آیا واکسن زده‌اید؟
استدلال‌هایی پیرامون واکسیناسیون اجباری
اوایل این ماه رئیس‌جمهور امانوئل مکرون گفت کاش می‌توانست کسانی را که عمداً واکسن کووید 19 نمی‌زنند با لگد بیرون کند. به زودی پنج میلیون فرد واکسینه‌نشده در فرانسه از حضور در رستوران‌ها، تئاترها و قطارها و دیگر امکانات محروم می‌شوند. اما باز هم ممکن است آنها در مقایسه با دیگران خوش‌اقبال باشند. ایتالیا و یونان قوانینی را به تصویب رسانده‌اند که واکسن را برای تمامی ساکنان بالای سنین 50 و 60 اجباری می‌کند. اتریش این اجبار را برای تمامی بزرگسالان دارد و آلمان نیز به زودی از آن پیروی خواهد کرد.
اکثر کشورهای اروپایی افراد واکسن‌نزده را با شدت‌های مختلف از زندگی عمومی دور کرده‌اند. در بسیاری مناطق واکسن یکی از شروط اشتغال در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌هاست. اما برخی دولت‌ها که با دیوار لجبازی بدبینان نسبت به واکسن روبه‌رو شده‌اند یک گام جلوتر رفته‌اند. الکساندر شلنبرگ، صدراعظم وقت اتریش، در زمان اعلام برنامه دولت در ماه نوامبر گفت «ترجیح می‌دادم که روشی دیگر در پیش بگیرم اما لازم است این گام تندروانه را برداریم». آلمان و اتریش پایین‌ترین نرخ واکسیناسیون را در اروپای غربی دارند.
بسیاری از مردم از اینکه دولت به آنها دستور دهد سوزن را در بازوهایشان فروکنند احساس خوبی ندارند اما طرفداران واکسن اجباری می‌گویند که واکسن‌نزده‌ها سامانه‌های درمان را شلوغ می‌کنند و احتمال اعمال قرنطینه‌های جدید را بالا می‌برند و به این ترتیب حق آزادی دیگر شهروندان را زیرپا می‌گذارند. ولی به هر حال، واکسیناسیون اجباری چند خطر بالقوه را به همراه دارد.
بحث را با مسائل قانونی و تدارکاتی آغاز می‌کنیم. قانون اتریش 4 /7 میلیون نفر یعنی تمام ساکنان بالای 18 سال به‌جز زنان باردار و کسانی را که معافیت پزشکی دارند دربر می‌گیرد. این قانون از اول فوریه به اجرا گذاشته می‌شود. از اواسط ماه مارس، کسانی که واکسن نزده باشند حداقل 600 یورو جریمه می‌شوند و پس از آن هر سه ماه یک‌بار بررسی‌ها و جریمه‌های بیشتری در انتظارشان خواهد بود. اما نهاد مسوول ثبت واکسن‌ها می‌گوید که تا ماه آوریل آماده نخواهد شد. اگر تعداد زیادی از مخالفان واکسن تصمیم بگیرند به جای واکسن زدن جریمه بپردازند نظام قانونی با ازدحام زیاد مواجه و مختل خواهد شد. مجلس آلمان این هفته درباره واکسن اجباری تصمیم‌گیری می‌کند اما این کشور هنوز سامانه ثبت ندارد و این خود اعمال قانون را با دشواری روبه‌رو خواهد کرد.
علاوه بر این، دادگاه‌های مدنی با اجبارهایی که نپخته یا نامتناسب باشند مخالفت خواهند کرد. بسیاری بر این باورند که دولت‌های اروپایی باید بیشتر تلاش کنند تا بین چماق محدودیت‌ها و هویج دسترسی‌ها توازن برقرار کنند. آنها به جای تحمیل اقدامات بالا به پایین باید در میان جوامعی که شمار زیادی از واکسن‌نزده‌ها را دارند -از جمله برخی گروه‌های اقلیتی- به دنبال قهرمانانی باشند که واکسن را تزریق کرده‌اند.
نگرانی دوم بحث اپیدمیولوژی است. الزام واکسن در آلمان و اتریش زمانی پیشنهاد شد که سویه دلتا گسترش یافته بود. اما قوانین به اندازه ویروس قابلیت تغییر و تحول ندارند. اگر سویه بعدی به واکسن تغییریافته یا تقویت‌کننده جدید نیاز داشته باشد چه باید کرد؟ از نظر جوناش داهمن نماینده حزب سبز آلمان که یک پزشک است ابهامات مربوط به رفتار آینده سویه‌ها دلیل محکمی برای آن است که اکنون واکسیناسیون اجباری به خوبی برنامه‌ریزی و اجرا شود. دیگران با او هم‌عقیده نیستند. یکی از ویروس‌شناسان برجسته اتریش با اصرار از دولت خواست در برنامه خود بازاندیشی کند. به عقیده او موج اومیکرون مصونیت گسترده‌ای را در جامعه ایجاد خواهد کرد.
مشکل سوم به بازخورد منفی مربوط می‌شود. اکثر آلمانی‌ها از اجبار حمایت می‌کنند. حرکت از سقلمه زدن به سمت اجبار ممکن است برخی بدبینان را وادار کند که واکسن بزنند اما ممکن است دیگران را به دشمنانی کینه‌توز تبدیل کند. اعتراضات مخالفان واکسن که بیشتر توسط جناح راست افراطی سازمان‌دهی می‌شوند و ظرفیت آن را دارند که به خشونت کشیده شوند به سرعت در حال گسترش هستند. واکسیناسیون اجباری می‌تواند آتش اعتراض را شعله‌ورتر کند. دولت چک به تازگی طرح واکسیناسیون اجباری افراد بالای 60 سال را برداشت تا از بروز شکاف اجتماعی جلوگیری کند. البته الزامات گروه‌های سنی در یونان و ایتالیا مناقشه‌برانگیز نبودند.
هیچ‌کس از اثربخشی اجبار در واکسن زدن اطمینان ندارد. یک گروه تخصصی اتریشی متوجه شد که دوسوم از یک میلیون افراد بزرگسال واکسن‌نزده احتمالاً تحت هیچ شرایطی واکسن نخواهند زد. اما این‌‌گونه نظرسنجی‌ها همیشه صحیح نیستند. به عنوان مثال، ثابت شد فرانسوی‌ها برخلاف آنچه در نظرسنجی‌ها مطرح شده بود نظر ملایم‌تری نسبت به واکسن دارند. در حالی که دیگر کشورها با مخالفان واکسن درگیر هستند باید از نزدیک نظاره‌گر تجربیات کشورهای آلمانی‌زبان باشند.
