زیرساختارهای ترکیه

عبدالمجید اول سی و یکمین سلطان عثمانی رویایی در سر داشت. این سلطان غربگرا که بین سال‌های 1839 تا 1861 حکومت کرد تصویری از ساختن تونلی در زیر تنگه بسفر در ذهن داشت که آسیا را به اروپا متصل می‌کرد. متعاقب آن یک معمار فرانسوی طرحی ارائه داد اما کمبود فناوری و بودجه مانع راه شد. اکنون پس از 150 سال رویای سلطان به حقیقت می‌پیوندد. اولین تونل زیردریایی جهان که دو قاره را به هم متصل می‌کند در 29 اکتبر و به مناسبت نودمین سالگرد تاسیس جمهوری آتاتورک افتتاح شد. سامانه راه‌آهن «مرمره» با طولی بیش از 76 کیلومتر که 4/1 کیلومتر آن زیر دریا قرار دارد با ارزش سه میلیارد دلار لندن را به پکن می‌رساند و شبکه ارتباطی جهانی غیرقابل تصوری ایجاد می‌کند. نخست‌وزیر ترکیه رجب طیب اردوغان در اولین دوره کاری خود در سال 2004 طرحش را در حزب عدالت و توسعه مطرح کرد. انتظار می‌رود تا سال 2025 بیش از یک میلیون مسافر از تونل استفاده کنند. حتی منتقدان حزب اعتدال و توسعه اعتراف می‌کنند این تونل یک شاهکار مهندسی است و ترافیک وحشتناکی را که همچون بختک بر این شهر 14 میلیونی سایه افکنده است آرام می‌کند. پروژه‌های حزب اعتدال و توسعه که شامل صدها بیمارستان و جاده می‌شوند پشتیبانی شدید مردم مناطق روستایی را به آن هدیه داده است. روستاییانی که سال‌ها مورد بی‌توجهی طبقه روشنفکر سکولار قرار داشتند. اما پروژه‌های بسیار بزرگ اردوغان از جمله ساخت بزرگ‌ترین مسجد ترکیه در بخش آسیایی استانبول به عنوان نشانه‌ای از خودخواهی و به رخ کشیدن خود محسوب می‌شوند هرچند مخالفت‌های اندکی علیه آنها وجود دارد. آقای اردوغان که زمانی شهردار استانبول بود ترکیه را به سبکی آمرانه اداره می‌کند. این سبک نگرانی‌هایی پدید آورده است که می‌توان آنها را در اعتراضات پارک گزی در ژوئن مشاهده کرد. اعتراضات آن زمان علیه طرح اردوغان برای قطع کردن صدها درخت و ساخت یک مرکز خرید در نزدیکی میدان تقسیم آغاز شد. هفته گذشته نیز اعتراضات تازه‌ای علیه قطع درختان به منظور ساخت جاده در آنکارا دیده شد. دولت بدون توجه به اعتراض فعالان محیط زیست قصد دارد پل سوم بسفر را در نزدیکی دریای سیاه احداث کند. این کار مستلزم قطع هزاران درخت و ایجاد آشفتگی در مسیر مهاجرت پرندگانی مانند لک‌لک و عقاب است. یک پرنده‌شناس هشدار داده است که نور چراغ‌های جلو اتومبیل‌ها می‌تواند باعث تصادف‌های زنجیره‌ای شود. اقلیت علوی ترکیه نیز از این عصبانی هستند که پل به نام سلطان سلیم نامگذاری می‌شود. سلطانی که دستور قتل‌عام هزاران علوی را صادر کرده بود. دولت همچنین در حال احداث فرودگاهی با شش باند در شمال غربی استانبول است که در زمره بزرگ‌ترین فرودگاه‌های جهان قرار می‌گیرد. از همه مناقشه‌برانگیزتر طرح اردوغان برای حفاری آبراهی است که خودش آن را «آبراه دیوانه‌وار» نامید. هدف از ساخت این آبراه 50کیلومتری که دریای مرمره را به دریای سیاه متصل می‌کند آن است که ترافیک کشتی‌ها را از بسفر برداشته و به این ترتیب علاوه بر کاهش آلودگی خطر تصادف در این آبراه پرپیچ و خم را از بین ببرد. اما احزاب سبز می‌گویند این طرح می‌تواند کل اکوسیستم منطقه دریای سیاه و مرمره را به خطر اندازد. مقامات حزب اعتدال و توسعه در محافل خصوصی اعتراف کرده‌اند که شرایط مالی نامساعد انجام این طرح را غیرممکن ساخته است. اما گزارش‌های مربوط به ناتوانی دولت در تامین مالی فرودگاه جدید را رد کرده و آنها را تبلیغات سیاه نیروهای جهانی برای برانداختن آقای اردوغان می‌دانند. حزب اعتدال و توسعه قبلاً نیز از این تاکتیک استفاده کرده بود. در اوج ناآرامی‌های پارک گزی آقای اردوغان ادعا کرد که تظاهرات‌کنندگان مست در یکی از مساجد عثمانی ادرار کرده بودند. هنگامی که موذن مسجد نپذیرفت در این زمینه همکاری کند او را به مسجد دیگری تبعید کردند که باعث شد موجی از اعتراضات در میان مسلمانان ضدسرمایه‌داری ایجاد شود. آنها اعتقاد دارند حزب اعتدال و توسعه به سمت تجمل‌گرایی و آزمندی پیش می‌رود. جالب توجه آن است که مسجد مورد مناقشه توسط مادر سلطان عبدالمجید ساخته شده بود. برده‌ای مسیحی با نام واقعی «سوزی».