تاریخ انتشار:
بررسی تاثیر توافقنامه ژنو بر صنعت دارو در گفتوگو با یک فعال دارویی
احتمال کاهش محدودیت واردات و تولید دارو
با شدت گرفتن تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا در سالهای اخیر، بازار تولید و واردات دارو در ایران با محدودیتهایی مواجه شد؛ محدودیتهایی که در برخی موارد گریبان بیماران سرطانی، اماس، بیماران خونی و دیگر بیماریهای سخت را گرفت.
آقای شیرازی، لطفاً ابتدا درباره تاثیر تحریمها بر صنعت داروی ایران بگویید و پس از آن درباره تاثیر توافقنامه ژنو و کاهش تحریمها بر بهبود روند تولید و واردات دارو در کشور.
فعالیت دارویی در کشور به دو قسمت تولید و واردات دارو تقسیم میشود که به لحاظ ریالی این دو بخش هر دو سهم مساوی دارند، حدود50 تا 55 درصد ارزش ریالی بازار داروی ایران را تولید دارو تشکیل میدهد و مابقی آن به واردات اختصاص دارد. آنچه تحریمها بیشتر روی آن اثر گذاشته است، موضوع نقدینگی در بازار دارو است که روی هر دو بخش واردات و تولید اثر نامطلوب داشته است.
اثر نامطلوب آن چه بوده است؟
به عنوان مثال ما باید برای واردات مواد اولیه دارویی کل مبلغ محموله را به صورت نقدی به بانکها پرداخت کنیم و در برخی موارد تا120 درصد ارزش محموله را بانکها از تولیدکنندگان به صورت نقدی دریافت میکنند. همچنین در بخش نقل و انتقال پول نیز مشکلات و محدودیتهای ناشی از تحریمها هزینههایی را به گروههای دارویی تحمیل میکند.
اما ایران همواره در سالهای گذشته با تحریمها مواجه بوده است، بیشترین مشکلات گروه دارویی از چه زمانی و با چه تحریمهایی آغاز شد؟
بیشترین مشکلات این صنعت زمانی آغاز شد که تحریمها بر قیمت دلار و نقل و انتقال ارز تاثیر گذاشت.
آیا توافقنامه ژنو میتواند مشکلات شما را در این زمینه حل کند؟
به نظر میرسد که در صورت اجرای این توافقنامه هزینه نقل و انتقال پول کاهش یابد و همچنین در مواردی بانکها روند انتقال پول را تسهیل کنند. ممکن است دیگر نیازی نباشد فعالان دارویی تا 120 درصد ارزش محموله دارویی را به حساب بانکها واریز کنند. البته بخشی از مشکلات نیز به این دلیل ایجاد شد که درآمد ارزی کشور کاهش پیدا کرد و به این دلیل واردات اقلامی از داروها با مشکل مواجه شد و این منجر به محدود شدن این اقلام دارویی در بازار ایران شد که مشکلاتی را برای مصرفکننده به همراه داشت. به جز مشکلات ارزی ما معضل دیگری در صنعت دارو نداشتیم چرا که دارو همواره در اولویت مسوولان کشور بوده است و طرف خارجی هم در زمینه دارو کمتر مشکلتراشی داشته، اما همانطور که گفتم بیشترین مشکلات در این صنعت به مبادلات مالی برمیگردد که در برخی موارد حتی سرمایه در گردش گروههای دارویی را به دلیل اینکه باید تا 120 درصد ارزش محموله را پرداخت کنند، با مشکل مواجه میکرد.
در زمینه واردات دارو و مواد اولیه بیشتر با کدام کشورها در این سالها ارتباط داشتیم؟
در حوزه مواد اولیه، اغلب واردات از هند و چین انجام میشود که در این زمینه مشکلاتی نداشتیم اما در بحث مسائل بانکی همچنان مشکل وجود داشت. در زمینه واردات داروهای ساختهشده نیز از کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا واردات انجام میشود.
در سالهای گذشته همواره در بازار دارویی شنیده میشد که بیمارانی که اتفاقاً با بیماریهای سختی همچون سرطان، اماس و غیره مواجه بودند، از نبود و یا کمبود برخی از داروهای ضروری خود شکایت داشتند، آیا در این سالها برخی از اقلام دارویی به کشور وارد نمیشد؟
محدودیتهایی که در زمینه واردات برخی اقلام دارویی وجود داشت به دلیل محدودیتهای ارزی در کشور بود و عملاً به واردات دیر این داروها میانجامید که به دلیل ضروری بودن آن در بیماریهایی همچون سرطان، بیماریهای خونی و کلیوی موجب میشد تا این موضوع سریع خودش را نشان دهد. اغلب محدودیتها نیز در زمینه داروهای وارداتی بود که محصولات هایتک (تهیهشده با تکنولوژی بالا) بودند که در زمینه بیماریهای سرطانی، خونی و بیوتکنولوژی کاربرد دارند.
پس عملاً دارویی نبوده است که وارداتش متوقف شده باشد و در کشور نباشد؟
من چنین چیزی را نشنیدهام چرا که داروهای ضروری به کشور همواره وارد میشد و تنها در بخشی که محدودیت ارز وجود داشت و داروی مشابه داخلی آن دارو نیز وجود داشته مجوز واردات به آن دارو داده نمیشود، این در حالی است که پیش از تحریمها و مشکلات ارزی محدودیتی برای ورود این داروها وجود نداشت و برخی اقشار که ترجیح میدهند از داروی خارجی مصرف کنند نه مشابه داخلی، از این داروها میتوانستند استفاده کنند اما در دو سال اخیر به دلیل محدودیت ورود آن داروهای خارجی مجبور به استفاده از مشابه داخلی بودند.
آیا در این سالهای تحریم، دولت حمایت خاصی از صنعت دارو کرده است؟ چرا که شنیده میشد گروههای دارویی هیچگاه با محدودیت در تخصیص ارز مواجه نبودند.
دولت حمایت خاصی از گروههای دارویی و صنعت دارو نکرده است و تخصیص ارز مرجع یا مبادلهای نیز به دلیل حمایت از مصرفکننده و کنترل قیمت بوده است، نه حمایت از تولیدکننده.
کدام کشورها در ساخت دارو پیشرو هستند و فکر میکنید توافقنامه ژنو چه تاثیری بر ارتباط ما با این کشورها در زمینه صنعت دارو بگذارد؟
کشورهای پیشرو در این صنعت آمریکا، اروپا و ژاپن هستند که در سالهای گذشته به دلیل تحریمها ارتباط ما با آنها قطع نشده اما محدود شده است. به اعتقاد من در صورت اجرای این توافقنامه به نظر میرسد که در زمینه واردات دارو هزینه نقل و انتقال ارز برای تهیه مواد اولیه و دارو کاهش پیدا کند و همچنین ممکن است دیگر نیازی نباشد واردکنندگان مواد اولیه دارویی و یا اقلام دارویی ارزش محموله را نقداً به بانکها پرداخت کنند.
دیدگاه تان را بنویسید