تاریخ انتشار:
انرژی سهمیه‌بندی شود
طرح هشت‌ساله
سیاست اصلاح قیمت‌ها باید «پیش‌شرط‌محور» باشد اما خود هدفمندی فرصتی برای کنترل تورم و بالا بردن تولید خواهد بود. چهار سوال اساسی در زمینه هدفمندی باید پاسخ داده شود.
محمد بحرینی
چهار سوال اساسی در زمینه هدفمندی باید پاسخ داده شود. 1- اصلاح قیمت حامل‌های انرژی دفعی باشد بهتر است یا تدریجی؟
2- یارانه نقدی به چه کسانی داده شود؟ 3- در فاز دوم چگونه عمل شود که به تولید آسیب بیشتری وارد نشود؟ 4-نظام انگیزشی در چنین طرحی چه باید باشد؟
هدفمندی؛ تدریجی یا دفعی؟
هر دو سیاست تدریجی و دفعتی در اصلاح قیمت‌های انرژی نامناسب است و دارای تبعات منفی است. در صورت تدریجی اعمال شدن این سیاست نوعی ابهام و بلاتکلیفی به وجود خواهد آمد. هرچند در صورت قاعده‌مند شدن این رفتار می‌توان تا حدودی این عارضه را کنترل کرد. از سوی دیگر در این روش گونه‌ای از انتظارات تورمی مستمر ایجاد می‌شود که می‌تواند به اثرات نامطلوبی بینجامد. در عین حال دفعتی عمل کردن در سیاست اصلاح قیمت‌ها عوارض دیگری در پی خواهد داشت که عدم سازگاری اقتصاد ایران با شوک درمانی، هزینه‌بر بودن فرآیند برای دولت و کشش قیمتی پایین تقاضا برای حامل‌های انرژی از آن جمله‌اند.
بسته سهمیه انرژی برای خانوارها
اصلاح دفعتی قیمت حامل‌ها و انتقال تدریجی قیمت‌ها به خریداران به عنوان دو راهبرد مهم در بحث هدفمندی یارانه‌ها مطرح است. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود: راهبرد ترکیب‌شده از دو راهبرد مورد اشاره انتخاب شود. در این رویکرد یارانه از جنبه کمکی به ابزاری تشویقی برای خانوار یا بنگاهی که مصرف کمتری از انرژی دارد تبدیل می‌شود. در مدل نهایی ارائه‌شده هر فرد می‌تواند معادل با سهمیه اختصاصی خود مصرف کند و در غیر این صورت به قیمت‌های آزاد، کسری یا مازاد انرژی خود را دریافت یا پرداخت می‌کند.
در این مدل یک بازه زمانی هشت‌ساله برای اجرای این راهبرد در نظر گرفته می‌شود و سالی 5/12 درصد از سهمیه اختصاص‌یافته کاسته می‌شود و پس از هشت سال قیمت‌ها به صورت اتوماتیک واقعی می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید