تاریخ انتشار:
۱۵۰ واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی استان تهران تعطیل شده‌اند
گزارش یک رکود
اواخر آذر‌ماه امسال، محمود احمدی‌نژاد، در مراسم افتتاح طرح‌های عمرانی استان خراسان رضوی که به صورت ویدئو‌کنفرانس و از راه دور برگزار می‌شد؛ اظهاراتی کرد که یکی از آنها همان گفته‌های جنجالی مبنی بر «وجود بیش از ۶۰ درصد پول‌های کشور در جیب ۳۰۰ نفر است» که به گفته رئیس‌جمهور «آنها این پول‌ها را پس نمی‌دهند.» اما ورای این اظهارات، رئیس‌جمهور در آن مراسم گفته‌های جالب توجه دیگری نیز داشت که زیر سایه این صحبت‌های جنجالی قرار گرفت و بازتاب چندانی نداشت.
او گفته بود: «ایران کشوری است که سالیانه می‌تواند ۲۰۰ میلیارد دلار صادرات غیر‌نفتی داشته باشد و می‌توانیم به صادرکننده مهمی در زمینه‌های صنعتی و معدنی و محصولات کشاورزی تبدیل شویم.» این اظهارات او در شرایطی بود که مطابق آمار ارائه‌شده از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، صادرات نفت ایران در سال 2011، 120 میلیارد و 540 میلیون دلار بوده که نزدیک به 80 درصد آن از طریق صادرات نفت، گاز و محصولات و فرآورده‌های پتروشیمی به دست آمده است. به فاصله یک هفته پس از این سخنان، احمدی‌نژاد در یک گفت‌و‌گوی زنده تلویزیونی از «رشد اقتصادی بالای پنج‌درصدی ایران» خبر داد؛ اما نگفت که این آمار از کجا و چه مرجعی تهیه شده است. اما شاید نقطه عطف آمار‌دهی در مورد وضعیت امروز بخش تولیدی کشور، مطالعه اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس باشد که به صورت نصفه و نیمه در سایت «الف» متعلق به احمد توکلی رئیس سابق این مرکز منتشر شده است. گزارش این سایت که بر اساس نظرسنجی از میان 98 تشکل سراسری تولیدی در ایران نوشته شده، نشان می‌دهد «تولید کشور در سال گذشته تا 40 درصد کاهش پیدا کرده است.»
آمار این گزارش مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد «از مهرماه 1390 تا مهرماه 1391 تولید و اشتغال در این تشکل‌ها به ترتیب تا ۴۰ درصد و ۳۶ درصد کاهش داشته است.» طبق اظهارات تشکل‌های اقتصادی سراسری، از ابتدای سال جاری ۵۰ واحد تولیدی یا خدماتی در حوزه فعالیت تشکل‌های سراسری مشارکت‌کننده در این نظرسنجی تاسیس شده و ۵۶۶ واحد «به دلایل مختلف» تعطیل شده‌اند. به عبارت دیگر 11 برابر واحدهای تازه‌تاسیس، از شمار واحدهای تولیدی فعال کاسته شده است.
آنچه در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره شده در مقیاسی کوچک‌تر قابل تایید است. به طور مثال اطلاعات موجود از شهرک‌های صنعتی سطح استان تهران (به عنوان بزرگ‌ترین استان دارای بیشترین و مهم‌ترین واحدهای تولیدی کشور) نشان می‌دهد که تنها در فاصله آذر‌ماه پارسال تا مهرماه امسال 150 واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی این استان تعطیل شده و در مقابل تنها 16 واحد تولیدی به جمع واحدهای تولیدی این شهرک‌ها اضافه شده است.
بالاترین میزان تعطیلی واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی استان تهران نیز مربوط به شهرک صنعتی «عباس‌آباد» در شرق تهران است. در این شهرک 117 واحد تولیدی به تعطیلی کشیده شده است. مطابق اطلاعات ارائه‌شده طی آذر‌ماه پارسال تا مهرماه امسال، در شهرک صنعتی علی‌آباد 10 واحد تولیدی، شهرک صنعتی فیروزکوه 9 واحد تولیدی، شهرک صنعتی نصیرآباد 11 واحد تولیدی و شهرک صنعتی خوارزمی سه واحد تولیدی تعطیل شده است. این در حالی است که طی این مدت، در شهرک صنعتی پرند 13 واحد تولیدی، پیشوا یک واحد تولیدی و شمس‌آباد دو واحد تولیدی به مجموع واحدهای تولیدی این شهرک‌ها اضافه شده است. مقایسه آمار ارائه‌شده از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی ایران که در وب‌سایت این شرکت قابل مشاهده است موارد مهم‌تری را بیان می‌کند. بنا بر اطلاعات وب‌سایت این شرکت که کل شهرک‌های صنعتی کشور را تحت پوشش دارد؛ تا پایان شهریور‌ماه امسال 57 هزار و 977 قرارداد راه‌اندازی واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی منعقد شده است. اما از این تعداد، حدود نیمی از واحدها راه‌اندازی شده است. رقمی بالغ بر 28 هزار و 582 واحد تولیدی که تا پایان شهریور‌ماه امسال راه‌اندازی شده است. در مورد تعداد واحدهای کارگاهی در شهرک‌های صنعتی، وضعیت از این هم بدتر است. بنا بر این اطلاعات، از تعداد شش هزار و 25 واحد کارگاهی در حال احداث، تکمیل‌شده و واگذار‌شده، تنها هزار و 819 واحد راه‌اندازی شده و در حال بهره‌برداری است. این یعنی، تنها 30 درصد واحدهای کارگاهی در شهرک‌های صنعتی کل کشور به بهره‌برداری رسیده است.
در دو سال گذشته که هدفمندی یارانه‌ها به عنوان «جراحی بزرگ اقتصاد ایران» اجرا شد؛ انتقادهای بسیاری از نحوه هزینه‌کرد درآمدهای حاصل از آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی نسبت به دولت شده است. فعالان صنعتی معتقدند دولت برخلاف وعده‌های داده‌شده هیچ کمکی به بخش تولید نداشته است.
چندی پیش، غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در گفتوگو با خبرگزاری مهر عنوان کرد «حتی یک ریال از محل آزادسازی درآمدهای حامل‌های انرژی به بخش تولید پرداخت نشده است.» حال آنکه در بودجه سال 1391 سهم واحدهای تولیدی از درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها، 30 درصد پیش‌بینی شده بود. از دو سال پیش به این سو، رخدادهای بسیاری بر بخش تولید کشور سایه انداخته که تشدید تحریم‌های یک‌جانبه و خصمانه غرب علیه ایران بزرگ‌ترین آنهاست.
از سوی دیگر، واحدهای تولیدی، کمبود نقدینگی را به عنوان مهم‌ترین چالش موجود در بخش صنعت عنوان می‌کنند. موضوعی که در گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به آن اشاره شده است. از دیدگاه این مرکز، علاوه بر کمبود نقدینگی برای تامین سرمایه در گردش، مهم‌ترین و فوری‌ترین مشکلات واحدهای تولیدی عضو 98 تشکل سراسری تولیدی ایران، تامین مواد اولیه و تجهیزات تولید موانع دسترسی به ارز، مشکلات و موانع ناشی از اثر مستقیم تحریم‌ها و بی‌ثباتی و نارسایی در برنامه‌ریزی و اجرای قوانین و مقررات بوده است. مشکلاتی که این روزها بر بخش تولید ایران سایه انداخته و ادامه دارد.
آمار این گزارش مرکز پژوهش‌ها نشان می‌دهد «از مهرماه 1390 تا مهرماه 1391 تولید و اشتغال در این تشکل‌ها به ترتیب تا ۴۰ درصد و ۳۶ درصد کاهش داشته است.» طبق اظهارات تشکل‌های اقتصادی سراسری، از ابتدای سال جاری ۵۰ واحد تولیدی یا خدماتی در حوزه فعالیت تشکل‌های سراسری مشارکت‌کننده در این نظرسنجی تاسیس شده و ۵۶۶ واحد «به دلایل مختلف» تعطیل شده‌اند. به عبارت دیگر 11 برابر واحدهای تازه‌تاسیس، از شمار واحدهای تولیدی فعال کاسته شده است.
آنچه در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره شده در مقیاسی کوچک‌تر قابل تایید است. به طور مثال اطلاعات موجود از شهرک‌های صنعتی سطح استان تهران (به عنوان بزرگ‌ترین استان دارای بیشترین و مهم‌ترین واحدهای تولیدی کشور) نشان می‌دهد که تنها در فاصله آذر‌ماه پارسال تا مهرماه امسال 150 واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی این استان تعطیل شده و در مقابل تنها 16 واحد تولیدی به جمع واحدهای تولیدی این شهرک‌ها اضافه شده است.
بالاترین میزان تعطیلی واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی استان تهران نیز مربوط به شهرک صنعتی «عباس‌آباد» در شرق تهران است. در این شهرک 117 واحد تولیدی به تعطیلی کشیده شده است. مطابق اطلاعات ارائه‌شده طی آذر‌ماه پارسال تا مهرماه امسال، در شهرک صنعتی علی‌آباد 10 واحد تولیدی، شهرک صنعتی فیروزکوه 9 واحد تولیدی، شهرک صنعتی نصیرآباد 11 واحد تولیدی و شهرک صنعتی خوارزمی سه واحد تولیدی تعطیل شده است. این در حالی است که طی این مدت، در شهرک صنعتی پرند 13 واحد تولیدی، پیشوا یک واحد تولیدی و شمس‌آباد دو واحد تولیدی به مجموع واحدهای تولیدی این شهرک‌ها اضافه شده است. مقایسه آمار ارائه‌شده از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی ایران که در وب‌سایت این شرکت قابل مشاهده است موارد مهم‌تری را بیان می‌کند. بنا بر اطلاعات وب‌سایت این شرکت که کل شهرک‌های صنعتی کشور را تحت پوشش دارد؛ تا پایان شهریور‌ماه امسال 57 هزار و 977 قرارداد راه‌اندازی واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی منعقد شده است. اما از این تعداد، حدود نیمی از واحدها راه‌اندازی شده است. رقمی بالغ بر 28 هزار و 582 واحد تولیدی که تا پایان شهریور‌ماه امسال راه‌اندازی شده است. در مورد تعداد واحدهای کارگاهی در شهرک‌های صنعتی، وضعیت از این هم بدتر است. بنا بر این اطلاعات، از تعداد شش هزار و 25 واحد کارگاهی در حال احداث، تکمیل‌شده و واگذار‌شده، تنها هزار و 819 واحد راه‌اندازی شده و در حال بهره‌برداری است. این یعنی، تنها 30 درصد واحدهای کارگاهی در شهرک‌های صنعتی کل کشور به بهره‌برداری رسیده است.
در دو سال گذشته که هدفمندی یارانه‌ها به عنوان «جراحی بزرگ اقتصاد ایران» اجرا شد؛ انتقادهای بسیاری از نحوه هزینه‌کرد درآمدهای حاصل از آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی نسبت به دولت شده است. فعالان صنعتی معتقدند دولت برخلاف وعده‌های داده‌شده هیچ کمکی به بخش تولید نداشته است.
چندی پیش، غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در گفتوگو با خبرگزاری مهر عنوان کرد «حتی یک ریال از محل آزادسازی درآمدهای حامل‌های انرژی به بخش تولید پرداخت نشده است.» حال آنکه در بودجه سال 1391 سهم واحدهای تولیدی از درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها، 30 درصد پیش‌بینی شده بود. از دو سال پیش به این سو، رخدادهای بسیاری بر بخش تولید کشور سایه انداخته که تشدید تحریم‌های یک‌جانبه و خصمانه غرب علیه ایران بزرگ‌ترین آنهاست.
از سوی دیگر، واحدهای تولیدی، کمبود نقدینگی را به عنوان مهم‌ترین چالش موجود در بخش صنعت عنوان می‌کنند. موضوعی که در گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به آن اشاره شده است. از دیدگاه این مرکز، علاوه بر کمبود نقدینگی برای تامین سرمایه در گردش، مهم‌ترین و فوری‌ترین مشکلات واحدهای تولیدی عضو 98 تشکل سراسری تولیدی ایران، تامین مواد اولیه و تجهیزات تولید موانع دسترسی به ارز، مشکلات و موانع ناشی از اثر مستقیم تحریم‌ها و بی‌ثباتی و نارسایی در برنامه‌ریزی و اجرای قوانین و مقررات بوده است. مشکلاتی که این روزها بر بخش تولید ایران سایه انداخته و ادامه دارد.
دیدگاه تان را بنویسید