مذاکرات به پیچ آخر میرسد؟

ژنو این هفته نیز میعادگاه مذاکرات هسته‌ای است. مذاکراتی که در پیچ و تاب اختلافات ایران و 1+5 هنوز ختم به خیر نشده است. هرچند که برخی از شایعات حاکی از اجماع دیدگاه‌های نمایندگان تهران و واشنگتن پیرامون انتقال بخشی از اورانیوم پنج درصد ایران به روسیه است. خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی مدعی شد ایران و 1+5 در مذاکرات دسامبر (اواخر آذر) برای نخستین بار توانستند به دستورالعملی دست یابند که ضمن مشخص کردن حوزه‌های توافق احتمالی، رویکردهای مختلف برای حل مناقشات باقی‌مانده را هم مشخص کند.

تلاشی در پیچیدگی روند مذاکرات
مانوردهی خبرگزاری آسوشیتدپرس بر موضوع انتقال بخشی از اورانیوم 5 درصدی ایران به روسیه در حالی است که پیش از این نیز اخباری نسبت به موافقت تهران با جابه‌جایی میزانی از سوخت غنی‌شده ایران منتشر شده بود. موضوعی که مقامات کشورمان آن را خط قرمز ایران در مذاکرات هسته‌ای دانسته و صحت آن را به شدت رد کرده‌اند. مرضیه افخم، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی کشور با بیان این مطلب که درج و انتشار این اخبار صرفاً «خبرسازی» رسانه‌های آمریکایی است، می‌گوید: بحثی که در گزارش مذکور به آن اشاره شده است (موضوع انتقال اورانیوم به خارج از ایران) مدت‌ها پیش مطرح بوده اما هیچ توافقی در این زمینه حاصل نشده است؛ به اعتقاد بنده این‌گونه جوسازی‌های رسانه‌ای با اغراض خاص سیاسی صورت می‌گیرد و هدف اصلی آن تخریب فضای مذاکرات و پیچیده‌تر کردن حل و فصل موضوعات است.

تشدید تهدیدهای کنگره
اما فضای مذاکرات در هفته‌های اخیر علاوه بر خبر مذکور، متاثر از تهدیدات جدید سناتورهای آمریکایی نیز بود. سناتورهایی که از همان روزهای تبلیغات انتخاباتی کنگره دندان‌های خود را برای تصویب دور جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران تیز کرده‌اند و درصددند تا با وجود ادامه مذاکرات هسته‌ای تهران و 1+5 محدودیت‌های بیشتری را بر اقتصاد ایران اعمال کنند. طرحی که از همین حالا با تهدید وتوی رئیس‌جمهور آمریکا مواجه است؛ اوباما تهدید کرده است هر گونه موضوعی که بخواهد روند مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 را به چالش بکشد وتو خواهند کرد. جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور نیز در نخستین نشست خبری سال 2015 خود در پاسخ به این سوال که موضع دولت نسبت به احتمال وضع تحریم‌های جدید علیه ایران چیست، می‌گوید: بر این باوریم که این کار، اقدامی درست و سازنده نخواهد بود، ما می‌خواهیم به مذاکره‌کنندگان اجازه مذاکره بدهیم و این موضع ماست که تغییر نکرده است. مذاکراتی که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به آن اشاره می‌کند آنچنان که در خبر آسوشیتدپرس آمده همچنان درگیر و دار موضوعاتی چون تعداد سانترفیوژها، روند جابه جایی سوخت و پروسه لغو تحریم‌های یکجانبه، چندجانبه و جهانی است. تحریم‌هایی که به گفته یک منبع آگاه نزدیک به تیم هسته‌ای قرار است از فردای روز توافق برچیده شود. او با تکرار اظهارت ظریف مبنی بر اینکه ما بدون لغو تمامی اشکال تحریم‌ها با توافق موافقت نمی‌کنیم، به اقتصاد نیوز می‌گوید: از فردای روز توافق هسته‌ای ما باید علاوه بر امکان از سرگیری معاملات بانکی بتوانیم نفت‌مان را هم به فروش برسانیم. رفع ممنوعیت از فروش نفت ایران در بازارهای جهانی در حالی پس از توافق جامع هسته‌ای تهران و 1+5 به دست می‌آید که هم‌اکنون قیمت این طلای سیاه در بازارهای جهانی با افت بسیار شدیدی همراه بوده است. برخی تحلیلگران براین باورند که تغییر ناگهانی قیمت نفت در بازارهای جهانی در یک توافق نانوشته میان جان کری و سعود الفیصل در حاشیه مذاکرات هسته‌ای تهران و برای اثرگذاری بر اقتصاد ایران مورد توافق قرار گرفته است. با وجود آنکه مقامات ریاض بارها و بارها اعلام کرده‌اند که درصدد هستند تا با استفاده از اهرم نفت روند دستیابی به توافق هسته‌ای ایران را به چالش بکشند اما به نظر نمی‌رسد آمریکایی‌ها دستی بر آتشی داشته باشند که در گام نخست برداشت‌های ایالات متحده از منابع نفتی شیل را به تاراج می‌برد و این کشور را با بحرانی جدید در بازار نفت مواجه می‌سازد.