم تا یک همایش سالانه در حد و حدود کلاس‌های جهانی برگزار کنیم. از طرفی هم رئیس‌جمهور در اجلاس داووس از سرمایه‌گذاران بین‌المللی خواست تا برای سرمایه‌گذاری در صنایع مهم ایران از جمله خودرو به ایران بیایند.
در همایش‌هایی که به‌طور سالانه برگزار می‌کنیم باید اعتمادسازی را مد نظر قرار دهیم چون ایجاد اعتماد به چنین اجلاسی باعث می‌شود شرکت‌های دیگری هم در سال‌های آینده به ایران بیایند.
با توجه به اینکه نسبت به صنعت خودرو جوی منفی در ذهن افکار عمومی حاکم است آیا برنامه‌ای دارید تا ذهنیت مردم ایران را نسبت به این صنعت عوض کنید؟
به نظرم ایجاد یک فضای عمومی مثبت در راستای حمایت از این صنعت باید هدف اصلی‌مان باشد. البته حمایت از صنعت خودرو نباید به‌گونه‌ای باشد که مصرف‌کننده تصور کند او را از یاد برده‌ایم. این فضای عمومی باید به‌گونه‌ای ایجاد شود که مصرف‌کننده خودرو ساخت داخل هم خود را در پیشرفت این صنعت ذی‌نفع بداند. حتی این فرهنگ باید در دولتمردان ما به وجود بیاید که نسبت به صنعت خودرو حساس‌تر باشند و به جایگاه این صنعت در مجموعه فعالیت‌های صنعتی کشور توجه داشته باشند و بدانند که اگر صنعت خودرو راه بیفتد به تبع آن بقیه صنایع به راه خواهند افتاد. در چنین فضایی است که سرمایه‌گذار خارجی هم راغب می‌شود در این صنعت اقدام به سرمایه‌گذاری کند. اگر بخواهیم به اهداف سند چشم‌انداز توسعه برسیم، صنعت خودرو از آن دسته صنایعی است که اگر رشد کند نقش مهمی را در رسیدن ما به اهداف این سند ایفا خواهد کرد.
به هر ترتیب ما باید فضایی ایجاد کنیم که حرف‌های منفی‌ای را که در طول سال‌های گذشته درباره صنعت خودرو شده است، مثبت کنیم و فرهنگی را به وجود آوریم که در جهت حمایت ملی و عمومی از خودرو گام برداریم چون اگر این فضا ایجاد نشود تمام تلاش‌هایمان در صنعت خودرو، با مقاومت روبه‌رو می‌شود این صنعت با چالش‌های عمیق‌تری مواجه خواهد شد.
وزارت صنعت در خصوص توسعه صنعت خودرو به چه دیدگاهی رسیده است؟
ما وظیفه داریم تا موانع تولید را از بین ببریم و برای همه صنایع کشور فضای مساعد کسب‌وکار را به وجود بیاوریم. ما تاکنون در برخی اهداف و سیاست‌هایمان در صنعت خودرو بازنگری کرده‌ایم. در چنین شرایطی به سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، خودروساز، قطعه‌ساز و... پیام واضحی داده‌ایم و آنها هم متوجه خواهند شد که چگونه برای حضور در صنعت خودرو برنامه‌ریزی کنند. یک موقع است که می‌خواهیم بگوییم صنعت مونتاژ را توسعه دهیم. مثلاً مدل‌های جدید بیاوریم و با داخلی‌سازی بسیار محدودی یا مونتاژ کامل آن خودرو را به تولید برسانیم. اما یک زمان است که می‌گوییم دنبال مونتاژ صرف نیستیم و می‌خواهیم مدل‌های جدیدی که به ایران می‌آوریم در صرفه‌جویی انرژی نیز نقش داشته باشد بنابراین می‌ارزد که برویم و آ دلار بدهیم و آخرین مدل موتور را بخریم و وارد کشور کنیم. یک نگاه دیگر این است که بگوییم با خارجی‌ها کاری نداشته باشیم و بگوییم قصد داریم با تحقیقات خودمان خودرو کم‌مصرف طراحی کنیم و با توانایی‌های داخلی آن را به تولید برسانیم. اینها دیدگاه‌هایی است که می‌تواند در تدوین سیاست‌ها و اهداف پیش روی صنعت خودرو کشور نقش داشته باشد.
این سیاست‌ها در خصوص همکاری با شرکت‌های معتبر دنیا چه می‌گوید؟
سیاست‌های ما در این خصوص کاملاً روشن است. همکاری‌های مشترک، در صنعت خودرو به سمت همکاری‌های فنی و تکنولوژی و سرمایه‌گذاری مشترک می‌تواند سوق داده شود. ما حتماً می‌خواهیم این کار با شرکت‌های معتبر دنیا انجام شود که در این راستا توجه به بحث برند یکی از اصول‌مان است. ما واقعاً دنبال این هستیم که در خودرو برندهایی مشترک با خارجی‌ها و برندهایی ملی را که قابلیت صادرات داشته باشد تولید کنیم. سیاست‌های ما در خصوص صنعت خودرو می‌گوید که تولید خودرو صادراتی در اولویت است. باید بدانیم که 40 درصد کل تلاشی را که در صنعت خودرو به کار می‌بریم حتماً باید صادر کنیم. البته صادرات 40درصدی خودروهای تولیدی کشور به یکباره امکان‌پذیر نیست و باید در یک برنامه‌ریزی زمان‌بندی‌شده ابتدا 10، سپس 20 و آنگاه 30 و 40 درصد صادرات را در پیش بگیریم. تولید برای صادرات مهم است و نیاز داریم تا فرهنگ آن را در جامعه صنعتی کشور جا بیندازیم که به نظرم جا دارد پویندگان و نویسندگان برای نهادینه کردن این فرهنگ تلاش کنند و در این راستا سهمی در ارتقای فرهنگ تولید به خود اختصاص دهند. مساله‌ای که در کنار این بحث باید به آن توجه داشته باشیم اینکه نیازمند
اظهارات دقیق و واقعی هستیم و به‌گونه‌ای حرف نزنیم که بر واقعیات صنعت خودرو کشور منطبق نباشد، حالا از سوی هر کسی که می‌خواهد بگوید، باشد. نباید خدای‌نکرده غلو کنیم، البته این بدان معنا نیست که آنقدر خودمان را پایین بدانیم که در مقابل بزرگان صنعت خودرو دست به سینه بنشینیم و ندانیم صنعت خودرو دنیا به چه سمتی در حال حرکت است.
فکر می‌کنید چرا اینقدر ایرانیان به خودرو حساس‌اند؟
در رابطه با خودرو فضا‌سازی واقعاً یک کار مستمری است. یک بار و دو بار نیست که برخی به این صنعت می‌تازند. حساسیت‌ها در خودرو چه از جهت مثبت و چه از جهت منفی زیاد است. البته نباید از این جهت ناراحت بود. باید تمام فکر و ذکرمان این باشد که بتوانیم محصولی صادراتی را به تولید برسانیم به‌گونه‌ای که برای هر سلیقه‌ای در کشورهای مختلف بتوانیم محصولی قابل عرضه داشته باشیم. چه اشکالی دارد که صنعت خودرو ما با دانشکده هنرهای زیبا یا سایر دانشگاه‌های هنر قرارداد ببندد و از توان آنها استفاده کند. ما وقتی از صادرات حرف می‌زنیم یعنی اینکه باید محصولی به تولید برسانیم که حتی قابلیت صدور به آمریکا را داشته باشد. خودروسازان شرقی که امروز توانسته‌اند برخی بازارهای اروپایی و آمریکایی را به اختیار خود درآورند از مراکز تحقیقاتی‌ای بهره می‌برند که در بحث طراحی نمایندگانی را راهی کشورهای مختلف می‌کنند تا بر اساس سلایق مردم آن کشورها محصول جدیدی را به تولید برسانند.
دیدگاه تان را بنویسید