طعم تلخ ناامنی
چرا امنیت اجتماعی یک کالای گرانبهاست؟
عاطفه چوپان: در سالهای گذشته و با وخیم شدن اوضاع اقتصادی بسیاری از ایرانیان، پلیس میگوید آمار زورگیری و سرقت افزایش یافته و معنی این اتفاق کاهش امنیت است.
در حالی که دستم را از روی جیبی که تلفن همراهم در آن هست برنمیدارم صدای مکرر جیغِ زن قطع نمیشود، همین دیشب فیلم جانخراش دوربینهای مداربسته را از مورد سرقت و ضربوجرح قرار گرفتن مردی دیدم و امروز جلوی چشمهای خودم در پلکبرهمزدنی گوشی زن به سرقت رفت!
طبق آخرین آماری که مرکز نظرسنجی گالوپ منتشر کرده در دنیا از هر 10 نفر هفت نفر از اینکه شب در محل زندگیشان قدم بزنند احساس امنیت میکنند. گرچه پس از جستوجوی فراوان هیچ آمار رسمی و حتی پژوهش ثبتشدهای در خصوص این موضوع در ایران نیافتم اما با نگاهی به اطراف درمییابیم که این آمار برای کشور ما هم صادق است، البته به شرط آنکه فعل گزاره منفی شود!
تا چند سال گذشته شاید فقط اغلب زنان از اینکه بعد از تاریک شدن هوا در خیابان باشند، یا صدای موتورسیکلتها را از پشت سر بشنوند احساس ناامنی داشتند، آن هم بیشتر از جنس مزاحمتهای خیابانی. اما امروزه جان هیچکس از خطر مورد سرقت، کیفقاپی، گوشیقاپی و... واقع شدن در امان نیست. بهطوری که تقریباً همه ما تجربه اینچنینی داشتهایم یا دستکم اطرافیانمان این اتفاق ناخوشایند را تجربه کردهاند. به روایت آمارهای منتشرشده از نظرسنجی گالوپ نروژ، امارات و چین بیشترین شاخص امنیت و نظم را در سال 2021 داشتند، نگاهی به شاخصهای اقتصادی، رفاه اجتماعی، رعایت حقوق شهروندی و بسیاری دیگر از این موارد در این کشورها به ما نشان میدهد که ایجاد امنیت چه هزینهها و ملازماتی دارد، علاوه بر این حضور امارات به عنوان دومین کشور امن جهان خاطرنشان میکند که حضور در خاورمیانه بهانه خوبی برای توجیه ناامنی نیست و این فقط اروپاییها نیستند که همواره در این شاخصها صدرنشیناند.
امنیت اجتماعی به مثابه یک کالای عمومی و گرانبهاست. حصول امنیت اجتماعی و انتقال این حس به شهروندان نیازمند صرف هزینه از طرف دولتهاست، اما هزینهای که در قدم بعدی از اتلاف منابع و سرمایههای انسانی جلوگیری خواهد کرد. حال با کاهش امنیت اجتماعی مخصوصاً طی چند سال گذشته در کشور دو سوال مهم به وجود میآید: کاهش امنیت بیش از هر چیز محصول چه کمبودهایی است؟ و به چه اتفاقاتی منجر خواهد شد؟
احساس ناامنی مداوم مردم از حضور در اجتماع، اضطراب، استرس و تجربه خشونت از طرفی و عدم برخورد درست و کافی از سوی دستگاهها و مسوولان امنیتی از سوی دیگر چه اتفاقات اجتماعی و فردیای در پی خواهد داشت؟ آیا جامعهای که مردم آن از یک حضور باآرامش شبانه در محله خود محروم هستند میتواند پویا باشد؟