تمدن «گرجی»

کارخانه بیسکویت گرجی امسال پنجاه و ششمین سال فعالیت خود را پشت سر می‌گذارد و از برندهای بسیار قدیمی است که در سال 1340 رسماً کار خود را با تولید بیسکویت در منطقه رباط کریم کنونی آغاز کرد و طی سال‌ها و دهه‌های اخیر توسعه پیدا کرده و به‌صورت تخصصی به تولید بیسکویت می‌پردازد. در سال‌های اخیر تولید ویفر و شکلات هم به مجموعه فعالیت‌های شرکت گرجی افزوده شده است.

بنیانگذار کارخانه گرجی مرحوم گرجی بوده که در زمان افتتاح کارخانه به دلیل کمبود نیروی کار در رباط کریم ناچار شد بخشی از نیروی کار را از یزد به رباط کریم بیاورد و در حقیقت شهر کنونی رباط کریم پیرامون کارخانه بیسکویت گرجی شکل می‌گیرد و در نقشه‌های هوایی نیز این موضوع به‌وضوح قابل رویت است. در حال حاضر 245 نفر نیرو در این کارخانه مشغول به کار هستند و از آنجا که تولید شیرینی و شکلات معمولاً حالت فصلی دارد و در نیمه دوم سال همزمان با بازگشایی مدارس، تغییر شرایط آب و هوا و سایر شرایط، حجم تولید محصولات بیشتر می‌شود در نیمه دوم سال تعداد کارکنان شرکت گرجی تا 350 نفر هم افزایش پیدا می‌کند.

معضلات صنعت بیسکویت

مهم‌ترین معضلی که صنعت بیسکویت با آن مواجه است و در بسیاری از صنایع دیگر نیز به چشم می‌خورد بحث قاچاق کالاست؛ قاچاق کالا هم‌اکنون یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعت شیرینی و شکلات است که بارها از طریق انجمن شیرینی و شکلات هم مورد پیگیری قرار گرفته است. متاسفانه مطابق با آمارهای منتشرشده با رشد قاچاق بیسکویت و شیرینی و شکلات در سال‌های اخیر مواجه شده‌ایم و انتظار داریم دولت دوازدهم در جهت حمایت واقعی از تولیدکنندگان، ایجاد اشتغال پایدار و عمل به منویات اقتصاد مقاومتی، از قاچاق جلوگیری کند و تعرفه‌های مناسب نیز برای واردات محصولات خارجی اعمال شود. وقتی یک محصول خارجی چه از طریق قاچاق یا غیرقاچاق با تعرفه‌های بسیار کم به کشور وارد می‌شود به تولید داخلی کشور لطمات زیادی می‌زند.

انتظار دیگری که از دولت دوازدهم می‌رود آن است که ارگان‌های مربوطه مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت یا اتاق بازرگانی کمک کنند تعرفه‌های ورود کالا به کشورهای همسایه، کاهش یابد؛ به این معنی که تولیدکنندگان داخلی در زمان صادرات کالاهای خود تعرفه بالایی را در کشور مقصد می‌پردازند که دولت می‌تواند از طریق مذاکره با این کشورها تعرفه‌های ورود کالا به مقصد را برای تولیدکنندگان ایرانی کاهش دهد. در حال حاضر مهم‌ترین رقیب ما در بازار کشورهای همسایه کشور ترکیه است که گاه با تعرفه نزدیک به صفر به این کشورها وارد می‌شود. این در حالی است که اگرچه محصولات ایرانی در بسیاری موارد باکیفیت‌تر از محصولات ساخت کشور ترکیه است اما از آنجا که به دلیل عدم پرداخت تعرفه از سوی کشور ترکیه بهای تمام‌شده کالای آنها نسبت به کالای ایرانی که مجبور به پرداخت تعرفه‌های بالاست، کمتر است تمایل به خرید محصولات ترک بیشتر از محصول ایرانی به نظر می‌رسد.

درخواست داریم دولت دوازدهم به نحوی مساعدت کند که تعرفه‌ها تا حدی پایین بیاید تا تولیدکنندگان ایرانی توان رقابت با دیگر کشورها را داشته باشند. به لحاظ کیفیت می‌توان گفت هم‌اکنون صنعت بیسکویت و شکلات ایران به‌راحتی توان رقابت با محصولات سایر کشورها را دارد؛ هم‌اکنون بازار داخل در مقایسه با پتانسیل‌های موجود تولیدکنندگان ایرانی در تولید شکلات و بیسکویت بازار محدودی است و کالاهای قاچاق نیز بخشی از این بازار را اشغال کرده؛ بنابراین لازم است دولت مساعدت لازم را برای توانمندسازی هر‌چه بیشتر تولیدکنندگان ایرانی به‌منظور ایجاد توان رقابت با سایر کشورها در امر صادرات ایجاد کند.

علاوه بر کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان و... بیسکویت گرجی به‌تازگی موفق به ورود به بازارهای اروپایی شده و در حال حاضر صادرات این محصول به آلمان، استرالیا، آمریکا و... انجام می‌شود و بعد از عراق و افغانستان به سایر کشورهای آسیایی مانند پاکستان و عمان ورود کرده‌ایم و صادرات به این کشورها انجام می‌شود.

گفتنی است که در سال جاری دولت اقدامات شایسته‌ای را در راستای حمایت از تولید داخلی انجام داده است، به‌عنوان مثال می‌توان به امکان ورود موقت گندم، شکر و امکان استفاده از گندم ارزان‌قیمت‌تر برای تولیدکنندگان بیسکویت اشاره کرد اما در همین مسیر هم‌ دست‌اندازهای زیادی وجود دارد که باید کارشناسی و برطرف شود. مساعدت‌های دولت در خصوص مسائل بیمه و دارایی از دیگر کمک‌هایی است که تولیدکنندگان از دولت دوازدهم انتظار دارند. هرچند دولت و دست‌اندرکاران امر صنعت و تجارت کشور تمایل به همکاری با تولیدکنندگان و رفع مشکلات دارند اما باید ساختار و راه‌حل‌های مناسب برای رفع مشکلات موجود در این زمینه برنامه‌ریزی و اجرا شود.

بیسکویت گرجی هم مانند سایر شرکت‌ها و صنایع به توسعه فکر می‌کند و طی سال‌های اخیر «خلاقیت و نوآوری» به شعار اصلی بیسکویت گرجی تبدیل شده است؛ این شعار تا حدودی هم در شرکت گرجی اتفاق افتاده و یکسری محصولات جدید با فرمول‌های جدید برای اقشار مختلف جامعه تولید می‌شود که از آن جمله می‌توان به کوکی‌های رژیمی، بیسکویت‌های پروبیوتیک و... اشاره کرد. در کوتاه‌مدت هدف ما این است که با تعویض سبد کالا متناسب با ذائقه مردم و نسل جدید بتوانیم قدمت بیسکویت گرجی را با نوآوری تلفیق کنیم؛ در آینده نیز توسعه فضای کارخانه، به‌روز کردن ماشین‌آلات و مباحث مربوط به ایجاد امکان همکاری مشترک با شرکت‌های خارجی در دستور کار قرار دارد. چشم‌انداز ما نسبت به آینده روشن است اما گاه مسائلی در صنعت ایجاد می‌شود که ادامه فعالیت را برای شرکت‌های ایرانی با مشکل مواجه می‌کند که در این زمینه از دولت درخواست حمایت داریم.

بعد از امضای برجام، دیدگاه بسیاری از کشورهای دنیا به‌خصوص کشورهای عضو اتحادیه اروپا نسبت به ایران تغییر کرده و امکان مذاکره با شرکت‌های معتبر و شناخته‌شده دنیا را برای تولیدکنندگان ایرانی فراهم کرده است. اما هنوز در زمینه حل چالش‌های بانکی مشکلات پابرجاست و ما امیدواریم این مشکلات هم به‌زودی برطرف شود.

در مقایسه با سایر صنایع داخلی می‌توان گفت صنعت بیسکویت و شکلات بعد از محصولاتی که در سبد کالای اول مردم قرار می‌گیرد در مرحله بعدی قرار می‌گیرد و بزرگی این صنعت را زمانی می‌توان متوجه شد که به حجم کالاهای عرضه‌شده در قالب شکلات و بیسکویت در میان سایر کالاهای عرضه‌شده در سوپرمارکت‌ها و هایپرمارکت‌ها نگاه کرد. صنعت شکلات و بیسکویت صنعتی فوق‌العاده متنوع با کالاهای متفاوت است.

در راستای ارتقای محصولات بیسکویت و شیرینی، از آنجا که کیفیت این محصولات به‌طور مستقیم باکیفیت مواد اولیه در ارتباط است بنابراین ارتقای کیفیت مواد اولیه می‌تواند منجر به ارتقای کیفیت محصول نهایی بیسکویت و شکلات شود؛ علاوه بر این استفاده از نیروهای متخصص همراه با تحصیلات و تجربه مفید و تلفیق تجربه و دانش از دیگر گام‌هایی است که در راستای ارتقای محصولات گرجی در این کارخانه برداشته شده است. بهره‌گیری از فرمولاتورهای کشورهای معتبر و استفاده از مشاوره‌های شرکت‌های معتبر و با تجربه در امر تولید بیسکویت و شکلات از دیگر اقداماتی است که به‌منظور افزایش بهره‌وری و ارتقای کیفیت محصولات انجام می‌شود.

نکته دیگری که می‌توان اشاره کرد آن است که اگرچه فرآیند بسته‌بندی صنعتی طی سال‌های اخیر در کشور ما بهبود یافته است اما در حوزه تکنولوژی‌های مرتبط با موضوع تولید بیسکویت و شکلات هنوز ضعف‌های اساسی وجود دارد؛ به این ترتیب در فاز اول لازم است سازندگان ماشین‌آلات نیز دانش خود را ارتقا دهند که در این زمینه بازدید از تکنولوژی‌های برتر خارجی یا ارتباط‌گیری با شرکت‌های خارجی می‌تواند نقش مفیدی داشته باشد. با وجود این، مشکلات صنعت شیرینی و شکلات بیش از آنکه مربوط به تولید باشد به مسائل فروش مربوط می‌شود که بعضاً دیده می‌شود حتی در میان برخی شرکت‌های ایرانی نیز رقابت‌های ناسالم وجود دارد. علاوه بر موضوع قاچاق که اولین معضل این صنعت محسوب می‌شود. باید تدابیری اندیشیده شود تا در بخش فروش، همدلی و همراهی لازم ایجاد و از قاچاق جلوگیری شود و یک عزم ملی برای رشد صنعت بیسکویت و شکلات شکل بگیرد. بی‌شک در این زمینه اراده خود تولیدکنندگان و همراهی و حمایت‌های دولت نقش اساسی را بر عهده دارد.