تصرف بازار

چند سالی است که خرید اینترنتی، همزمان با گسترش اینترنت و ابزارها و اپلیکیشن‌ها، در میان مردم رواج یافته و برای کالاهایی که خرید آن فوریت زمانی ندارد، مراجعه به فروشگاه و مغازه‌ها را با کاهش قابل توجهی مواجه کرده است. اقبال مردم به خریدهای اینترنتی روندی فزاینده دارد و این را می‌توان از رونق گرفتن فروشگاه‌های آنلاین درک کرد، اگرچه هنوز در کل بازار سهم‌شان زیاد نیست.

در عین حال به نظر می‌رسد فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای، که با تمام تلاش در جهت رفع تمامی نیازهای خانوار حرکت می‌کنند، در حال کم کردن سهم مغازه‌ها و سوپرمارکت‌های فراوانی هستند که معمولاً در هر محله و کوچه‌ای بیش از یک باب، حاضر و فعال هستند. روندی که یکی دو دهه قبل در بازارهای جهانی آغاز شده به نظر می‌رسد به ایران نیز رسیده است.

اما سرعت و شتاب این تغییر چه اندازه است؟ آیا نسل ما، مرگ سوپرمارکت‌های کوچک را خواهد دید؟ آیا هایپرمارکت‌ها که با سرعت در حال رشد هستند می‌توانند رقبای کوچک را حذف کنند و خود یکه‌تاز بازار خرده‌فروشی باشند؟ در این میان وضعیت رشد آنلاین‌ها چگونه می‌شود و فروشگاه‌های اینترنتی که ساختمان و مکان مشخصی ندارند و نهایتاً چند انبار پر از کالا و سرورهای انتقال داده دارند برنده نهایی این رقابت خواهند بود؟

در باب برنده نهایی، فنا و بقا و نقطه تعادل این رقبای بازار خرده‌فروشی هنوز تحلیل‌ها متفاوت است. شاید زمان زیادی ببرد تا یکی به کلی حذف شود و یکی دیگر برنده آخر. اما روشن است که قدرت و سهم بازار در میان این رقبا به تدریج اما با شتاب فزاینده در حال جابه‌جایی است و ما به عنوان مصرف‌کننده خود نقش فعالی در این تغییر داریم، حتی اگر آن را نادیده بگیریم.

در این پرونده هم در سطح ایران و هم در سطح جهان به بررسی روند تغییرات در قدرت بازیگران بازار خرده‌فروشی پرداخته‌ایم.