طرحی بزرگ برای اروپا
دستور جلسه آنگلا
احتمالاً سیاست داخلی آنگلا مرکل در دوره سوم صدارت به افزایش مخارج محدود خواهد شد.
احتمالاً سیاست داخلی آنگلا مرکل در دوره سوم صدارت به افزایش مخارج محدود خواهد شد. اما او طرحهای بزرگی برای اروپا دارد. او مایل است بروکسل اختیارات بیشتری در مورد بودجههای ملی داشته باشد. این تمایل اقدامی خطرناک است که ممکن است مورد مخالفت شرکای او در اتحادیه اروپا و حزب سوسیال دموکرات قرار گیرد. محافظهکاران حزب آنگلا مرکل و حزب سوسیال دموکرات سه بار در ساختمان مجلس ملاقات کرده بودند تا بتوانند در مورد ائتلاف به توافق برسند. این ائتلاف بزرگ برای سومین بار در آلمان پس از جنگ به دست آمد. اتحادیه دموکرات مسیحی مرکل، اتحادیه سوسیال مسیحی و حزب سوسیال دموکرات برای تشکیل دولت ائتلافی آماده میشوند. مرکل عجله دارد و میخواهد دولت را قبل از کریسمس تشکیل دهد. به عقیده او کریسمس زودتر از آنچه فرد فکر میکند، خواهد رسید.
اکنون و در آغاز دوره سوم صدارت، آنگلا مرکل در مقایسه با صدراعظمهای گذشته قدرت و اختیارات بیشتری در آلمان و اتحادیه اروپا دارد. او بزرگترین اکثریت را در مجلس آلمان از نیم قرن گذشته از آن خود کرد و در میان بحران اروپا به قدرت مسلط در قاره تبدیل شده است. ائتلاف بزرگ میتواند اکثریتی را برای مرکل به ارمغان آورد که او بتواند با استفاده از آن آلمان و اروپا را شکل دهد، مشکلات اساسی را مورد توجه قرار دهد و اصلاحات قانون اساسی در آلمان و اصلاح موسسات اتحادیه اروپا را به اجرا گذارد. برخلاف رئیس حزب سوسیال دموکرات، مرکل از زمان پیروزی انتخاباتی هیچگاه در حزبش مورد چالش قرار نگرفته است. از انتقاداتی که قبلاً متوجه او بود، چیزی باقی نمانده است. به جز این اتهامات که او صدراعظمی بدون دستور کار، برنامه یا چشمانداز است، سبک اداره دولت او به جای آیندهنگری، واکنشگری است، و اینکه او نمیداند دولت و کشورش را به کجا میبرد.
برنامههای بزرگ برای اروپا
در گذشته مرکل کار حکومتی را همانند رتق و فتق امور انجام میداد. مسائل اصلی دو دوره اول صدارت او یعنی بحران مالی و مبارزه برای نجات یورو به چنین رویکردی نیاز داشتند. آیا اکنون که او قدرت و ابزار لازم را در اختیار دارد، رویکرد خود را تغییر خواهد داد؟ چنین احتمالی بعید است. در دستور کار وزارتخانههای دولتی، اصلاحاتی دیده نمیشود و ائتلاف بزرگ نیز برای عمل به وعدههای انتخاباتی خود بر افزایش هزینهها تمرکز خواهد کرد. در مقابل مقامات دفتر صدراعظم در حال طراحی برنامههایی برای اروپا هستند که برای شخصی مانند مرکل ماهیتی رویاگونه دارند. اگر او بر این طرحها اصرار ورزد، اتحادیه اروپا تغییراتی بنیادی خواهد داشت. هدف آن است که کنترل گستردهتری در مورد بودجههای ملی، بدهیهای دولتی 28 کشور عضو و طرحهای ملی به عمل آید تا رقابت بیشتر شده و اصلاحات اجتماعی به اجرا درآیند. امید است این اقدامات تضمینکننده ثبات درازمدت یورو باشد و دولتهای عضو را در مسیر مشترک اقتصادی و مالی قرار دهد. این وضعیت میتواند نوعی تکامل سیاسی جاهطلبانه در اتحادیه پولی اروپا و
پیشرفتی چشمگیر باشد.
این هدف هدفی تازه نیست. آنچه تازگی دارد، اختیاراتی است که در صورت تداوم راه مرکل، بروکسل میتواند از آنها استفاده کند که شامل کنترلهای سریعتر و تندتر، حق وتو و توافقات و الزامات شدیدتر میشود. به طور خلاصه، منطقه یورو تجدید ساختاری نوین را تجربه میکند و گامی مهم در جهت دولت اقتصادی برداشته خواهد شد. مفهومی که حزب سوسیال دموکرات مدتهاست برای اجرای آن تلاش میکند.
قدرت اقتصادی کنونی آلمان توجیهکننده این چشمانداز برای اروپاست. چرا که کنترلهای شدیدتر در حال حاضر تهدیدی برای برلین محسوب نمیشود. سطح بیکاری آنقدر پایین است که کشور تقریباً به وضعیت اشتغال کامل رسیده است و بودجه حداقل در سطح دولت ملی وضعیتی مناسب دارد. در حقیقت خزانههای عمومی آنقدر پر هستند که دولت به راحتی میتواند هزینههای داخلی را افزایش دهد.
پول بیشتر برای خرج کردن
این دقیقاً همان کاری است که اعضای ائتلاف قصد دارند انجام دهند. اولین موضوع دستور کار آنها تقسیم منافع و خرج کردن پول است. به خاطر قوی بودن اقتصاد، نیازی نیست تا مالیاتها به این منظور افزایش یابند. ولفگانگ شوبل در برنامهریزی مالی میانمدت خود پیشبینی میکند رشد مازاد بودجه در سال 2015 معادل 200 میلیون یورو، 2/5 میلیارد یورو در سال 2016 و 6/9 میلیارد یورو در سال 2017 باشد. به عبارت دیگر در سالهای آینده دولت 15 میلیارد یورو اضافی در اختیار خواهد داشت. این پول به دولت مرکل و ولفگانگ شوبل امکان میدهد آرزوهای احزاب ائتلافی را برای سرمایهگذاری بیشتر در زیرساختارها و آموزش و پرورش برآورده سازند بدون آنکه مجبور باشند مالیاتها را افزایش دهند. گفتوگوها حاکی از آن است که 11 میلیارد یورو فقط به زیرساختارها اختصاص مییابد. قبل از انتخابات، مرکل و شوبل اعلام کرده بودند از مازاد بودجه برای پرداخت بدهیها استفاده خواهند کرد. این اتفاق روی نخواهد داد و البته محافظهکاران هم از این بابت احساس گناه نمیکنند. چرا که با وجود طرحهای هزینهای برای مازاد بودجه، باز
هم بدهیها در محدوده قانونی خود باقی میمانند.
تجدید سازمان روابط مالی بین دولتهای ملی و منطقهای که در دستور کار صدراعظم قرار دارد، احتمالاً برای دولت ملی پرهزینه خواهد بود. بسیاری از ایالتها مجبورند میلیاردها یورو از بودجههایشان کسر کنند تا بتوانند از سال 2020، بدون وام گرفتن امور خود را بگذرانند. بسیاری از فرمانداران ایالتی میگویند این باری است که بدون یاری دولت مرکزی بر دوش آنها سنگینی خواهد کرد. آنها قصد دارند در مقابل توافق در مورد اصلاح نظام انتقال پرداختها از ایالات ثروتمند به ایالتهای فقیر از دولت برلین پشتیبانی مالی دریافت کنند. توانایی ایالتها برای جلوگیری از تصویب اصلاحات در مجلس نمایندگان ایالتی برای دولت جدید پرهزینه خواهد بود. مرکل از اینکه گفتوگوهای اولیه ائتلاف به نوعی باجگیری تبدیل شد، نگران است. او در جمع نمایندگان احزاب گفت: «ما فقط یک انتخابات مجلس ملی داشتهایم، نه 16 انتخابات مجلس ایالتی.»
اختیارات بیشتر برای کمیسیون اروپا
ممکن است در نحوه تامین بودجه پروژههای حمل و نقل نیز تغییراتی صورت گیرد. در طول مذاکرات سیهوفر رئیس حزب سوسیال مسیحی، طرحی را ارائه داد تا از رانندگان اتومبیلها مبلغی با عنوان عوارض زیرساختار دریافت شود. آلمانها میتوانند این عوارض را در مقابل کاهش مالیات خودرو بپذیرند. در این صورت هزینهها به رانندگان کشورهای دیگر تحمیل خواهد شد. طبق مدارکی که توسط وزیر راه و ترابری تهیه شد، این کار مطابق قانون اتحادیه اروپا امکانپذیر است.
ائتلاف جدید در مقابل سیاستهای هزینهای خود شاهد هیچگونه مقاومتی - حتی از جانب گروه مخالف- نخواهد بود. با حذف حزب دموکرات آزاد از مجلس، دیگر صدایی در مورد اعتدال در بودجه شنیده نمیشود. فقط جناح اقتصادی احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی، ممکن است اندکی مقاومت نشان دهند. بنابراین سیهوفر طرح عوارض را به تایید میرساند، ایالتها هدایای مالی دریافت میکنند و ادارات تامین اجتماعی منافع را تقسیم میکنند. اما مرکل تصمیمات راهبردیتری در مورد اروپا دارد و به نظر میرسد نسبت به مواقع عادی شجاعت بیشتری به خرج داده و خطرپذیری سیاسی بیشتری نشان میدهد. مرکل خواستار اصلاحات ملموسی در پیمانهای اتحادیه اروپا، قدرت بیشتر برای بروکسل و اختیارات بیشتر برای کمیسیون اروپاست. به گفته مقامات دولتی هیچ گزینه دیگری وجود ندارد.
رویکرد چماق و هویج
هفته گذشته و پس از دور اول گفتوگوها با حزب سوسیال دموکرات، مرکل رئیس شورای اروپا را برای گفتوگوی خصوصی فراخواند. اسنادی از قبل آماده شده بود که نشان میداد چگونه میتوان پروتکل 14 پیمان اتحادیه اروپا را تقویت کرد. این پروتکل در حال حاضر فقط چند بیانیه کلی در مورد همکاری و کنترل در منطقه یورو را شامل میشود. اما اگر اکنون برلین بتواند رویکرد چماق و هویج خود را به اجرا گذارد، اختیارات بیشتری برای کمیسیون اروپا در پروتکل گنجانده خواهد شد. به عنوان مثال کمیسیون این حق را دارد که با هر کدام از کشورهای منطقه یورو برای بهبود رقابت، سرمایهگذاری و انضباط بودجهای به توافق برسد. این توافقنامهها حاوی ارقام و زمانهای معین خواهد بود تا بتوان آنها را به خوبی پایش کرد و حتی مورد بحث و اعتراض قرار داد. در مقابل بودجه جدید بروکسل در دسترس کشورهای عضو قرار میگیرد. بودجهای اضافی با چندین میلیارد یورو که در دسترس کشورهای مطیع خواهد بود. همچنین از پروتکل 14 میتوان برای انتصاب رئیس تماموقت گروه یورو بهره برد. این مقام هماکنون در اختیار وزیر دارایی هلند است. افرادی
مانند شوبل مدتهاست که در آرزوی انتصاب وزیر دارایی یورو هستند.
مقاومت در مقابل طرح مرکل
طرح اصلاح بخش مرکزی پیمانهای اتحادیه اروپا برای مرکل حیثیتی است و خطرات خود را به همراه دارد. موانع و عواقب آن هنوز نامشخص هستند. مخالفان واحد پول مشترک، تقریباً در همه کشورهای منطقه یورو حاضرند و محبوبیت آنها رو به افزایش است. هرگونه تغییر در توازن قدرت در اروپا و هر نوع اصلاحیه در کمیسیون اروپا میتواند دولتها را در معرض حملات سیاسی داخلی قرار دهد. پارلمان اروپا نیز به دلایل مختلف در این باره تردیدهایی دارد. چپگرایان و محافظهکاران از آن نگرانند که اگر دریچهای از اصلاحات در پیماننامهها گشوده شود، دیگر نمیتوان به راحتی و به سرعت آن را بست. دولت بریتانیا که تحت فشار حزب تندرو و ضداروپایی «بریتانیای مستقل» قرار دارد ممکن است از این فرصت استفاده کند و اختیارات را از بروکسل پس بگیرد و به این ترتیب راه را برای ملیسازی مجدد در اتحادیه اروپا هموار سازد.
مارتین شولتز از حزب سوسیال دموکرات آلمان که اکنون رئیس پارلمان اروپاست قبلاً به طور خصوصی به مرکل هشدار داده بود او از تغییر در پیماننامه اتحادیه اروپا حمایت نخواهد کرد. او خواستار آن است که دولتها با استفاده از ابزارهایی که به تدریج در سه سال آینده ساخته میشوند، بدون تغییر در پیماننامه بتوانند منطقه یورو را در مقابل بحرانهای آینده مقاوم سازند. شولتز نگران آن است که تغییر در پیماننامه زمان زیادی ببرد و همهپرسیهای لازم در برخی کشورها با اقبال عمومی مواجه نشود. به گفته او تمام پیشنهادات صدراعظم مورد بررسی قرار خواهند گرفت تا امکان اجرای آنها در دولتهای عضو مطالعه شود.
اما به نظر میرسد مرکل به این موانع اهمیت نمیدهد. او برنامه زمانی خودش را دارد. او منتظر است ببیند در انتخابات پارلمانی اروپا در ماه می 2014 چه اتفاقی میافتد. سپس در پایان دوره دوم ریاست خوزه مانوئل بردوسا در 2014 رئیس جدید کمیسیون اروپا انتخاب خواهد شد. مرکل قبلاً در انتخاب بردوسا و برنده شدنش در دور دوم موثر بود. اما اکنون نارضایتی خود را از او پنهان نمیکند. با انتخاب رئیس جدید انتظار میرود پنجره سیاسی چشمانداز مرکل برای اروپا گشوده شود. او از اینکه در برنامه اصلاحاتش در اقلیت قرار گیرد، ناراحت نیست. او با این شرایط آشناست. هنگامی که در اولین روزهای بحران بدهی اروپا او خواستار آن شد تا صندوق بینالمللی پول به عنوان مقام اصلی در توزیع بستههای نجات دخالت کند، تقریباً تمام کشورهای عضو با او مخالفت کردند. در آن زمان او در جمعی خصوصی اعلام کرد: «من کاملاً تنها ماندهام، اما مهم نیست. چرا که حق با من است.»
دیدگاه تان را بنویسید