کیش شخصیت

ابوالحسن بنی‌صدر فرزند یک روحانی ملاک-آیت‌الله نصرالله بنی‌صدر- در یکی از روستاهای اطراف همدان متولد شد. دوران دبستان و راهنمایی را در همان شهر گذراند و دوره دبیرستان را به تهران آمد. او در کودتای 28 مرداد از جمله دانش‌آموزانی بود که گرایش او به ملی‌گراها، ساواک را نسبت به او ظنین کرد و هنگام جذب نیروهای دانش‌آموزی از سوی ساواک دستگیر شد. اگرچه مدت حبس او بسیار کوتاه بود اما همین دوران کوتاه او را با فعالانی آشنا ساخت که بعدها او را در نیل به اهدافش یاری رساندند. او بعدها با آیت‌الله سیدمحمود طالقانی آشنا شد و این علاقه او را به پای منابر آیت‌الله کشاند.
وی از فعالان دانشجویی دانشگاه تهران بود و پس از اتمام تحصیلات با ورود به موسسه تحقیقات اجتماعی، بنیان اندیشه وی شکل گرفت. بنی‌صدر هرچند با رهبری جبهه ملی دوم مخالف بود اما با آن در قالب سازمان دانشجویی همکاری داشت. وی در سال 1342 برای تکمیل تحصیلات دانشگاهی عازم فرانسه و بعدها موفق به اخذ درجه دکترا از دانشگاه سوربن در رشته جامعه‌شناسی شد. بنی‌صدر در سال‌های اقامت در پاریس فعالیت‌های سیاسی خود را در قالب همکاری با جبهه ملی و حتی گروه‌های اسلامگرا و انقلابی ادامه داد. بنی‌صدر در طول سال‏های اقامت در پاریس فعالیت‏های سیاسی خود را که همکاری با کنفدراسیون دانشجویان در خارج از کشور، جبهه ملی دوم و سوم و چاپ نشریه خبرنامه جبهه ملی بود، ادامه داد.
او که در سال‌های اولیه دهه 1350 به‌واسطه تحصیل از فعالیت‏های سیاسی دور افتاده بود، با بروز نشانه‏هایی از آغاز نهضت اسلامی در ایران فعالیت‏های خود را در گروه‏های اسلامگرا و انقلابی که در فرانسه حضور داشتند، وسعت داد و روابط او با فعالان ایرانی مقیم فرانسه بیشتر و نزدیک‌تر شد؛ به‌طوری که در جلسات این گروه‏ها شرکت می‏کرد و مطالبی در مورد اصول اسلامی و نقش آنها در زندگی اجتماعی انسان‏ها و نمود احکام اسلام در جامعه می‏نوشت.
بنی‌صدر با شدت گرفتن مبارزات بر ضد رژیم پهلوی به اتحادیه انجمن‏های اسلامی دانشجویان خارج پیوست و در واقع با نزدیک شدن به یک تشکل اسلامی دانشجویی دور تازه‏ای در حیات سیاسی وی آغاز شد. زمانی که حرکت انقلابی مردم ایران شدت گرفت روابط بنی‌صدر نیز با انقلابیون نزدیک‌تر شد. او با پیوستن به اتحادیه انجمن‏های اسلامی دانشجویان خارج از ایران توانست اعتماد نیروهای انقلابی را جلب کرده و به هیات مشاوران امام خمینی (ره) که در آن برهه زمانی در فرانسه اقامت داشت، راه یابد و همراه ایشان به ایران بازگردد.
ابوالحسن بنی‌صدر پس از انقلاب، به عنوان یک فعال سیاسی در سخنرانی‌ها و مناظره‌‌ها شرکت و از این مسیر خود را برای جایگاهی بزرگ‌تر آماده می‌کرد. در دولت بازرگان مشترکاً عهده‌دار وزارت خارجه و وزارت اقتصاد شد و در ماه‌های منتهی به انتخابات ریاست‌جمهوری به رقابتی بزرگ پیوست.
در انتخابات 5 بهمن 1358 در پی رد صلاحیت برخی کاندیداهای سرشناس و به هم خوردن توازن، پیروزی بنی‌صدر قابل پیش‌بینی بود. بنی‌صدر توانست با وجود تعداد واجدین شرایط 391,857,20 نفر، 330,709,10 رای را نصیب خود کند و پیروز نخستین انتخابات ریاست‌جمهور ایران باشد اما «کیش شخصیت و غرور و خودخواهی» او را از همراهی با انقلاب، مردم و دیگر مسوولان بازداشت تا به تنها رئیس‌جمهور خلع‌شده در جمهوری اسلامی ایران
تبدیل شود.