دل‌کندن از نفت

درآمد غیرنفتی عربستان سعودی با رشدی 63‌درصدی در سه‌ماهه نخست سال 2018 مواجه شد، رشدی که ناشی از بهبود جمع‌آوری مالیات به عنوان بخشی از برنامه کاهش وابستگی اقتصاد سعودی به درآمد ناشی از صادرات نفت بوده است. بر اساس اعلام وزیر دارایی عربستان، درآمدهای غیرنفتی این کشور در پایان ماه مارس به 3 /52 میلیارد ریال عربستان (14 میلیارد دلار) رسید که بخشی از آن ناشی از معرفی مالیات بر ارزش افزوده و اقداماتی نظیر مالیات بر مهاجران خارجی در حال اشتغال در بزرگ‌ترین کشور صادرکننده نفت بوده که از دو سال پیش دولت عربستان در پیش گرفته است. جمع‌آوری زکات نیز یکی دیگر از درآمدهایی بوده که در مقایسه با سال‌های گذشته رشد چشمگیری داشته است. بر اساس گزارش وزارت دارایی عربستان، مجموع درآمدهای سعودی در سه‌ماهه نخست سال 2018 به بیش از 44 میلیارد دلار معادل 166 میلیارد ریال رسیده که از این میزان 30 میلیارد و 300 میلیون دلار معادل 113 میلیارد و 900 میلیون ریال عربستان نفتی و بقیه درآمدهای غیرنفتی است.

شاهزاده محمدبن سلمان در حال اجرای طرحی است که به واسطه آن از تامین مالی عمومی حمایت کرده و اقتصاد عربستان را برای عصر پسانفتی آماده کند. علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده، دولت همچنین قیمت سوخت و آب و برق را افزایش داده و کمک‌هزینه بخش دولتی را تا حدی محدود کرد. با وجود این، اصلاحات موجب کاهش رشد اقتصادی شد به طوری که مقامات عربستان به سرعت دست به تقویت هزینه‌های از پیش‌تعیین‌شده در سال جاری زده و زمان متعادل شدن بودجه را از سال 2019 به سال 2023 عقب انداختند. درآمد نفتی نیز با رشدی دو‌درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به 114 میلیارد ریال عربستان رسید. همچنین بر اساس اعلام وزارت دارایی، در پی تلاش‌های دولت برای تحریک اقتصاد، مخارج دولت نسبت به سه‌ماهه نخست سال قبل 18 درصد افزایش یافت و به 6 /200 میلیارد ریال رسید. محمد الجعدان، وزیر دارایی عربستان سعودی اعلام کرد ارقام سه‌ماهه نخست نشان می‌دهد که اقدامات دولت برای کاهش مخارج و متنوع ساختن منابع درآمدی کارساز بوده است. وی گفت،‌ آمار نشان می‌دهد پیشرفت سریع و قابل‌توجه در اصلاحات اقتصادی به دستیابی به اهداف برنامه تراز مالی میان‌مدت برای سال 2023 کمک شایان توجهی کرده است. بر اساس اعلام وزارت دارایی،‌ کسری بودجه سه‌ماهه نخست 3 /34 میلیارد ریال عربستان گزارش شده که در حدود 18 درصد از کسری سالانه برآورد شده بوده است. این آمار و ارقام در حالی منتشر می‌شود که یکی از مقامات صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد، با وجود بهبود قیمت نفت در ماه‌های اخیر، عربستان برای بهبود کسری بودجه خود، نیازمند نفت 85 تا 87‌دلاری است.