معمای سخت‌پاسخ

 مرتضی مرادی: پس از گذر از رکود مالی سال 2008 و در زمانی که اقتصاد جهان بر آن است که خود را باز یابد، هزاران فروشگاه و مغازه خرده‌فروشی در حال بسته شدن هستند. بسیاری بر این عقیده‌اند که خرده‌فروشان اینترنتی که بزرگ‌ترین آنها آمازون است، مسبب این جریان‌اند.

چند سالی است که چه در مناطق روستایی و چه در خیابان‌های شهرهای بزرگ کشورهایی همچون ایالات متحده، فروشگاه‌های خرده‌فروشی وضعیت خوبی همچون گذشته نداشته‌اند. در سال 2017 همانند سال 2016، چندین شرکت خرده‌فروشی در آمریکا ورشکسته شده‌اند و این شرکت‌ها، به فعالیت بیش از 100 فروشگاه خود پایان داده‌اند. اما چرا تعدادی از فروشگاه‌های خرده‌فروشی اخیراً رو به ورشکستگی گذاشته‌اند؟

یکی از مهم‌ترین دلایل این است که امروزه مردم بیشتر از گذشته به صورت اینترنتی خرید می‌کنند. ساده‌ترین توضیح برای اینکه چرا فروش شرکت‌های خرده‌فروشی رو به افول گذاشته، این است که آمازون در حال بلعیدن خرده‌فروشی است. طی سال‌های 2010 و 2016، فروش آمازون در آمریکای شمالی از 16 میلیارد دلار به 80 میلیارد دلار رسیده است. همچنین جالب است بدانید که امروزه بیشتر از 50 درصد خانوارهای آمریکایی در آمازون ثبت‌نام کرده‌اند و بسیاری از خریدهای خود را از این شرکت خرده‌فروشی اینترنتی انجام می‌دهند. اما داستان کامل، چیزی فراتر از آمازون است. چند سالی است که خرید اینترنتی در حوزه‌های سرگرمی و رسانه، همچون کتاب و موسیقی، بسیار رونق گرفته است اما سادگی و بدون ریسک بودن خرید اینترنتی باعث شده مردم برای خرید کالاهایی همچون تختخواب، لباس، لوازم آشپزخانه و... نیز دیگر مستقیماً به فروشگاه‌ها نروند. همین موضوع نیز باعث شده بسیاری شرکت‌های خرده‌فروشی که به صورت فیزیکی فعالیت می‌کنند، به ارائه خدمات اینترنتی نیز روی آورند. همچنین از سال 2010 تا 2016، سهم خرید از طریق تلفن‌های هوشمند از کل معاملات دیجیتال، از 2 به 20 درصد رسیده است.

اما سوال اینجاست که آیا با توجه به این داده‌ها و تحلیل‌ها می‌توان گفت به نفس‌های آخر فروشگاه‌های زنجیره‌ای نزدیک شده‌ایم؟ شرکت فانگ (Fung) که یک شرکت مشاوره‌ای در زمینه صنعت خرده‌فروشی است طی گزارشی اعلام کرده است که طی سال 2017، فروشگاه‌های بسیاری در ایالات متحده آمریکا ورشکست خواهند شد و همین گزارش باعث شده نشریات اقتصادی بسیاری مبتنی بر این گزارش، تحلیل‌هایی منطبق با نتیجه این گزارش منتشر کنند. اما از طرف دیگر بنیاد ملی خرده‌فروشی (National Retail Foundation) و گروه IHL تلاش می‌کنند توضیح دهند پیش‌بینی شرکت فانگ نادرست است. در این پرونده قصد داریم به بررسی دلایل و توضیحات هر یک از این دو گروه بپردازیم و همچنین آینده خرده‌فروشی را تشریح کنیم. به علاوه سعی کرده‌ایم به معمای سخت‌پاسخی بپردازیم که عموماً به راحتی به آن پاسخ داده می‌شود در حالی که اگر عمیق‌تر به مساله نگریسته شود و داده‌ها بهتر مورد بررسی قرار گیرند، دیگر پاسخ به این معما آسان به نظر نخواهد رسید. معما این است که برنده نبرد میان وال‌مارت و آمازون یا به عبارت دیگر خرده‌فروشی سنتی و خرده‌فروشی آنلاین که خواهد بود؟