داعش، نفت و ترکیه

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، ترکیه را متهم کرده است جنگنده نیروی هوایی این کشور را برای حفاظت از تجارت نفتی با گروه داعش سرنگون کرده است. پوتین گفت:‌ «دلایل زیادی برای این اعتقاد خود داریم که تصمیم برای ساقط کردن هواپیمای ما ناشی از آرزوی ترکیه برای محافظت از خطوط نفتی وارده به خاک این کشور بود.» فروش نفت یکی از منابع اصلی درآمد برای داعش است اما ترکیه پیشتر مبادله نفتی با این گروه را رد کرده است. پوتین گفت روسیه اطلاعات بیشتری دریافت کرده که نفت داعش از خاک ترکیه می‌گذرد. احمد داوداوغلو نخست‌وزیر ترکیه پیشتر گفت حادثه سقوط هواپیما مایه تاسف است اما ترکیه حق دفاع از خود را دارد و پوزش نخواهد خواست. ترکیه بخشی از ائتلاف بین‌المللی است که داعش را در عراق و سوریه هدف می‌گیرد و هرگونه ارتباطی با این گروه را تکذیب می‌کند. با این حال ترکیه تا چند ماه قبل تمایلی به ایفای نقشی فعال در ائتلاف ضدداعش نشان نمی‌داد. این کشور ابتدا سه ماه قبل اجازه استفاده ائتلاف از پایگاه هوایی اینجرلیک را داد. وزارت خارجه آمریکا بعد از ظهر دوشنبه 30 نوامبر گفت شواهد نشان می‌دهد که جنگنده روسی با وجود اخطارهای مکرر وارد آسمان ترکیه شده بود. الیزابت ترودو سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت روسیه، ارتش آمریکا را پیشاپیش در جریان این پرواز نگذاشته بود. او نگفت که هواپیما هنگام ساقط شدن دقیقاً در چه موقعیتی بوده است و در مورد موجه بودن اقدام ترکیه هم اظهار نظری نکرد. روسیه قبلاً گفته بود که آمریکا را در جریان این پرواز گذاشته بود و ترکیه باید از آن خبر می‌داشت. ترکیه می‌گوید نمی‌دانست هواپیما روسی است و اگر می‌دانست شاید طور دیگری به آن اخطار می‌داد. ترودو گفت آمریکا از حق ترکیه برای دفاع از خود حمایت می‌کند اما مکرراً تاکید کرد آمریکا بر دیالوگ میان روسیه و ترکیه و کاهش تنش متمرکز است. پیشتر باراک اوباما با ولادیمیر پوتین در حاشیه نشست تغییرات اقلیمی در پاریس دیدار کرده بودند. بر اساس گزارش‌ها، روسای جمهوری آمریکا و روسیه حدود نیم ساعت با یکدیگر تبادل‌نظر کرده‌اند. تنش در روابط روسیه و ترکیه و مسائل مربوط به سوریه محور اصلی گفت‌وگوی دو رهبر بوده است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه گفت دو رهبر در حمایت از راه‌حلی سیاسی برای کمک به پایان دادن به درگیری‌ها در سوریه تاکید کردند. هر دو کشور در تلاش‌ها برای خاتمه‌ دادن به بحران سوریه شرکت دارند و در این چارچوب از بازیگران اصلی نشست وین در این رابطه هستند. تاکنون طرفین ذی‌نفع در سوریه دو بار در وین برای کمک به پایان دادن به درگیری‌های در سوریه دیدار کرده‌اند. در حالی که آمریکا خواهان کناره‌گیری اسد است، اما روسیه با این نظر مخالف است.