افزایش مداوم قیمت موادغذایی

 فائو سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد‌، تلاش جهت اطمینان از دسترسی تمام انسان‌ها به منابع کافی، سالم و با‌کیفیت غذایی را هدف خود می‌داند و این دسترسی را برای داشتن زندگی فعال و سالم ضروری تلقی می‌کند‌. در همین راستا این سازمان شاخصی را با عنوان شاخص قیمت غذا (Food Price Index) ایجاد کرده که بنا به تعریف یک مقیاس از تغییرات ماهانه بین‌المللی قیمت‌های یک سبد مشخص مواد غذایی است. این شاخص خود ترکیبی از پنج شاخص معرفی شده است. شاخص قیمت غلات فائو، شاخص قیمت لبنیات فائو، شاخص قیمت روغن‌ها و چربی‌های فائو، شاخص قیمت گوشت فائو و شاخص قیمت شکر فائو این شاخص‌ها هستند.

مجموع این پنج گروه مواد غذایی، با سهم‌های متفاوت سبد غذایی فائو را تشکیل می‌دهند. هدف از محاسبه و اندازه‌گیری این شاخص بررسی میزان دستیابی مردم به حداقل‌های مورد نیاز غذایی در سطح جهان و تعیین تعداد افراد دچار سوء‌تغذیه و مناطق جغرافیایی  پراکندگی آنهاست تا کمک‌های لازم به صورت هدف‌دار و سازمان‌یافته ارائه شود. تاریخچه این شاخص نشان می‌دهد بر‌خلاف انتظارات‌، رشد اقتصادی جهان و پیشرفت تکنیک‌ها و ابزار کشاورزی نه تنها باعث کاهش قیمت مواد غذایی نشده است بلکه شاخص قیمت غذا از 90 واحد در سال 2000 به 201 واحد در ماه ژوئن سال 2012 رسیده و البته در ژوئن سال 2011 به رقم 233 واحد نیز رسیده بوده است‌. برعکس تمام انتظارات و احتمالاً تصورات موجود‌، تعداد افراد دچار سوءتغذیه در جهان در سال 2009 به حداکثر میزان خود (‌از زمان ایجاد این آمار توسط فائو یعنی سال 1961‌) یعنی 023 /1 میلیارد نفر رسید و دومین رتبه هم متعلق به سال‌های 2008 و 2010 بود. اما چرا با وجود پیشرفت‌های اقتصادی و صنعتی و تکنولوژی موجود وضعیت تغذیه در جهان بدتر‌شده و تعداد گرسنگان افزایش می‌یابد؟ دلایل بسیاری برای بالا رفتن قیمت مواد غذایی در نیمه دوم  دهه اول قرن بیست و یکم عنوان شده‌، تغییرات (‌و اغلب افزایش‌) شدید قیمت‌ها از 2008 آغاز شد که شاخص قیمت غذا  از 159 واحد در 2007 به 200 واحد در سال 2008رسید‌. جهش بعدی در سال 2010 و بعد از آن در سال 2011 رخ داد از جمله شرایط بد آب و هوایی‌، مثل خشکسالی روسیه در سال 2010‌، بحران اقتصادی در سال 2008‌، به جریان افتادن بیشتر یورو و تغییرات ارزش آن در برابر دلار، افزایش هزینه‌های تولید، استفاده از غلات برای تولید سوخت، خشکسالی اخیر در آمریکا و‌.... بعضی استراتژی‌های استفاده‌شده توسط کشورها نیز در افزایش قیمت مواد غذایی نقش داشته است مثلاً بعد از بحران قیمت غذا در سال 2008 بعضی از کشورهای تولید‌کننده محصولات کشاورزی تصمیم گرفتند برای حمایت از مصرف‌کنندگان داخلی میزان صادرات را محدود کنند تا از جهش شدید قیمت‌ها جلوگیری شود که این امر باعث بدتر شدن اوضاع در بازارهای بین‌المللی شد (آمریکا احتمالاً امسال همین تصمیم را در مورد صادرات ذرت دارد البته اگر در ماه پیش رو باران نبارد).  در جدول مقایسه شاخص قیمت غذا را به تفکیک بخش‌های تشکیل‌دهنده آن در یک سال گذشته مشاهده می‌کنید.