روس‌ها در تالار حافظ

روس‌ها اولین سهامداران خارجی نیستند که تمایل دارند در تالار شیشه‌ای بورس تهران سرمایه‌گذاری کنند. از ماه‌ها قبل بورس تهران زیر ذره‌بین هیات‌های خارجی در رفت و آمد به کشور قرار گرفته است. رشد بازار سرمایه ایران در سال‌های اخیر باعث شده سرمایه‌گذاران خارجی نیز نسبت به حضور در این بازار تمایل داشته باشند. اگرچه اقبال خارجی‌ها برای ورود بورس تهران افزایش یافته است اما همچنان مساله نوسانات نرخ ارز و تحریم‌های مالی مانع حضور سهامداران خارجی در بازار سرمایه ایران شده است. بدین ترتیب فراهم کردن زمینه‌های ورود سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران از چند ماه قبل با انتشار بسته پیشنهادی خروج از رکود از سوی دولت مطرح شد، اگرچه ورود سهامداران خارجی در بورس تهران تازگی ندارد و از هفت میلیون و 600 هزار کد سهامداری، 295 کد به خارجی‌ها اختصاص دارد. اما این مقدار اندک نقشی در رشد سرمایه‌گذاری خارجی در کشور ندارد. شاید به همین علت باشد که دولت یازدهم تلاش دارد میزان سرمایه‌گذاران خارجی در بورس تهران را افزایش دهد تا نه‌تنها بر حجم سرمایه‌گذاری خارجی بیفزاید بلکه شاید از این طریق بتواند رخوت رکود را از بازار سهام کشور برچیند. بازاری که از هشت ماه گذشته با ریزش‌های بسیاری مواجه شده و بالغ بر 100 میلیارد تومان از این بازار تاکنون خارج شده است. از سوی دیگر استقبال سرمایه‌گذاران خارجی در بورس تهران به همین سادگی نیست و به زیرساخت‌ها و ابزار مالی متناسب در جهت ریسک‌زدایی برای سرمایه‌گذار خارجی نیاز دارد. به زعم کارشناسان بازار سهام برای سرمایه‌گذار خارجی پوشش ریسک بسیار مهم است. وقتی در اقتصادی نوسان نرخ ارز وجود دارد سرمایه‌گذار نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن این مساله وارد آن بازار شود. سرمایه‌گذار باید امکان ریسک‌زدایی داشته باشد تا در این‌گونه بازارها دچار زیان هنگفت نشود. بی‌ثباتی اقتصاد ایران شاید یکی از دلایل عدم استقبال سرمایه‌گذار از بازار سرمایه کشور ماست. به رغم اینکه P/E پایین بازار سهام ایران به نسبت بورس‌های خارجی فرصت مناسبی برای سود بردن سهامداران خارجی است اما نبود ابزار هج کردن سهام یا همان پوشش ریسک باعث شده این مزیت خاص بورس تهران در حاشیه قرار گیرد. با این حال روس‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند که تمایل دارند در بورس تهران سرمایه‌گذاری کنند. براین اساس شرکت خدمات مالی و تامین سرمایه رنسانس کپیتال یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تامین سرمایه در روسیه این همکاری را آغاز می‌کند. مدیران ارشد این شرکت خدمات مالی و تامین سرمایه به منظور همکاری با بازار سرمایه ایران که همراه هیات روسی به ایران آمده بودند جلسه‌ای را با اعضای هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تهران برگزار کردند. براین اساس ایگور واین، سرپرست گروه شرکت رنسانس کپیتال با مقایسه P/E بازار سرمایه ایران و بازار مسکو در نشست با مدیران بازار سرمایه ایران اعلام کرد نسبت قیمت به درآمد در بورس تهران بالغ بر 6/6 درصد اعلام شده، در حالی که این نسبت در بورس مسکو 7/9، در بورس دوبی 17/6 و در بورس کویت 18/5 درصد اعلام شده است. با این حال آنچه مشخص است این مقام روسی اعلام کرده با پشت سر گذاشتن مراحل اداری امیدوار است در بازار سرمایه پررونق ایران همکاری نزدیکی داشته باشند. با این حال نوسانات نرخ ارز از یک سو و تحریم‌های مالی ایران شاید مانع از ورود سرمایه‌گذاران خارجی حتی روس‌ها به بورس تهران باشد. در این باره رامین ربیعی، مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری فیروزه آسیا شرکت میزبان شرکت روسی در ایران به تجارت فردا می‌گوید این اولین بار نیست که نمایندگان شرکت رنسانس کپیتال روسیه به ایران می‌آیند. چراکه پیش از این دوبار در چندماه گذشته نیز به تهران آمده بودند. به گفته او شرکت خدمات مالی و تامین سرمایه رنسانس کپیتال یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تامین سرمایه در روسیه است که برای بازارهای نوظهور در دنیا خدمات مالی ارائه می‌کند. تاکنون نیز در آفریقا و کشورهای همجوار روسیه خدمات مالی ارائه می‌کند و به تازگی نیز وارد منطقه خاورمیانه شده است. او درباره اینکه بازار سرمایه ایران به علت نداشتن ابزار پوشش ریسک و نوسانات نرخ ارز مانع حضور روس‌ها نخواهد شد، تصریح می‌کند این شرکت روسی در این زمینه ریسک‌‌پذیری بالایی دارد چرا که در بازارهای سرمایه چون نیجریه و نایروبی که پرریسک هستند سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اما با این حال به نظر می‌رسد تا زمانی که تحریم‌های مالی برداشته نشود روس‌ها فعلاً وارد بازار سرمایه ایران نخواهند شد.