کو گوش شنوا؟

بیش از هزار اقتصاددان آمریکایی در نامه‌ای به دونالد ترامپ هشدار دادند «سیاست‌های حمایت‌گرایانه» و لفظ تهدیدآمیزش درباره تجارت همانند اشتباهی است که آمریکا در دهه 1930 میلادی انجام داد و جهان را به بحران بزرگ اقتصادی کشاند. در پی اوج‌گیری تنش‌ها میان اتحادیه اروپا و آمریکا، 1140 اقتصاددان شامل 14 برنده جایزه نوبل این نامه را برای ترامپ ارسال کردند. ترامپ تعرفه‌هایی بر واردات فولاد و آلومینیوم اعمال کرده اما به صورت موقت، اتحادیه اروپا، استرالیا و برخی کشورهای دیگر را از آن معاف کرده است. نویسندگان این نامه با استناد به قانون تجارت که به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان یکی از علل اصلی بحران بزرگ اقتصادی بود نوشتند: «در سال 1930، 1028 اقتصاددان سعی بر این داشتندکنگره را متقاعد کنند تا قانون تعرفه اسموت-هاولی را رد کند.» امروز آمریکا با فعالیت‌های حمایت‌گرانه جدیدی مواجه است که شامل تهدیدهایی برای خروج از توافق‌های تجاری بین‌المللی، درخواست‌های گمراه‌کننده برای اعمال تعرفه‌های جدید در واکنش به عدم توازن تجاری و اعمال تعرفه بر ماشین‌های لباسشویی،  اجزای پنل‌های خورشیدی و حتی آلومینیوم و فولاد مورد استفاده تولیدکنندگان آمریکایی است. کنگره در سال 1930 نصیحت اقتصاددانان را گوش نکرد و آمریکایی‌ها هزینه این اشتباه سیاستمداران را پرداخت کردند. اقتصاددانان و معلمان اقتصاد امضاکننده این نامه به‌شدت معتقدند نباید مجدداً چنین اشتباهی را تکرار کرد. تغییرات زیادی از سال 1930 تاکنون ایجاد شده (برای مثال، امروز تجارت نقش مهم‌تری در اقتصاد آمریکا دارد) اما اصول زیربنایی اقتصاد با گذشت زمان تغییری نکرده است. ترامپ در جریان رقابت‌های انتخاباتی و از زمان روی کار آمدنش تهدید کرده به توافق‌های تجاری چندده‌ساله نظیر پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) پایان خواهد داد. ترامپ از نفتا به دلیل بی‌ارزش کردن زیرساخت‌های بخش تولید آمریکا انتقاد کرده است. در میان امضاکنندگان این نامه، نام برندگان نوبلی چون ایوین راث، ریچارد تالر، الیور هارت، راجر مایرسون، جیمز هکمن و جیسون فورمن (رئیس سابق شورای مشاوران اقتصادی باراک اوباما) و همچنین جیمز میلر (رئیس بودجه دونالد ریگان) دیده می‌شود. برایان رایلی، رئیس دفتر تجارت آزاد اتحادیه مالیات‌دهندگان ملی که این نامه را سازماندهی کرده است گفت ترامپ و برنی سندرز، نامزد سابق ریاست‌جمهوری به این دلیل علیه تجارت آزاد سخن می‌گویند که آن را تهدیدی برای توازن اقتصاد جهانی می‌دانند. او گفت: بسیاری از استدلال‌ها علیه تجارت آزاد همانند «اقتصاد زمین مسطح» می‌ماند. مردم به تغییرات ایجادشده در اقتصاد نگاه و تجارت آزاد را سرزنش می‌کنند. اما اگر شما به نظرسنجی‌ها نگاه کنید، پیام‌های ضد‌تجارت آزاد نظر عموم مردم نیست. هیچ جنبش مردمی علیه واردات یا نفتا صورت نگرفته بلکه این یک درخواست از بالا بوده است. ریلی گفت: در مقایسه با دهه 1930، تجارت بین‌الملل از اهمیت بیشتر برای اقتصاد جهانی برخوردار است. اگر اقدامات ترامپ منجر به یک جنگ تجاری کامل شود، عواقب آن می‌تواند بسیار سهمگین باشد. ریلی تاکید کرد: «ما بیش از هر زمان دیگری در تاریخ به تجارت بین‌الملل وابسته‌ایم.»