خارجی‌ها زیر پل حافظ

این روزها اگرچه به نظر می‌رسد باز هم بورس تهران چندان حال خوشی ندارد و باز هم در سراشیبی سقوط افتاده است و هرچه زمان از تفاهم لوزان می‌گذرد اوضاع بازار سرمایه برای سهامدارانش نگران‌کننده می‌شود اما همچنان خبرهای مختلفی پیرامون اعلام آمادگی سرمایه‌گذاران خارجی و ورود هیات خارجی از کشورهای مختلفی به ویژه اروپا برای سرمایه‌گذاری در بورس تهران در رسانه‌های داخلی و خارجی مطرح می‌شود. از روزی که تفاهم لوزان اعلام شد شرکت‌های قابل توجهی خواستار سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران شده‌اند. حتی بلافاصله بعد از تفاهم لوزان خبرگزاری رویترز اعلام کرد یک شرکت انگلیسی متخصص در مدیریت دارایی‌ها، با شرکتی که دفتر آن در ایران است برای ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار اوراق مالی ایران هم‌پیمان می‌شود. این اقدام نشان می‌دهد سرازیر شدن سرمایه‌های خارجی به ایران احتمالاً تا زمان لغو تحریم‌های اقتصادی منتظر نمی‌ماند. به هر شکل به نظر می‌رسد دور جدید تلاش سرمایه‌گذاران خارجی برای بازگشت به بازارها و بخش واقعی اقتصاد ایران با بیانیه مشترک تفاهم سیاسی بین ایران و غرب آغاز شده است. حتی روزنامه دنیای اقتصاد نیز در این باره نوشت با روی کار آمدن دولت یازدهم تلاش سرمایه‌گذاران برای بازگشت به بخش‌های مهم اقتصاد ایران به خصوص بخش‌های نفت و پتروشیمی و خودرو آغاز شده بود. دولت نیز رایزنی‌های مهمی را طی این مدت انجام داده تا بتواند بار دیگر سرمایه‌های خارجی را به اقتصاد کشور جذب کند. این در شرایطی است که کارشناسان با اشاره به بحران‌های مالی در سراسر دنیا معتقدند رفع تحریم‌ها می‌تواند موقعیت‌های بکری را در برابر سرمایه‌گذار خارجی قرار دهد که این موضوع نیز در رفتار شرکت‌های معتبر جهانی قابل رصد است. با این حال بورس تهران این روزها در کانون توجه شرکت‌های خارجی قرار گرفته است. بازاری که به زعم کارشناسان اقتصادی با توجه به جذابیت‌ها و پتانسیل‌هایی که دارد با رفع تحریم‌های اقتصاد ایران می‌تواند در جذب منابع خارجی موفق عمل کند. اما در این بین بازار سرمایه ایران با مشکلاتی برای ورود سرمایه‌گذار مواجه است که باید به هر طریقی این مسائل حل شود. آنچه مشخص است بازار سرمایه ایران در حال حاضر با بازارهای سرمایه جهان اتصالی ندارد و باید اقدامات لازم در این زمینه از سوی متولیان امر انجام شود اگرچه برداشته شدن تحریم‌ها خود کمک بسیاری در این زمینه است. در این بین فعالان بازار سرمایه نیز اعتقاد دارند باید توجه کرد که ورود سرمایه خارجی به کشور مستلزم پیش‌نیازهای فنی، قانونی و حقوقی، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، ارتباطات گسترده بین‌سازمانی، پروتکل‌ها و تفاهمنامه‌های متعدد در رده‌های مختلف سیاسی و اقتصادی، بررسی، مطالعه و شناخت بازار ایران برای سایر کشورها و... است. به گفته محسن عباسی مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری اماکو نکته مهم در خصوص سرمایه‌گذاران خارجی این است که به علت عدم شناخت کافی آنها از صنایع و شرکت‌های بورسی به نظر نمی‌رسد سرمایه‌گذاری روی سهام شرکت‌ها به صورت مستقیم، در دستور کار باشد زیرا ریسک عملیاتی ناشی از عملکرد شرکت‌ها بسیار بالا خواهد بود. بنابراین تقاضا برای صندوق‌ها به وجود خواهد آمد. این بدان علت است که سرمایه‌گذار خارجی، بازار ایران را رو به رشد می‌داند و تصور می‌کند شاخص بورس رشد خواهد داشت اما نمی‌خواهد خود را درگیر انتخاب سهام و ریسک غیر‌سیستماتیک شرکت‌ها بکند بنابراین تمایل زیادی برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها خواهد داشت. بهتر است در حال حاضر نسبت به توسعه صندوق‌ها اقدامات لازم انجام و تدابیر کافی اندیشیده شود و زمینه برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بورس مهیا شود. ما باید به زودی وارد حلقه بورس‌های جهانی شویم و امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم را برای سرمایه‌گذاری از هر نقطه از جهان در بورس تهران فراهم آوریم. رسیدن به این نقطه یک پروسه بلندمدت است و نیاز به صرف زمان قابل ملاحظه‌ای جهت بین‌المللی کردن بازار سرمایه دارد.