تاریخ انتشار:
چشم‌انداز تیره و تار بازارهای جهانی فلزات
ادامه روزگار تلخ
کلید پیش‌بینی بازارهای جهانی را چه در مورد فلزات صنعتی و چه در مورد مواد معدنی باید در دو عامل رفتار دلار و وضعیت تقاضای واقعی اقتصاد جست‌وجو کرد.
محمدرضا دانشگر /تحلیلگر صنعت فولاد
امیررضا کاهدی/ مدیرعامل مرکز مطالعات اقتصادی آریا سهم
کلید پیش‌بینی بازارهای جهانی را چه در مورد فلزات صنعتی و چه در مورد مواد معدنی باید در دو عامل رفتار دلار و وضعیت تقاضای واقعی اقتصاد جست‌وجو کرد. به نظر می‌رسد این دو مهم بتوانند درصد بالایی از نوسانات قیمت‌ها در بازارهای جهانی را توضیح دهند و از این‌رو در کنار بررسی روند آتی دلار، به منظور بررسی وضعیت تقاضای واقعی اقتصاد در ابتدای این تحلیل به کلیدی‌ترین فلز در بازارهای جهانی، یعنی فولاد خواهیم پرداخت. معتقدیم که فولاد به بهترین شکل وضعیت اقتصاد واقعی کشورها را نمایندگی می‌کند. در پایان این تحلیل هم به بررسی و پیش‌بینی بازارهای مس، روی و سنگ آهن می‌پردازیم.
الف: پیش‌بینی شاخص دلار در بازارهای جهانی
دلار در ماه‌های اخیر روند مثبتی را تجربه کرد و این روند به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده نیز ادامه‌دار باشد. حتی معتقدیم در صورت کند شدن این روند مجدداً سیاست‌های اقتصادی همانند افزایش نرخ بهره مدنظر سیاستگذاران پولی آمریکا قرار خواهد گرفت. در مصاحبه فیشر، قائم مقام فدرال‌رزرو نیز این نکته آورده شده بود. این روند مثبت می‌تواند جریان ورودی سرمایه به آمریکا را مثبت کند و از این جهت می‌تواند روند آتی را تا حدودی مثبت کند و لذا از منظر نرخ برابری دلار به نظر می‌رسد قیمت فلزات و مواد معدنی در ماه‌های آتی روند مثبتی را تجربه نکنند.
شاخص دلار از سال 2014 روند مثبت پرشتابی را آغاز کرده است که به نظر می‌رسد برای بلندمدت ادامه داشته باشد و رشدی که تا اطراف 100 واحد اتفاق افتاده، صرفاً قسمتی از یک سیکل بزرگ‌تر است. با اینکه در طی چهار ماه اخیر هم زیر 100 واحد نوسان کرده، به نظر می‌رسد این دوران خنثی، استراحتی بین‌راهی در روند بلندمدت‌اش باشد و به‌زودی با برگشت به روند مثبت احتمال عبور از 100 واحد و حرکت به سمت 120 واحد هم حتی محتمل است. البته چنین حرکتی می‌تواند در بلندمدت صورت گیرد.
ب: چشم‌انداز صنعت فولاد
انجمن جهانی تولیدکنندگان فولاد پیش‌بینی خود را از میزان رشد مصرف فولاد در دو سال پیش رو طی تازه‌ترین گزارش خود منتشر کرد. بر اساس این گزارش که در تاریخ 20 آوریل 2015 منتشر شده است، کل مصرف ظاهری فولاد جهان در سال 2015 با رشدی 5 /0درصدی نسبت به سال قبل به 1544 میلیون تن خواهد رسید. همچنین پیش‌بینی شده است که این عدد در سال 2016 با 4 /1 درصد رشد به 1565 میلیون تن برسد. شایان ذکر است که رشد مصرف فولاد جهان در سال 2014 نسبت به سال قبل از آن 6 /0 درصد بوده است.
کشور چین حدود نیمی از فولاد دنیا را تولید و مصرف می‌کند. در سال‌های گذشته نرخ رشد سالانه تولید فولاد این کشور حتی به عدد 25 درصد نیز رسیده است. تولید فولاد کشور چین با رشدی خیره‌کننده از 128 میلیون تن سال 2000 به بیش از 780 میلیون تن در سال 2013 یعنی بیش از شش برابر رسید.
اما در پی بازنگری‌های چند سال اخیر دولت چین در سیاست‌های اقتصادی این کشور و به خصوص تاثیر آن بر بازار مسکن و ساختمان این کشور، برای اولین بار بعد از سال 1995، تقاضای فولاد چین در سال 2014 فروکش کرد و 3 /3 درصد کمتر از سال قبل ثبت شد. به نظر می‌رسد این وضعیت کاهشی حداقل در کوتاه‌مدت بدون تغییر مانده و مصرف فولاد کشور چین در سال‌های 2015 و 2016 نیز با رشد منفی 5 /0 درصد پیش‌بینی می‌شود. در عین حال در میان‌مدت نیز انتظار نمی‌رود جهش مثبتی در نرخ مصرف فولاد چین رخ دهد.
انجام تغییرات ساختاری در سیاست‌های اقتصادی چین از سوی دولت این کشور اجتناب‌ناپذیر است، چراکه چین در حال گذار به دوره جدیدی از رشد و توسعه اقتصادی بوده و در حال کاهش ساخت و سازهای صنعتی و ساختمانی و توجه بیشتر به مصرف‌گرایی و ارتقای سطح رفاه جامعه است، در عین حال این تغییرات زیرساختی زمان‌بر خواهد بود. از این‌رو پیش‌بینی می‌شود در کوتاه‌مدت، تحولات چین بر روی بازارهای جهانی فولاد تاثیرگذار بوده و در یکی دو سال آینده شاهد هجوم بیش از پیش سر‌زیر تولید 800 میلیون‌تنی فولاد چین به بازارهای کشورهای مختلف خواهیم بود. مساله‌ای که چند ماهی است آغاز شده و در کنار عوامل دیگر باعث کاهش شدید قیمت‌های جهانی فولاد نیز شده است.
کاهش شدید بهای نفت در یک سال گذشته جزو مولفه‌های تاثیرگذار بر پیش‌بینی‌های انجمن جهانی فولاد بوده است اگرچه تاثیر آن در کشورهای مختلف متفاوت است. از سویی این مساله باعث کاهش تقاضای فولاد برای کشورهایی مانند ایران شده است که بودجه پروژه‌های عمرانی و زیرساختی خود را از محل درآمدهای نفتی تامین می‌کنند. از طرف دیگر کاهش بهای نفت کسب و کار صنایع مختلف در کشورهای واردکننده نفت را بهبود داده و دورنمای رشد این کشورها را بهتر می‌کند. از سوی دیگر کاهش بهای نفت باعث نزول بهای انرژی مورد نیاز برای استخراج سنگ آهن، حمل و نقل مواد اولیه و تولید فولاد خام شده است که این موضوع در کنار ضعف تقاضا باعث افت بهای جهانی فولاد در یک سال گذشته شده و عرصه را بر فولادسازان تنگ‌تر کرده است.
در سال 2014 کشورهای توسعه‌یافته به خاطر بهبود اوضاع اقتصادی در آمریکا و اتحادیه اروپا رشدی 2 /6درصدی را در مصرف فولاد تجربه کردند اما رشد مصرف فولاد این کشورها در سال 2015 تا حدودی تعدیل خواهد شد که عمدتاً به خاطر افت تقاضا در بازارهای آمریکا، ژاپن و کره جنوبی خواهد بود. اوضاع اقتصادی اروپا نیز در چند سال گذشته اگرچه بهبودیافته اما این منطقه کماکان با ضعف سرمایه‌گذاری و همچنین نرخ بالای بیکاری در برخی کشورها روبه‌رو است. در هر صورت تقاضای فولاد سال‌های 2015 و 2016 در کشورهای توسعه‌یافته به ترتیب با 2 /0 درصد و 8 /1 درصد رشد روبه‌رو خواهد بود.
این دسته از کشورها سال 2014 را با رشد ضعیف 3 /2درصدی در مصرف فولاد پشت سر گذاشتند که دلیل اصلی آن بازار نامساعد دو مصرف‌کننده بزرگ فولاد یعنی برزیل و روسیه بوده است. مصرف فولاد روسیه و برزیل در سال 2014 به ترتیب 4 /1 درصد و 8 /6 درصد افت داشته است. پیش‌بینی می‌شود کشورهای در حال توسعه در سال 2015 نیز روندی مشابه داشته باشند و به طور میانگین رشدی معادل 4 /2 درصد را تجربه کنند. اگرچه برای برخی کشورها مانند هند، اندونزی، ویتنام و مصر رشد بیشتری در تقاضا پیش‌بینی می‌شود. در نهایت برای سال 2016 کشورهای در حال توسعه نیز رشد مصرف ظاهری فولاد معادل چهار درصد پیش‌بینی شده است. اما مصرف فولاد خاورمیانه در سال 2014 با 7 /3 درصد افزایش به 9 /51 میلیون تن رسید. پیش‌بینی رشد تقاضای فولاد این منطقه در سال‌های 2015 و 2016 نیز معادل 8 /2 و 2 /4 درصد خواهد بود به این ترتیب کل مصرف فولاد خاورمیانه در دو سال آینده به 6 /55 میلیون تن خواهد رسید. بد نیست بدانید میانگین رشد مصرف ظاهری فولاد منطقه خاورمیانه در 10 سال گذشته 3 /6 درصد بوده که بیشترین مقدار آن مربوط به سال 2007 با 25 درصد افزایش مصرف است. در این سال مصرف فولاد خاورمیانه از 35 میلیون تن به 44 میلیون تن رسید که بیشتر این افزایش تقاضا در دو کشور ایران و امارات متحده عربی اتفاق افتاده است.
جمع‌بندی: تولید فولاد ایران با نرخ رشدی بیشتر از متوسط جهانی در حال افزایش است. رشد تولید فولاد خام ایران در سال‌های 2000 تا 2014 به‌طور متوسط هفت درصد و میانگین جهانی در همین مدت پنج درصد بوده است. در عین حال رشد تولید فولاد ایران در شش سال اخیر 6 /8 درصد بوده است. ظرفیت تولید فولاد کشور نیز همین حالا از مصرف داخلی پیشی گرفته و با توجه به طرح‌های متعدد فولادی در حال ساخت، رشد تولید فولاد خام ایران در چند سال آینده حداقل 10 درصد پیش‌بینی می‌شود. لذا در کنار استراتژی افزایش تولید و رسیدن به 55 میلیون تن فولاد، بایستی سیاست‌هایی نیز برای توسعه صادرات فولاد کشور جهت مازاد تولید فولاد تعریف شود. در عین حال تقاضای جهانی فولاد به خاطر کاهش رشد اقتصادی چین افول کرده و این بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیا خود به دنبال یافتن بازارهایی برای تولیدات مازاد بر مصرفش است. از طرفی در حال حاضر حدود 30 درصد از ظرفیت فولادسازان دنیا خالی است و واحدهای فولادی جهان به‌طور میانگین با 70 درصد ظرفیت کار می‌کنند.
ج: پیش‌بینی سایر کالاها
پیش‌بینی تکنیکال قیمت کالاها در بازارهای جهانی به صورت زیر است:
مس: قیمت جهانی مس از سال 2012 حرکت منفی خود را در داخل کانالی نزولی از محدوده 8750 دلار آغاز کرد و نهایتاً بعد از سه سال به 4900 دلار هم رسید که کف این کانال نزولی بود و باعث شد واکنشی مثبتی شکل بگیرد. این واکنش مثبت می‌تواند در بهترین حالت در میان‌مدت ادامه یابد و حتی به بالای کانال برگردد که در این سناریوی خوش‌بینانه رشد تا بالای شش هزار دلار هم محتمل خواهد بود. در شرایط بدبینانه‌تر احتمال رشد قیمت مس در کوتاه‌مدت تا 5600 دلار محتمل است که فعلاً محتمل‌ترین سناریو برای مس است. اما در مورد روند بلندمدت این فلز و دیگر فلزات پایه فعلاً تاییدی بر اتمام روند نزولی دیده نشده است و حداقل هنوز از احتمال بالایی برخوردار نیست و لذا فعلاً سناریوی اول رشد موقت است و نه از جنس روند مثبت و پایدار. چین مصرف‌کننده 45 درصد مس در جهان است، از این رو کاهش تقاضای مصرف در این کشور روند قیمت فلز سرخ را همچنان در کانال نزولی حفظ کرده است، از سوی دیگر کاهش ارزش یوآن در برابر دلار به نوعی جنگ ارزی را به راه انداخته این اقدام چین با هدف بهبود صادرات و کاهش واردات انجام گرفته و از آنجا که چین مقصد صادرات کشورهای تولید کالاهای پایه است این اقدام می‌توانند به کاهش قیمت محصول و افت حاشیه سود آنها بینجامد. از این رو از یک سو صادرات بیشتر کشور چین و از سوی دیگر تقویت دلار توسط دولت آمریکا باعث کاهش قیمت جهانی فلزاتی از جمله مس شده است.
در همین حال آمارها حاکی از رشد دو‌برابری میزان موجودی انبارهای بورس فلزات لندن دارد که از ژانویه سال 2014 تاکنون بالاترین سطح بوده است. از این رو این اعتقاد جاری است که تا سال 2016 با عرضه مازاد قابل توجهی مواجه خواهیم بود. از سوی دیگر با توجه به کاهش تولید مس تصفیه‌شده در چین که اثر مستقیمی بر میزان واردات دارد از این جهات نمی‌توان چشم‌انداز پیش‌رو را مثبت ارزیابی کرد.
اما توجه به یک نکته مهم است و آن محدودیت کاهش عرضه مس است، باید دقت داشت که با توجه به کاهش قیمت مس، این قیمت‌ها جذابیت سرمایه‌گذاری در این صنعت را کاهش داده و سرمایه‌گذاری‌های جدید متوقف شده است از این رو توقف توسعه این بخش از صنعت با توجه به نیاز بلندمدت نمی‌تواند ادامه‌دار باشد و با توجه به توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه عاملی خواهد شد که دامنه افت قیمت در یک سال آینده کاهش خواهد یافت و ادامه این مسیر می‌تواند عاملی شود که طی دو تا سه سال آینده شاهد کمبود این فلز در بازار خواهیم بود.
روی: قیمت روی هم مانند دیگر فلزات شرایطی منفی را طی سال‌های قبل تجربه کرده است که در ماه‌های اخیر از 2400 دلار به سمت پایین شتاب گرفت و تا زیر 1700 دلار هم افت داشت. این منطقه در چهار سال اخیر کف قیمتی برای روی بوده است و واکنش مثبتی هم که در روزهای اخیر اتفاق افتاده است می‌تواند به همین دلیل باشد. انتظار می‌رود این واکنش مثبت برای کوتاه‌مدت ادامه یابد و حتی احتمال رشد قیمت روی تا 1900 دلار زیاد است. در صورت عبور از 1900 دلار، رشد تا 2000 دلار هم محتمل است. البته هنوز نشانه مثبتی برای بلندمدت دیده نشده است و نمی‌توان روند نزولی را تمام‌شده دانست. لذا تا شواهد مثبت بیشتری دیده نشود، روند همچنان نزولی فرض می‌شود.
سنگ آهن: سنگ آهن از فوریه سال 2011 روندی نزولی را آغاز کرده است که در آن زمان در محدوده 187 دلار معامله می‌شد. در اولین موج ریزشی در سنگ آهن، افت تا 99 دلار ادامه داشت و در سپتامبر 2012 برگشتی موقت رخ داد و تا 154 دلار ادامه داشت. دوباره شرایط منفی بر آن حاکم شد و تا ماه قبل به 5 /51 دلار رسیده است و در اصل دوسوم از ارزش‌اش را از دست داده است. انتظار می‌رود در بلندمدت این موج منفی آخرین ریزش باشد و در انتهای آن که خیلی دور نیست، روند منفی به اتمام برسد و حرکت مثبت جدیدی آغاز شود. در بدترین سناریوها شاید با شکسته شدن 51 دلار، روند نزولی تا 40 دلار هم ادامه یابد که فعلاً باید شواهد بیشتری از آن دید. در هر صورت هنوز نشانه مطمئنی از اتمام روند نزولی دیده نشده است و فعلاً مبنا را بر ادامه روند نزولی باید قرار داد.
با توجه به سیاست‌های اقتصادی آمریکا و تقویت دلار و همچنین کاهش رشد اقتصادی چین که طبق پیش‌بینی تحلیلگران این روند تا پایان سال 2015 نیز ادامه خواهد داشت همچنان شاهد روند نزولی شاخص‌های برتر از جمله فلزات پایه، ساخت و ساز، منابع تجدید‌پذیر، خودرو و... هستیم. با توجه به کاهش رشد اقتصاد چین شاهد کاهش تقاضای مصرف فولاد در چین هستیم به نحوی که طی سال‌های 2013 تا 2015 نرخ رشد مصرف فولاد در چین به بیش از 50 درصد کاهش‌یافته است. این در شرایطی است که در سال 2014 شاهد کاهش قیمت‌ها و تشدید کاهش تقاضا در سنگ آهن و افت شدید قیمت این سنگ معدنی هستیم به نحوی که در حال حاضر به کمترین قیمت خود در هفت سال اخیر بازگشته است. در حال حاضر اعمال سیاست‌های انبساطی استرالیا و کاهش نرخ بهره توسط این کشور که همراه شده است با اعمال سیاست‌های تشویقی صادرات سنگ آهن توسط این کشور به قیمت‌های بسیار نازل و همچنین سیاست‌های اجرا‌شده از سوی چین از جمله چالش‌های پیش روی قیمت سنگ آهن است.
الف: پیش‌بینی شاخص دلار در بازارهای جهانی
دلار در ماه‌های اخیر روند مثبتی را تجربه کرد و این روند به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده نیز ادامه‌دار باشد. حتی معتقدیم در صورت کند شدن این روند مجدداً سیاست‌های اقتصادی همانند افزایش نرخ بهره مدنظر سیاستگذاران پولی آمریکا قرار خواهد گرفت. در مصاحبه فیشر، قائم مقام فدرال‌رزرو نیز این نکته آورده شده بود. این روند مثبت می‌تواند جریان ورودی سرمایه به آمریکا را مثبت کند و از این جهت می‌تواند روند آتی را تا حدودی مثبت کند و لذا از منظر نرخ برابری دلار به نظر می‌رسد قیمت فلزات و مواد معدنی در ماه‌های آتی روند مثبتی را تجربه نکنند.
شاخص دلار از سال 2014 روند مثبت پرشتابی را آغاز کرده است که به نظر می‌رسد برای بلندمدت ادامه داشته باشد و رشدی که تا اطراف 100 واحد اتفاق افتاده، صرفاً قسمتی از یک سیکل بزرگ‌تر است. با اینکه در طی چهار ماه اخیر هم زیر 100 واحد نوسان کرده، به نظر می‌رسد این دوران خنثی، استراحتی بین‌راهی در روند بلندمدت‌اش باشد و به‌زودی با برگشت به روند مثبت احتمال عبور از 100 واحد و حرکت به سمت 120 واحد هم حتی محتمل است. البته چنین حرکتی می‌تواند در بلندمدت صورت گیرد.
ب: چشم‌انداز صنعت فولاد
انجمن جهانی تولیدکنندگان فولاد پیش‌بینی خود را از میزان رشد مصرف فولاد در دو سال پیش رو طی تازه‌ترین گزارش خود منتشر کرد. بر اساس این گزارش که در تاریخ 20 آوریل 2015 منتشر شده است، کل مصرف ظاهری فولاد جهان در سال 2015 با رشدی 5 /0درصدی نسبت به سال قبل به 1544 میلیون تن خواهد رسید. همچنین پیش‌بینی شده است که این عدد در سال 2016 با 4 /1 درصد رشد به 1565 میلیون تن برسد. شایان ذکر است که رشد مصرف فولاد جهان در سال 2014 نسبت به سال قبل از آن 6 /0 درصد بوده است.
کشور چین حدود نیمی از فولاد دنیا را تولید و مصرف می‌کند. در سال‌های گذشته نرخ رشد سالانه تولید فولاد این کشور حتی به عدد 25 درصد نیز رسیده است. تولید فولاد کشور چین با رشدی خیره‌کننده از 128 میلیون تن سال 2000 به بیش از 780 میلیون تن در سال 2013 یعنی بیش از شش برابر رسید.
اما در پی بازنگری‌های چند سال اخیر دولت چین در سیاست‌های اقتصادی این کشور و به خصوص تاثیر آن بر بازار مسکن و ساختمان این کشور، برای اولین بار بعد از سال 1995، تقاضای فولاد چین در سال 2014 فروکش کرد و 3 /3 درصد کمتر از سال قبل ثبت شد. به نظر می‌رسد این وضعیت کاهشی حداقل در کوتاه‌مدت بدون تغییر مانده و مصرف فولاد کشور چین در سال‌های 2015 و 2016 نیز با رشد منفی 5 /0 درصد پیش‌بینی می‌شود. در عین حال در میان‌مدت نیز انتظار نمی‌رود جهش مثبتی در نرخ مصرف فولاد چین رخ دهد.
انجام تغییرات ساختاری در سیاست‌های اقتصادی چین از سوی دولت این کشور اجتناب‌ناپذیر است، چراکه چین در حال گذار به دوره جدیدی از رشد و توسعه اقتصادی بوده و در حال کاهش ساخت و سازهای صنعتی و ساختمانی و توجه بیشتر به مصرف‌گرایی و ارتقای سطح رفاه جامعه است، در عین حال این تغییرات زیرساختی زمان‌بر خواهد بود. از این‌رو پیش‌بینی می‌شود در کوتاه‌مدت، تحولات چین بر روی بازارهای جهانی فولاد تاثیرگذار بوده و در یکی دو سال آینده شاهد هجوم بیش از پیش سر‌زیر تولید 800 میلیون‌تنی فولاد چین به بازارهای کشورهای مختلف خواهیم بود. مساله‌ای که چند ماهی است آغاز شده و در کنار عوامل دیگر باعث کاهش شدید قیمت‌های جهانی فولاد نیز شده است.
کاهش شدید بهای نفت در یک سال گذشته جزو مولفه‌های تاثیرگذار بر پیش‌بینی‌های انجمن جهانی فولاد بوده است اگرچه تاثیر آن در کشورهای مختلف متفاوت است. از سویی این مساله باعث کاهش تقاضای فولاد برای کشورهایی مانند ایران شده است که بودجه پروژه‌های عمرانی و زیرساختی خود را از محل درآمدهای نفتی تامین می‌کنند. از طرف دیگر کاهش بهای نفت کسب و کار صنایع مختلف در کشورهای واردکننده نفت را بهبود داده و دورنمای رشد این کشورها را بهتر می‌کند. از سوی دیگر کاهش بهای نفت باعث نزول بهای انرژی مورد نیاز برای استخراج سنگ آهن، حمل و نقل مواد اولیه و تولید فولاد خام شده است که این موضوع در کنار ضعف تقاضا باعث افت بهای جهانی فولاد در یک سال گذشته شده و عرصه را بر فولادسازان تنگ‌تر کرده است.
در سال 2014 کشورهای توسعه‌یافته به خاطر بهبود اوضاع اقتصادی در آمریکا و اتحادیه اروپا رشدی 2 /6درصدی را در مصرف فولاد تجربه کردند اما رشد مصرف فولاد این کشورها در سال 2015 تا حدودی تعدیل خواهد شد که عمدتاً به خاطر افت تقاضا در بازارهای آمریکا، ژاپن و کره جنوبی خواهد بود. اوضاع اقتصادی اروپا نیز در چند سال گذشته اگرچه بهبودیافته اما این منطقه کماکان با ضعف سرمایه‌گذاری و همچنین نرخ بالای بیکاری در برخی کشورها روبه‌رو است. در هر صورت تقاضای فولاد سال‌های 2015 و 2016 در کشورهای توسعه‌یافته به ترتیب با 2 /0 درصد و 8 /1 درصد رشد روبه‌رو خواهد بود.
این دسته از کشورها سال 2014 را با رشد ضعیف 3 /2درصدی در مصرف فولاد پشت سر گذاشتند که دلیل اصلی آن بازار نامساعد دو مصرف‌کننده بزرگ فولاد یعنی برزیل و روسیه بوده است. مصرف فولاد روسیه و برزیل در سال 2014 به ترتیب 4 /1 درصد و 8 /6 درصد افت داشته است. پیش‌بینی می‌شود کشورهای در حال توسعه در سال 2015 نیز روندی مشابه داشته باشند و به طور میانگین رشدی معادل 4 /2 درصد را تجربه کنند. اگرچه برای برخی کشورها مانند هند، اندونزی، ویتنام و مصر رشد بیشتری در تقاضا پیش‌بینی می‌شود. در نهایت برای سال 2016 کشورهای در حال توسعه نیز رشد مصرف ظاهری فولاد معادل چهار درصد پیش‌بینی شده است. اما مصرف فولاد خاورمیانه در سال 2014 با 7 /3 درصد افزایش به 9 /51 میلیون تن رسید. پیش‌بینی رشد تقاضای فولاد این منطقه در سال‌های 2015 و 2016 نیز معادل 8 /2 و 2 /4 درصد خواهد بود به این ترتیب کل مصرف فولاد خاورمیانه در دو سال آینده به 6 /55 میلیون تن خواهد رسید. بد نیست بدانید میانگین رشد مصرف ظاهری فولاد منطقه خاورمیانه در 10 سال گذشته 3 /6 درصد بوده که بیشترین مقدار آن مربوط به سال 2007 با 25 درصد افزایش مصرف است. در این سال مصرف فولاد خاورمیانه از 35 میلیون تن به 44 میلیون تن رسید که بیشتر این افزایش تقاضا در دو کشور ایران و امارات متحده عربی اتفاق افتاده است.
جمع‌بندی: تولید فولاد ایران با نرخ رشدی بیشتر از متوسط جهانی در حال افزایش است. رشد تولید فولاد خام ایران در سال‌های 2000 تا 2014 به‌طور متوسط هفت درصد و میانگین جهانی در همین مدت پنج درصد بوده است. در عین حال رشد تولید فولاد ایران در شش سال اخیر 6 /8 درصد بوده است. ظرفیت تولید فولاد کشور نیز همین حالا از مصرف داخلی پیشی گرفته و با توجه به طرح‌های متعدد فولادی در حال ساخت، رشد تولید فولاد خام ایران در چند سال آینده حداقل 10 درصد پیش‌بینی می‌شود. لذا در کنار استراتژی افزایش تولید و رسیدن به 55 میلیون تن فولاد، بایستی سیاست‌هایی نیز برای توسعه صادرات فولاد کشور جهت مازاد تولید فولاد تعریف شود. در عین حال تقاضای جهانی فولاد به خاطر کاهش رشد اقتصادی چین افول کرده و این بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیا خود به دنبال یافتن بازارهایی برای تولیدات مازاد بر مصرفش است. از طرفی در حال حاضر حدود 30 درصد از ظرفیت فولادسازان دنیا خالی است و واحدهای فولادی جهان به‌طور میانگین با 70 درصد ظرفیت کار می‌کنند.
ج: پیش‌بینی سایر کالاها
پیش‌بینی تکنیکال قیمت کالاها در بازارهای جهانی به صورت زیر است:
مس: قیمت جهانی مس از سال 2012 حرکت منفی خود را در داخل کانالی نزولی از محدوده 8750 دلار آغاز کرد و نهایتاً بعد از سه سال به 4900 دلار هم رسید که کف این کانال نزولی بود و باعث شد واکنشی مثبتی شکل بگیرد. این واکنش مثبت می‌تواند در بهترین حالت در میان‌مدت ادامه یابد و حتی به بالای کانال برگردد که در این سناریوی خوش‌بینانه رشد تا بالای شش هزار دلار هم محتمل خواهد بود. در شرایط بدبینانه‌تر احتمال رشد قیمت مس در کوتاه‌مدت تا 5600 دلار محتمل است که فعلاً محتمل‌ترین سناریو برای مس است. اما در مورد روند بلندمدت این فلز و دیگر فلزات پایه فعلاً تاییدی بر اتمام روند نزولی دیده نشده است و حداقل هنوز از احتمال بالایی برخوردار نیست و لذا فعلاً سناریوی اول رشد موقت است و نه از جنس روند مثبت و پایدار. چین مصرف‌کننده 45 درصد مس در جهان است، از این رو کاهش تقاضای مصرف در این کشور روند قیمت فلز سرخ را همچنان در کانال نزولی حفظ کرده است، از سوی دیگر کاهش ارزش یوآن در برابر دلار به نوعی جنگ ارزی را به راه انداخته این اقدام چین با هدف بهبود صادرات و کاهش واردات انجام گرفته و از آنجا که چین مقصد صادرات کشورهای تولید کالاهای پایه است این اقدام می‌توانند به کاهش قیمت محصول و افت حاشیه سود آنها بینجامد. از این رو از یک سو صادرات بیشتر کشور چین و از سوی دیگر تقویت دلار توسط دولت آمریکا باعث کاهش قیمت جهانی فلزاتی از جمله مس شده است.
در همین حال آمارها حاکی از رشد دو‌برابری میزان موجودی انبارهای بورس فلزات لندن دارد که از ژانویه سال 2014 تاکنون بالاترین سطح بوده است. از این رو این اعتقاد جاری است که تا سال 2016 با عرضه مازاد قابل توجهی مواجه خواهیم بود. از سوی دیگر با توجه به کاهش تولید مس تصفیه‌شده در چین که اثر مستقیمی بر میزان واردات دارد از این جهات نمی‌توان چشم‌انداز پیش‌رو را مثبت ارزیابی کرد.
اما توجه به یک نکته مهم است و آن محدودیت کاهش عرضه مس است، باید دقت داشت که با توجه به کاهش قیمت مس، این قیمت‌ها جذابیت سرمایه‌گذاری در این صنعت را کاهش داده و سرمایه‌گذاری‌های جدید متوقف شده است از این رو توقف توسعه این بخش از صنعت با توجه به نیاز بلندمدت نمی‌تواند ادامه‌دار باشد و با توجه به توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه عاملی خواهد شد که دامنه افت قیمت در یک سال آینده کاهش خواهد یافت و ادامه این مسیر می‌تواند عاملی شود که طی دو تا سه سال آینده شاهد کمبود این فلز در بازار خواهیم بود.
روی: قیمت روی هم مانند دیگر فلزات شرایطی منفی را طی سال‌های قبل تجربه کرده است که در ماه‌های اخیر از 2400 دلار به سمت پایین شتاب گرفت و تا زیر 1700 دلار هم افت داشت. این منطقه در چهار سال اخیر کف قیمتی برای روی بوده است و واکنش مثبتی هم که در روزهای اخیر اتفاق افتاده است می‌تواند به همین دلیل باشد. انتظار می‌رود این واکنش مثبت برای کوتاه‌مدت ادامه یابد و حتی احتمال رشد قیمت روی تا 1900 دلار زیاد است. در صورت عبور از 1900 دلار، رشد تا 2000 دلار هم محتمل است. البته هنوز نشانه مثبتی برای بلندمدت دیده نشده است و نمی‌توان روند نزولی را تمام‌شده دانست. لذا تا شواهد مثبت بیشتری دیده نشود، روند همچنان نزولی فرض می‌شود.
سنگ آهن: سنگ آهن از فوریه سال 2011 روندی نزولی را آغاز کرده است که در آن زمان در محدوده 187 دلار معامله می‌شد. در اولین موج ریزشی در سنگ آهن، افت تا 99 دلار ادامه داشت و در سپتامبر 2012 برگشتی موقت رخ داد و تا 154 دلار ادامه داشت. دوباره شرایط منفی بر آن حاکم شد و تا ماه قبل به 5 /51 دلار رسیده است و در اصل دوسوم از ارزش‌اش را از دست داده است. انتظار می‌رود در بلندمدت این موج منفی آخرین ریزش باشد و در انتهای آن که خیلی دور نیست، روند منفی به اتمام برسد و حرکت مثبت جدیدی آغاز شود. در بدترین سناریوها شاید با شکسته شدن 51 دلار، روند نزولی تا 40 دلار هم ادامه یابد که فعلاً باید شواهد بیشتری از آن دید. در هر صورت هنوز نشانه مطمئنی از اتمام روند نزولی دیده نشده است و فعلاً مبنا را بر ادامه روند نزولی باید قرار داد.
با توجه به سیاست‌های اقتصادی آمریکا و تقویت دلار و همچنین کاهش رشد اقتصادی چین که طبق پیش‌بینی تحلیلگران این روند تا پایان سال 2015 نیز ادامه خواهد داشت همچنان شاهد روند نزولی شاخص‌های برتر از جمله فلزات پایه، ساخت و ساز، منابع تجدید‌پذیر، خودرو و... هستیم. با توجه به کاهش رشد اقتصاد چین شاهد کاهش تقاضای مصرف فولاد در چین هستیم به نحوی که طی سال‌های 2013 تا 2015 نرخ رشد مصرف فولاد در چین به بیش از 50 درصد کاهش‌یافته است. این در شرایطی است که در سال 2014 شاهد کاهش قیمت‌ها و تشدید کاهش تقاضا در سنگ آهن و افت شدید قیمت این سنگ معدنی هستیم به نحوی که در حال حاضر به کمترین قیمت خود در هفت سال اخیر بازگشته است. در حال حاضر اعمال سیاست‌های انبساطی استرالیا و کاهش نرخ بهره توسط این کشور که همراه شده است با اعمال سیاست‌های تشویقی صادرات سنگ آهن توسط این کشور به قیمت‌های بسیار نازل و همچنین سیاست‌های اجرا‌شده از سوی چین از جمله چالش‌های پیش روی قیمت سنگ آهن است.
دیدگاه تان را بنویسید