تایلند، ترکیه، سنگاپور و آفریقای جنوبی چگونه توریسم سلامت خود را توسعه داده‌اند؟
تجارب موفق در گردشگری سلامت
رابطه سلامت با گردشگری را می‌توان از جهات متعددی بررسی کرد؛ حفظ سلامت گردشگر مهم‌ترین رابطه بین این دو مفهوم تلقی می‌شود.
علی‌اصغر شالبافیان/عضو هیات علمی دانشگاه سمنان
رابطه سلامت با گردشگری را می‌توان از جهات متعددی بررسی کرد؛ حفظ سلامت گردشگر مهم‌ترین رابطه بین این دو مفهوم تلقی می‌شود. دلایل زیادی موجب رونق‌گرفتن گردشگری سلامت در جهان امروز شده‌اند که مهم‌ترین آنها تغییر ارزش‌های مصرف‌کنندگان، تغییرات سبک زندگی، مسن‌تر شدن جمعیت، اقتضائات سیستم بهداشت و درمان عنوان می‌شود؛ مواردی که موجب رونق کسب و کارهایی مانند اقامتگاه‌های درمانی، بیمارستان‌های تندرستی، مراکز سلامت، هتل‌ها و اسپاهای پزشکی می‌شوند و فصل مشترک ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری پزشکی و تندرستی هستند. کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، تایلند، ترکیه، سنگاپور، مالزی، هند و برخی کشورهای دیگر در این زمینه پیشرو بوده و تمهیدات خوبی اندیشیده‌اند.
تایلند، پیشرو در گردشگری سلامت
تایلند اکنون یکی از پیشروهای گردشگری پزشکی و یکی از محبوب‌ترین و موفق‌ترین کشورها در عرصه گردشگری پزشکی درون‌مرزی است. گردشگری پزشکی در این کشور در دهه 1970 میلادی آغاز شد؛ یعنی زمانی که تقاضای کشورهای غربی برای درمان‌های زیبایی و دیگر درمان‌های موجود مورد پذیرش قوانین دولت آن کشورها نبود یا خارج از پوشش بیمه درمانی دولتی و خصوصی آنها بود. از آنجا که این‌گونه عمل‌های جراحی معمولاً تحت پوشش بیمه نیستند و از طرفی هزینه زیادی دارند، علاقه‌مندان به چنین جراحی‌هایی با در نظر داشتن هزینه کمتر و سرعت بیشتر دریافت خدمات، ترجیح می‌دهند این خدمات را در مقاصد گردشگری پزشکی دریافت کنند. تایلند به طور جدی در اواخر دهه 1980 و اوایل 1990 میلادی، با تاسیس چند بیمارستان خصوصی مجهز و پیشرفته که خدماتی را به گروه خاصی از افراد محلی و بیماران خارجی ارائه می‌دادند به توسعه گردشگری پزشکی خود پرداخت و از آن زمان به بعد، ویژگی‌هایی همچون اعتباربخشی بین‌المللی صنعت مراقبت سلامت، تکنولوژی پیشرفته پزشکی، اتاق‌های لوکس بیمارستان‌ها، پزشکان آموزش‌دیده، صلاحیت کارکنان
مراقبت، هزینه‌های معقول خدمات پزشکی و زیرساخت‌های ممتاز گردشگری، این کشور را به یک مقصد گردشگری پزشکی جهانی تبدیل کرد. تایلند همچنین کشوری پیشرو در گردشگری تندرستی و اسپاست. مفهوم اسپا، تا سال 1993، یعنی تا زمانی که هتل ماندارین اورینتال در بانکوک، اولین اسپای خود را افتتاح کرد، مفهومی کاملاً جدید تلقی می‌شد اما از آن زمان به بعد این صنعت به سرعت در حال رشد و توسعه بوده است. اسپاهای اولیه این کشور معمولاً در تفرجگاه‌ها و هتل‌های پنج‌ستاره واقع بودند. به مرور زمان، خدمات و محصولات اسپا نقاط عمده فروش هتل‌ها و تفرجگاه‌ها شدند و این موضوع باعث احساس آرامش بیشتر در میان مشتریان شد. در نتیجه این عملکرد مناسب، هتل‌ها و ریزورت‌های اسپا در مقایسه با سایر اسپاها که درآمد ثابتی داشتند، روند رو به رشد مثبتی را تجربه کردند. اما علاوه بر آنچه گفته شد، نقش دولت و بخش خصوصی در توسعه این نوع گردشگری در تایلند مهم بوده است. رشد اقتصادی و آزادسازی بازارهای مالی در دهه 1990 میلادی توسعه بیمارستان‌های خصوصی را تقویت کرد، اما ضعف در بانکداری داخلی و نظام سیاسی این کشور، آن را به بحران اقتصادی شدیدی کشاند. کاهش قدرت خرید در
طول بحران اواخر دهه 1990، بسیاری از افراد را به بیمارستان‌های عمومی کشاند و موجب کاهش اشغال بیمارستان‌های خصوصی شد. این اتفاق موجب شد تا هم دولت و هم بخش خصوصی سعی در جذب بیماران سایر کشورها کنند و از این طریق به تلاش برای ادامه فعالیت بیمارستان‌های خصوصی بپردازند. این همکاری در ابتدا به شکل تجدیدنظر در سیاست‌های دولت و بیمارستان‌ها و اصلاح فعالیت‌های تبلیغاتی مرکز سلامت تحت حمایت دولت آغاز شد تا از این طریق گردشگران پزشکی بیشتری را جلب کنند.
در عین حال، دولت تایلند همواره به دنبال تشویق سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش گردشگری پزشکی بوده است. کالج‌های پزشکی در تایلند، ظرفیت‌هایی را به دانشجویان خارجی از دیگر کشورهای در حال توسعه اختصاص داده‌اند تا بتوانند از طریق تقسیم گردشگری پزشکی به آموزش پزشکی در زمینه‌های علوم پزشکی و امدادگری، همچنین در زمینه درمان‌ها و داروهای جایگزین، به این صنعت تنوع ببخشند.
ترکیه، منتفع از سیاست‌های دولت و اقتصاد
ترکیه نیز از جمله مهم‌ترین مقاصد گردشگری سلامت در منطقه ما به شمار می‌رود. این صنعت به طور خاص در فاصله 10 تا 15 سال اخیر به موازات تحولات مثبت در گردشگری این کشور، توسعه یافته است. از این‌رو، گردشگری پزشکی یک مفهوم تازه و حوزه کاری جدید برای این کشور محسوب می‌شود که با هدف ورود ارزهای خارجی، در راستای تبدیل شدن به یک محصول صادراتی مورد توجه است. این صنعت به‌رغم سابقه کوتاهش، فرصتی جدید را برای ترکیه به ارمغان آورده و توجه همه ذی‌نفعان این حوزه را به سوی خود جلب کرده است. در ترکیه، سه شکل از گردشگری سلامت علاوه بر گردشگری پزشکی توسعه یافته‌اند که عبارتند: گردشگری آب گرم یا اسپا (تندرستی)، گردشگری افراد مسن و گردشگری افراد ناتوان و ازکارافتاده. گردشگری تندرستی در این کشور از گذشته تا به امروز به سرعت در حال رشد بوده و سرمایه‌گذاری حوزه آب گرم را تسریع کرده است؛ چرا که این کشور از منظر منابع آب خود بسیار حائز اهمیت است. ترکیه به واسطه هتل‌های آب گرم فراوان خود جایگاه هفتم را از نظر غنای منابع آب گرم در عرصه جهانی به خود اختصاص داده
است. گردشگری افراد ناتوان، به معنای مراقبت ویژه از این افراد دارای معلولیت و ازکارافتاده نیز در هتل-کلینیک‌ها و مراکز بازپروری این کشور صورت می‌گیرد.
یک محرک کلیدی در جذب گردشگران پزشکی ترکیه، هزینه‌های معقول خدمات سلامت است؛ چنان‌که گردشگران پزشکی بسته به نوع جراحی یا درمان می‌توانند انتظار داشته باشند هزینه‌های پزشکی‌شان در مقایسه با هزینه‌های این اقدامات در کشورهایی نظیر آلمان، بریتانیا و ایالات متحده با صرفه‌جویی 45 تا 65درصدی تمام شود. از سوی دیگر، از جمله اقداماتی که دولت و بخش خصوصی این کشور در توجه به این بخش انجام داده‌اند را می‌توان ساخت بیمارستان‌های شهری و مناطق آزاد بهداشت و درمان دانست. گردشگری پزشکی به طور گسترده‌ای در دهمین برنامه توسعه ترکیه مطرح شد و جذب دو میلیون بیمار خارجی در سال 2023 و کسب درآمد 20 میلیارد‌دلاری، به عنوان یکی از اهداف مهم در برنامه استراتژیک 2017-2013 وزارت ترکیه مورد بحث قرار گرفته است. بخش خصوصی سلامت نیز نقش مهمی در گردشگری پزشکی این کشور ایفا می‌کند؛ به طوری که در سال 2010 حدود 94 درصد از خدمات گردشگری پزشکی را بخش خصوصی سلامت و شش درصد از آن را بیمارستان‌های عمومی ارائه کرده‌اند. در سال 2012 نیز بیمارستان‌های خصوصی اقداماتی جدی در حوزه گردشگری سلامت انجام داده و به 83 درصد از کل بیماران بین‌المللی، 91 درصد از
گردشگران پزشکی و 68 درصد از گردشگران سلامت ترکیه خدمت‌رسانی کرده‌اند.
سنگاپور، تمرکز بر عمل‌های پیچیده
سنگاپور نیز دیگر کشور آسیایی است که توانسته در این زمینه به توفیقاتی دست پیدا کند. این کشور به دلیل برخی عمل‌های جراحی پیچیده در سطح جهان به شهرت رسیده است؛ به طوری که فعالیت‌های تبلیغاتی که برای ترویج گردشگری پزشکی کشور صورت می‌گیرند نیز به طور فزاینده‌ای بر این موضوع تمرکز می‌کنند. تنها مشکل سنگاپور گران بودن خدمات پزشکی در این کشور است که ممکن است بر رقابت‌پذیری آن با کشورهای دیگر نظیر مالزی و هند تاثیر بگذارد. حمایت دولت سنگاپور از گردشگری پزشکی در این کشور و سرمایه‌گذاری گسترده در این بخش قابل توجه است و موجب پیشرفت این بخش شده است.
آفریقای جنوبی، روند رو به صعود
آفریقای جنوبی نیز بازیگری پیشرو در حوزه گردشگری پزشکی و به خصوص انواع جراحی زیبایی به شمار می‌رود که به سرعت در حال رشد و تبدیل شدن به یک مقصد برتر گردشگری پزشکی است. مزیت اصلی این کشور در گردشگری پزشکی مربوط به نوع بسته‌بندی تورهای گردشگری آن است. در واقع، تورهای گردشگری پزشکی این کشور اغلب با سافاری‌ها، دوره بهبودی در اسپا و سایر فعالیت‌ها در یک بسته سفر قرار می‌گیرند. البته علاوه بر بسته‌های خاص گردشگری پزشکی، مهارت‌های قوی زبان انگلیسی، فرهنگ غربی آفریقای جنوبی و هزینه‌های درمانی این کشور از جمله محرک‌های دیگر جذب گردشگران به شمار می‌روند. هزینه‌های پزشکی در آفریقای جنوبی در حدود 40 تا 60 درصد ارزان‌تر از هزینه‌های پزشکی در ایالات متحده آمریکا و اروپاست؛ اما این کشور همچنان گران‌تر از برخی مقاصد گردشگری پزشکی پیشرو در آسیاست.
دیدگاه تان را بنویسید