نمایشگاه کتاب استانی؛ تهدید یا فرصت؟

نمایشگاه‌های استانی کتاب در طول ۲۲ سال گذشته همواره با فرصت‌ها و تهدیدهایی برای نشر روبه‌رو بوده‌اند. این فرصت‌ها و تهدیدها موافقان و مخالفانی را ایجاد کرده، اما اصلی‌ترین معضل وضعیت کتابفروشی‌های شهرستانی است که در این پروسه آسیب می‌بینند.
چرا که معمولاً مخاطبان غیرتهرانی برای خرید کتاب‌های مورد نیاز خود ترجیح می‌دهند تا برگزاری نمایشگاه‌های استانی صبر کنند تا از تخفیف ویژه این نمایشگاه‌ها بهره‌مند شوند و این در درازمدت به اقتصاد کتابفروشی‌ها لطمه وارد می‌کند. عدم برگزاری نمایشگاه‌های استانی کتاب برای رفع این معضل در حکم پاک کردن صورت مساله است، چرا که بسیاری از شهرها و حتی استان‌های کشور حتی یک کتابفروشی ندارند.
اما سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد با اشاره به سابقه برگزاری نمایشگاه‌های کتاب استانی گفت: برگزاری این نمایشگاه‌ها از سال 13۷۱ شروع شده و این اتفاق فرهنگی ۲۳ سال است که در جریان است. با توجه به اینکه از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا آبان‌ماه سال جاری حدود یک میلیون عنوان کتاب به چاپ رسیده، این نمایشگاه‌ها فرصت مناسبی برای ویترین و نمایش کتاب‌های چاپ‌شده است.
صالحی در خصوص تعداد نمایشگاه‌های برگزارشده در دولت جدید گفت: ۶۸ نمایشگاه کتاب استانی در دولت یازدهم برگزار شده که حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار عنوان کتاب در این نمایشگاه‌ها به نمایش در آمده است.
او در خصوص کارکردهای دیگر نمایشگاه‌های کتاب استانی گفت: حضور ناشران متنوع و متعدد و فرصت برای حضور ناشران شهرستانی، فرصت برای فضای اقتصاد نشر از کارکردهای دیگر نمایشگاه‌های کتاب استانی است.
در سال گذشته نمایشگاه‌های کتاب استانی ۱۵ میلیارد تومان و امسال نیز تاکنون ۱۷ میلیارد تومان فروش کتاب داشته است که این فرصت خوبی برای اقتصاد نشر است.
او در ادامه گفت: تخفیف دسترسی مخاطبان به کتاب با حداقل ۳۰ درصد تخفیف و عدالت توزیعی در عرضه کتاب از دیگر کارکردها و فواید نمایشگاه‌های کتاب استانی است. صالحی با اشاره به سابقه برگزاری نمایشگاه‌های کتاب در دیگر استان‌ها گفت: سیستان و بلوچستان با ۱۶ دوره برگزاری نمایشگاه کتاب استانی صدرنشین است و بعد از آن به ترتیب استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با ۱۵ دوره و استان کرمان با ۱۴ دوره در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در مدت برگزاری نمایشگاه‌های کتاب استانی برنامه‌های جنبی با محوریت کتاب برگزار می‌شود و در واقع هفته فرهنگی در استان شکل می‌گیرد و این خود فرصت گفت‌وگو در حوزه کتاب را برای مخاطبان پدید می‌آورد و دریچه‌ای برای صحبت از کتابخوانی را در استان ایجاد می‌کند.
معاون وزیر ارشاد در ادامه سخنان خود برای ارتقا و تغییرات ماهوی و اصلاحی در برگزاری این نمایشگاه‌ها گفت: دعوت از ناشران حرفه‌ای و نمایش کتاب‌های تازه و بهتر، اتصال نمایشگاه‌های کتاب استانی به کتابفروشی‌ها و مراکز ثابت فروش کتاب، جدی گرفتن عرضه کتاب‌های عمومی در نمایشگاه و ترغیب مردم به خرید این کتاب‌ها، جلوگیری از خرید اجباری مردم از کتاب مانند کتاب‌های کمک‌آموزشی و تقویت کتابفروشی‌ها از جمله مواردی است که برای ارتقای سطح برگزاری نمایشگاه‌های کتاب استانی باید به آن توجه شود.
صالحی در پایان سخنان خود گفت: نمایشگاه‌های کتاب استانی با همه کارکردهایی که داشته و دارد و در فضای سیصدمین نقطه حضور می‌تواند به بازنگری‌های تحول‌گرایانه‌ای فکر کند و امیدواریم با همکاری تشکل‌های نشر و اهل قلم و همه عزیزانی که در این حوزه دغدغه دارند بتوانیم در مقاطع جدید پیش‌رو و در سال آینده شاهد تغییرات جدید و موثرتری در برگزاری این نمایشگاه‌ها باشیم.