کسبوکارهای بزرگ نوید انرژی پاک را می‌دهند
ما نیرو گرفته‌ایم
بدا به حال کسبوکارهای بزرگ آمریکا. سال‌ها تلاش آنها برای کاهش اثر کربن از سوی طرفداران محیط زیست با برچسب «سبزشویی بودن» نادیده گرفته شد.
بدا به حال کسبوکارهای بزرگ آمریکا. سال‌ها تلاش آنها برای کاهش اثر کربن از سوی طرفداران محیط زیست با برچسب «سبزشویی بودن» نادیده گرفته شد. اکنون پس از ماه‌ها تلاش برای متقاعد کردن رئیس‌جمهور جدید، دونالد ترامپ طرفدار کسب‌وکار از مزایای ماندن در معاهده اقلیمی پاریس، عملاً با ملغی کردن آن در اول ژوئن به روی همه خندید.
مدیران اجرایی نگرانند که این خروج به نفع شهرت آمریکا و شهرت خود آنها نباشد. به یک دلیل بسیار موجه بیش از 900 شرکت آمریکایی و سرمایه‌گذار از جمله آمازون، توئیتر، تارگت و نایک، نامه‌ای سرگشاده با عنوان «ما هنوز در این معاهده هستیم» به سازمان ملل متحد نوشتند. امضاکنندگان متعهد شدند برای تحقق هدف کاهش 26درصدی تولید گاز کربن این کشور تا سال 2025 کمک کنند تا تعهد آمریکا نسبت به معاهده پاریس را حفظ کنند. این امر ممکن است آرمانگرایانه به نظر برسد اما یک ندای جمعی است.
در واقع، بعضی از شرکت‌های آمریکایی تغییرات اقلیمی را به قدری جدی می‌گیرند که حتی سبب شگفتی منتقدان پیشین نیز شده است. در کنار اقدامات مربوط به بهره‌وری انرژی، قوی‌ترین شواهد مربوط به تعهد آنها شمار پروژه‌های بادی و خورشیدی جدید است که در سراسر دنیا به ساخت آنها کمک می‌کنند. شرکت‌ها از موافقتنامه‌های خرید برق (PPA) استفاده می‌کنند که طبق آنها قراردادهای بلندمدت برای خرید برق پاک از شرکت‌هایی را امضا می‌کنند که نیروگاه‌های خورشیدی و بادی را با قیمت مورد توافق می‌سازند، به جای آنکه برق مورد نیاز خود را از تاسیساتی بخرند که به ندرت انرژی 100 درصد پاک به مشتریان خود ارائه می‌دهند.
این تاسیسات نیز موافقتنامه‌های خرید برق انرژی پاک را امضا می‌کنند. اما در سال 2015، بیش از نیمی از موافقتنامه‌های خرید برق بادی کشور به شرکت‌های بزرگ رسید به امید اینکه از مزیت مالیات فدرالی پیش از انقضای آن بهره‌برداری کنند. کسبوکارهای بزرگ تاکنون در مجموع تولید 20 گیگاوات (GW) در نیروگاه بادی و خورشیدی را در سطح جهان به پیش رانده‌اند. این میزان چهار برابر بیش از کل ظرفیت ساحلی و فراساحلی انرژی بادی بریتانیاست.
سال پیش شرکت‌های فناوری آمریکا مانند آمازون و گوگل در این مسیر پیشرو بودند. آنها هم‌اکنون از انرژی پاک برای تامین برق سِروِرهای بزرگ خود استفاده می‌کنند. اخیراً، این هیجان از شرکت‌های فناوری به صنایع پرمصرف مانند صنایع تولیدی نیز رسیده است و از سازمان‌های مرکزی شرکت‌ها به شرکت‌های تابعه و تولیدکنندگان آنها، و از کشورهای توسعه‌یافته به بازارهای در حال ظهور می‌رود، مکان‌هایی که هزینه انرژی بادی و خورشیدی با بالاترین سرعت در حال سقوط است. بعضی از طرفداران محیط زیست اکنون این کسب‌وکارها را متحدان خود در جنگ علیه پدیده گرمایش زمین می‌بینند و آنها را رقیب نمی‌دانند. مارتی اسپیتزر، رئیس سیاست اقلیمی و انرژی‌های تجدیدپذیر در آمریکا برای بنیاد خیریه صندوق حیات وحش جهان (WWF) می‌گوید: «قبلاً بیشتر حرف بود تا عمل. اکنون تغییرات بنیادی می‌بینم.»
مثلاً بزرگ‌ترین شرکت تولید نوشیدنی جهان موضوعات محیط زیستی را جدی می‌گیرد. تونی میلیکین، رئیس بخش پایداری شرکت، می‌گوید برق مورد استفاده در فرآیند تخمیر، سردکردن، و...، بالغ بر یک‌دهم هزینه تولید است. در ماه مارس این شرکت تصمیم گرفت تا سال 2025 نقش انرژی‌های تجدیدپذیر را در تولید برق از هفت درصد به 100 درصد برساند که بیش از 85 درصد آن از طریق موافقتنامه‌های خرید برق خواهد بود. او می‌گوید: «نسل من، هوای پاک و انرژی پاک را تمام‌نشدنی می‌دانست، نسل کنونی آن را کاملاً متفاوت می‌بیند.»
ایبردرولا (Iberdrola)، یکی از سبزترین تاسیسات جهان، در حال ساخت نیروگاه بادی 220 مگاواتی در منطقه‌ای بادخیز از اسپانیا برای تامین برق بزرگ‌ترین آبجوسازی یعنی AB InBev با برق پاک از سال 2019 است. این امر پنج درصد به ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر مکزیک می‌افزاید. این آبجوسازی انتظار دارد دیگر موافقتنامه‌های خرید برق در آرژانتین، برزیل، هند، آفریقای جنوبی و احتمالاً چین، از آنها پیروی کنند. آقای میلیکین می‌گوید این شرکت «مذاکرات سختی» با تولیدکنندگان خود، مانند تولیدکنندگان قوطی‌های آلومینیومی و بطری‌ها انجام می‌دهد تا آنها را به انجام همین کار تشویق کند.
سایر شرکت‌ها از این هم سرسخت‌ترند. والمارت، بزرگ‌ترین شرکت خرده‌فروشی جهان، در ماه مارس گفت خود را ملزم می‌دارد تا سال 2030 تولید دی‌اکسیدکربن طی عملیات خود و عملیاتی که در زنجیره تولید برای آن انجام می‌شود تا یک میلیارد تن کاهش یابد. این پروژه گیگاتن نام گرفت که معادل 211 میلیون خودرو عبوری در جاده‌های آمریکا طی یک سال است. این اعلامیه مورد استقبال خیریه‌هایی چون WWF قرار گرفت که به تولیدکنندگان والمارت برای رسیدن به هدف‌شان کمک می‌کنند. شرکت اپل، سازنده آیفون، در ماه آوریل گفت هفت تولیدکننده بزرگ جهانی این شرکت قول داده‌اند لوازم مرتبط با اپل را با انرژی تجدیدپذیر تولید کنند و امیدوارند چهار گیگاوات انرژی تجدیدپذیر را تا سال 2020 و نیمی از آن را در چین، وارد شبکه توزیع کنند.
بعضی شرکت‌های چندملیتی برای انجام توافقات همکاری می‌کنند مثلاً A،AkzoNobel DSM و فیلیپس، سه شرکت هلندی، با گوگل گروه تشکیل داده‌اند تا برق تولیدی در نیروگاه بادی مشترک هلند را بخرند.
این همهمه از جو شرکت فراتر می‌رود. آنتونیو کامیسرکا، رئیس Enel Green Power، یکی از بزرگ‌ترین فروشندگان موافقتنامه‌های خرید برق، می‌گوید این شرکت به توسعه انرژی بادی در مکزیک برای کارخانه‌های محلی سیمان، شرکت‌های فولاد و تولیدکننده مواد شیمیایی نزدیک است و کارخانه انرژی پاک برای پروژه معدن طلا در آفریقای جنوبی احداث خواهد کرد. در بریتانیا، استارت‌آپ Squeaky Clean Energy کسبوکارهای کوچک و متوسط را توسط آنچه «برق نظیر-به-نظیر» می‌نامد به نیروگاه‌های بادی و خورشیدی متصل می‌کند.
اروه توتی از انستیتو کوهستان راکی (RMI)، گروه تحقیقاتی انرژی پاک، معتقد است بزرگ‌ترین انگیزه برای کسب‌وکارها برای انجام موافقتنامه‌های خرید برق رسیدن به اهداف پایدار است که تصویر آنها را نزد عموم بهبود می‌بخشد و به جذب مشتری، کارکنان و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. طبق گزارش WWF، ده‌ها شرکت از بزرگ‌ترین شرکت‌های آمریکایی قول داده‌اند در آینده نزدیک 100 درصد از انرژی تجدیدپذیر استفاده کنند. شرکت‌های مصرف‌کننده کالاهای اساسی سبزترین وعده‌ها را می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود تولیدکنندگان سوخت فسیلی از همه عقب‌تر باشند.
علم اقتصاد نیز به این موضوع کشیده می‌شود. آقای توتی می‌گوید هزینه تولید انرژی بادی در آمریکا تقریباً به اندازه بستن قرارداد ساخت نیروگاه گاز چرخه ترکیبی است، به ویژه زمانی که سوبسید هم داده می‌شود. در کشورهای در حال توسعه مانند هند و بخش‌هایی از آمریکای لاتین و خاورمیانه، قیمت‌های غیرسوبسیدی برای اقدامات مربوط به انرژی خورشیدی و بادی تا سطح بی‌سابقه‌ای کاهش یافته است.
اما هنوز پیچیدگی‌هایی در موافقتنامه‌های خرید برق وجود دارد که توضیح می‌دهد چرا رشد آنها اخیراً بی‌ثبات‌تر شده است. واضح‌ترین شرایط برای نیروگاه‌های تجدیدپذیر در املاک خود شرکت است زیرا این امر در هزینه انتقال و توزیع از طریق شبکه صرفه‌جویی می‌کند. اما به ندرت شرکت در منطقه‌ای آفتابگیر یا بادگیر زمین بلااستفاده است.
موضوع پیچیده‌تر و رایج‌تر موافقتنامه‌های خرید برق دور یا مجازی است که در آنها شرکت توافق می‌کند مقداری از انرژی بادی یا خورشیدی را از شرکت توسعه و عمران در مکانی دور خریداری کند؛ شرکتی که برق را وارد شبکه می‌کند. این شرکت میزان انرژی برابر را از شرکت‌های تاسیسات دریافت و مبلغ را به عنوان واسطه به آنها پرداخت می‌کند. چنین معاملات قراردادی نیازمند دسته‌ای از وکلاست که بتوانند شرکت‌های کوچک‌تر را منصرف کنند.
ماهیت بلندمدت چنین موافقتنامه‌های خرید برق نیز یک مانع است زیرا آنها به قیمتی محدودند که اگر قیمت برق سقوط کند هزینه‌بر می‌شود. دیگر گزینه‌ها شامل خرید گواهینامه‌های انرژی تجدیدپذیر به عنوان مدرک استفاده از انرژی پاک یا ورود به قرارداد سبز با تاسیسات است. اینها ممکن است نتوانند همان امتیازات محیط زیستی را داشته باشند زیرا ممکن است نتوانند به ساخت نیروگاه‌های بادی و خورشیدی جدید کمک کنند.
سیمون کوری از یک شرکت حقوقی می‌گوید در حالت خوش‌بینانه، سازمان‌های غیرانتفاعی مانند WWF و RMI در حال ارتقای «باشگاه‌های خریداران» هستند که به گرد هم آوردن شرکت‌ها و استانداردسازی قرارداد موافقتنامه‌های خرید برق کمک می‌کند. آنها همچنین برای ایجاد اصلاحات مقرراتی در مکان‌هایی مانند چین و بعضی از مناطق آمریکا فشار می‌آورند؛ مکان‌هایی که تاسیسات لازم موافقتنامه‌های خرید برق را از ترس برهم‌خوردن واسطه بلوکه می‌کند.
در کنفرانس 7 ژوئن در پکن، آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر از شرکت‌ها نظرسنجی کرد تا دریابد چگونه می‌تواند موافقتنامه‌های خرید برق را در چنین مکان‌هایی به نحو بهتری ارتقا دهد. در همان کنفرانس، گوگل از موانع مقرراتی سخن به میان آورد که برای توسعه فراتر از پنج کشوری که از سال 2010 میزان 6 /2 گیگاوات موافقتنامه خرید برق با آنها امضا کرده روبه‌رو است. این ماه اتحادی از طرفداران آزادیخواهان از پنج کسب‌وکار بزرگ برای مالیات بر تولید گاز کربن و سایر اقدامات مربوط به انرژی سبز فشار خواهند آورد. با چنین پشتیبانی قدرتمندی، رشد انرژی تجدیدپذیر ممکن است روزی بر آقای ترامپ پیروز شود.
