زخم سطحی
چرا مسیر ترکیه تا بهبود اقتصاد کوتاهتر و سادهتر از ایران است؟
اقتصاد ترکیه به طور خاص در یک سال اخیر درگیر مشکل تورم و کاهش ارزش پول ملی شده است. لیر ترکیه در سال 2021 تقریباً 50 درصد ارزش خود را از دست داد. تا یک دلار آمریکا از 7 لیر در ابتدای سال به حدود 14 لیر در انتهای سال برسد. البته این رقم در میانههای سال حتی رقمهای 17 لیر را هم تجربه کرد. کاهش ارزش لیر و برای اقتصادی مانند ترکیه که واردات بالایی دارد و تراز تجاریاش منفی است، به معنای از دست رفتن قدرت خرید مردم است. در مقابل اما اقتصاد ترکیه صادراتمحور است و توانسته از این فرصت برای رسیدن به رکورد تاریخی 225 میلیارد دلار صادرات در سال برسد.
با این حال طبیعی است که این روند نمیتواند و نباید ادامه داشته باشد. ادامه مسیر با تورم بیش از 36درصدی، نتیجهای جز تخریب تدریجی اقتصاد ترکیه ندارد. ترکیه حالا از نظر تورم بالا شبیه ایران است. با این تفاوت که حداقل در حال حاضر، تورم برای ترکیه یک زخم سطحی است و برای ایران یک زخم کاری. ترکیه میتواند با اصلاح سیاستهای پولی خود و بالا بردن نرخ بهره، تورم را کنترل کند اما ایران برای کنترل تورم با مشکل بسیار بزرگی به نام کسری بودجه دولت مواجه است. همچنین نظام بانکی معیوب ایران نیز در ایجاد و تشدید تورم نقش پررنگی دارد. درحالیکه ترکیه هیچکدام از این دو مشکل را ندارد. ترکیه در حال حاضر گرفتار نگاه متعصبانه و دیکتاتورمآبانه رجب طیب اردوغان است که حاضر نیست از حرف خود مبنی بر ضرورت پایین نگه داشتن نرخ بهره کوتاه بیاید. بااینحال گفته میشود او بهزودی میفهمد که برای کنترل تورم و نگه داشتن اقتصاد ترکیه، باید سیاستهای خود را اصلاح کند. در غیر این صورت از سوی مردم کنار گذاشته خواهد شد.