وعده اقتصاد رقابتی
عربستان، ایران را به مذاکره درباره میدان گازی آرش دعوت کرد
بعد از ادعاهای عجیب وزیر نفت کویت این‌بار یک منبع در وزارت خارجه عربستان نیز مدعی شد که میدان گازی آرش حق مشترک عربستان و کویت است و از ایران می‌خواهیم که مذاکرات را در این زمینه آغاز کند. آنگونه که ایسنا گزارش داده: اخیراً محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت که هم‌اکنون میدان نفتی مشترک تعیین تکلیف‌نشده‌ای بین ایران و عربستان وجود ندارد، از سوی دیگر با توجه به احیای روابط میان دو کشور کارهای مقدماتی برای انجام همکاری دوجانبه آغاز شده است. وی گفت: برای همه میدان‌های مشترک بین ایران و عربستان برنامه و مصوبه‌های لازم برای افزایش تولید و نگهداشت توان تولید دریافت شده است. خجسته‌مهر تصریح کرد: آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک نفتی آرش وجود دارد و منابع قابل توجهی را برای اجرای طرح توسعه این میدان در هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب کرده‌ایم و با آماده شدن شرایط، حفاری را در میدان آرش آغاز می‌کنیم. این در حالی است که اکنون کویت و عربستان مدعی شده‌اند منابع طبیعی میدان گازی الدره (آرش) تنها حق مشترک این دو کشور است و طرف دیگری در آن حق ندارد. یک منبع در وزارت خارجه عربستان در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی این کشور (واس) مدعی شد که میدان گازی الدره (آرش) حق مشترک عربستان و کویت است و تنها این دو کشور حق حاکمیت کامل بر آن را دارند. این منبع سعودی گفت که ریاض بار دیگر از ایران دعوت می‌کند که بر اساس قوانین بین‌المللی، مذاکرات در مورد ترسیم مرزها در آن منطقه را آغاز کند. سعد البراک، معاون نخست‌وزیر و وزیر نفت کویت در ادعایی عجیب گفت که کشورش به‌طور کامل مواضع و اقدامات ایران را در این زمینه نمی‌پذیرد. وی مدعی شد که میدان گازی آرش یک منبع و ثروت طبیعی برای عربستان و کویت است و تا زمان ترسیم مرزهای دریایی هیچ طرف دیگری در آن حق ندارد. وزیر نفت کویت مدعی شد که مواضع ایران در مورد این میدان گازی ما را غافلگیر کرد و با ساده‌ترین قوانین روابط بین‌المللی در تضاد است. وی گفت که عربستان و کویت توافق نظر دارند که یک طرف مذاکره هستند و از ایران می‌خواهیم که ابتدا به ترسیم مرزهای دریایی بین‌المللی پایبند باشد. محمد ایرانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کویت، پیش از این در اظهاراتی گفت که ایران آماده ازسرگیری مذاکرات با کویت در مورد میدان گازی الدره (آرش) است. وی گفت که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، اخیراً در تماسی تلفنی با احمد ناصر المحمد الصباح، همتای کویتی خود، در همین زمینه رایزنی کرده است.
طرح ناکام اجاره مسکن
شورای عالی مسکن، میزان افزایش نرخ اجاره‌بها را مصوب می‌کند، اما هیچ مالکی از نرخ‌های اعلامی دولت تبعیت نمی‌کند. هرآنچه در بازار مسکن اتفاق می‌افتد سلیقه‌ای است و طرح دولت برای کنترل نرخ‌ها به طرحی ناکام و شکست‌خورده می‌ماند که هیچ ضمانت اجرایی، برای آن وجود ندارد. هرچند مجلس در طرحی که در ادامه به آن می‌پردازیم، سعی در ایجاد ضوابطی کرده، اما کارشناسان بازار معتقدند این ضوابط هم کاری از پیش نخواهد برد. آنگونه که هم‌میهن گزارش داده: بازار مسکن روزهای نخست تابستان، داغ‌تر از هر زمان دیگر با رشد تصاعدی قیمت‌ها به کار خود ادامه می‌دهد و نرخ اجاره‌بها بین 50 تا 100 درصد رشد را تجربه می‌کند. ارقام فضایی است و تناسبی با قیمت‌های قبل و از آن مهم‌تر با جیب مستاجران ندارد. مستاجر، تابستان که می‌شود باید قید سفر را بزند و در گرما بنگاه‌به‌بنگاه بدود تا خانه جدید پیدا کند و اگر خوش‌شانس باشد و صاحب‌خانه جوابش نکرده باشد، باید حداقل کرایه بالاتری بدهد. دو سال است که از طرف دولت صدای ساخت یک میلیون مسکن در سال شنیده می‌شود تا با افزایش عرضه، قیمت‌ها تعدیل شود، اما به‌جز یک صدای ضعیف، نمودِ دیگری از این وعده انتخاباتی رئیسی دیده نمی‌شود. تعیین نرخ رشد اجاره‌بهای مسکن نیز که از دولت روحانی کلید خورد، بدون ضمانت اجرایی، به طرحی شکست‌خورده تبدیل شده است. شورای عالی مسکن سقف اجاره‌بها در سال جاری را برای تهران ۲۵ درصد و برای سایر شهرها ۲۰ درصد تعیین کرد. تعیین این سقف به دولت حسن روحانی و شروع کرونا برمی‌گردد که سقف مجاز برای افزایش کرایه‌خانه‌ها ۲۵ درصد اعلام شد. اما طی تمام این سال‌ها هیچ اثری از اجرای مصوبه شورا دیده نمی‌شود. دولت رئیسی هم قرار بود به مستاجران در تهران ۱۰۰ میلیون تومان، کلانشهرها ۷۰ میلیون تومان و سایر شهرها ۴۰ میلیون تومان تسهیلات کمک ودیعه مسکن بپردازد.
چراغ سبز برای واردات خودرو کارکرده
در اولین دستور جلسه فوق‌العاده هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، لایحه دوفوریتی و مصوبه مجلس در خصوص «الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو» از نظر عدم مغایرت با سیاست‌های کلی نظام مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت این هیات مصوبه مجلس در مورد «واردات خودرو کارکرده» را مغایر سیاست‌های کلی نظام ندانست و آن را تایید کرد. آنگونه که اعتماد گزارش داده: هر چند این مصوبه سرانجام پس از نزدیک به پنج ماه کشمکش میان نهادهای قانونگذاری، تایید شد؛ اما کارشناسان این حوزه معتقدند که موضوعات مهمی نظیر کمبودهای ارزی و فقدان خدمات پس از فروش و نبود لوازم یدکی این خودروها جزو چالش‌هایی است که چنین برنامه‌ای را تهدید می‌کند. در کشوری که خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده، بخش عمده‌ای از تولیدات داخلی به دلیل قیمت‌گذاری دستوری به صورت قطره‌چکانی به بازار تزریق می‌شود و موجب شکل‌گیری بازاری پرسود برای واسطه‌گری خودرو شده است. در عین حال، واردات خودرو نیز به بهانه تنگنای ارزی متوقف شده و خبری از خودرو وارداتی (به جز مواردی اندک و حتی با رانت مسافری) نیست.
وعده عبور از قیمت دستوری
عبور از قیمت‌گذاری دستوری و تاکید بر اقتصاد رقابتی در شرایطی که نرخ‌گذاری دولتی از اصلی‌ترین مشکلات بنگاه‌هاست، از نکات امیدوارکننده‌ای بود که در همایش روز ملی صنعت و معدن از سوی دولت مطرح شد. سیاستگذار در جمع فعالان اقتصادی تاکید کرد که نه‌تنها به دخالت در اقتصاد اعتقاد ندارد، بلکه تمرکزش بر سیاستگذاری و تنظیم‌گری است و در این راستا به تشکل‌های صنفی اعتقاد کامل دارد. رفع انحصار در بازارها، حل ناترازی‌های انرژی، توجه و تمهید تامین مالی و سرمایه در گردش بخش تولید، مقابله با خام‌فروشی، توسعه زنجیره‌های ارزش ملی و منطقه‌ای و تکمیل زنجیره مواد، برخورد با انواع و اقسام ویژه‌خواری‌ها از جمله وام‌های بدون حساب، تعرفه‌های نادرست، واگذاری‌های غلط و یارانه‌های ناعادلانه از دیگر سیاست‌هایی بود که در مانیفست صنعتی دولت در روز ملی صنعت و معدن سال ۱۴۰۲ در جمع فعالان اقتصادی بر آن تاکید شد. آنگونه که دنیای اقتصاد گزارش داده: عبور از قیمت‌گذاری دستوری پیش از این نیز در اظهارات مقامات دولتی عنوان شده بود، اما در شرایطی که براساس پایش‌های متعدد از فضای اقتصادی، سرکوب قیمت‌ها از اصلی‌ترین موانع تولید و رشد بنگاه‌های اقتصادی است و این مساله و تبعات آن به‌کرات و از مسیرهای متعدد به سیاستگذار مخابره شده است، با هر تکانه تورمی، نرخ‌گذاری دستوری به عنوان اولین راه‌حل روی میز دولت قرار گرفته است.
بنزین سوپر از طریق کارت بانکی توزیع می‌شود
محمد صادقی مدیر سامانه هوشمند سوخت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از اجرای طرح آزمایشی عرضه سوخت از طریق کارت بانکی در یک جایگاه شهر تهران خبر داد و گفت: در صورت موفقیت‌آمیز بودن مراحل آزمایشی و صدور مجوزها، در مرحله نخست این طرح، توزیع بنزین سوپر از طریق کارت بانکی آغاز خواهد شد. آنگونه که ایسنا گزارش داده: صادقی در این باره افزود: در مرحله نخست، این طرح در یک جایگاه به‌صورت پایلوت در شهر تهران اجرایی خواهد شد و در صورت آماده بودن بسترها و دریافت مجوزها و انجام مراحل خوداظهاری از سوی افراد، به سمت عرضه بنزین سوپر با کارت مغناطیسی در دیگر جایگاه‌ها خواهیم رفت. وی با اشاره به اینکه عرضه بنزین سوپر فعلاً از طریق کارت آزاد انجام می‌شود، تاکید کرد: در حوزه توزیع سوخت نرخ اول، بستر ارتباطی ما باید آنلاین (برخط) باشد و اگر برخط نباشد، قطعاً استفاده از کارت بانکی چالش‌برانگیز است. مدیر سامانه هوشمند سوخت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفت: برای استفاده از کارت بانکی در توزیع سوخت نیاز به اتصال به شبکه شتاب وجود ندارد و افرادی که کارت بانکی دارند، مانند طرح هدفمندی یارانه‌ها یک شماره حساب دردسترس به عنوان کارت سوخت معرفی می‌کنند. صادقی افزود: سامانه هوشمند سوخت یک شبکه مستقل از سایر سامانه‌هاست که هیچ ارتباطی با پایگاه داده دیگر سامانه‌ها ندارد و فقط از کارت بانکی، برای توزیع سوخت استفاده می‌شود. وی با اشاره به اینکه در توزیع سوخت کشور، خودمان را به یک راه‌حل منحصر نکرده‌ایم، گفت: سامانه هوشمند سوخت مزیت آفلاین بودن را دارد که سایر این کارت‌ها این مزیت را ندارند و هیچ‌کدام از اینها به‌طور کامل جایگزین کارت هوشمند سوخت نخواهد شد.
تغییر الگوی صادرات ایران به عراق
جهانبخش سنجابی دبیر اتاق مشترک ایران و عراق با بیان اینکه عراق بودجه عمرانی را افزایش داده است، گفت: بودجه سال‌های 2024 و 2025 عراق تصویب شد که عدد تصویب‌شده حکایت از رشد 70 درصدی عدد بودجه نسبت به سال گذشته دارد؛ در این بودجه بیش از 150 میلیارد دلار برای بخش عمران در نظر گرفتند و اگر بودجه عمرانی سنوات گذشته عراق را مطالعه کنیم متوجه رشد چندبرابری بودجه عمرانی خواهیم شد. آنگونه که ایلنا گزارش داده: وی با اشاره به رشد درآمدهای نفتی، ثبات اقتصادی و استقرار دولت مرکزی مقتدر در عراق، افزود: عراق از شرایط بی‌دولتی خارج شده است، دولت مرکزی عراق تلاش دارد که به صورت جدی فرآیند بازسازی و بهسازی را در دستور کار قرار بدهد. زمانی‌که عدد بودجه را در کنار اقلام وارداتی قرار می‌دهیم به این نتیجه می‌رسیم که بیش از 85 درصد از کالا و خدمات برای تحقق اهداف این بودجه باید ورای مرزهای عراق از طریق تجارت فرامرزی تهیه شود و این سخن به این معناست که در بخش صدور کالا و خدمات، به‌کارگیری نیروی ماهر، انتقال دانش و تکنولوژی ظرفیت متناسبی پیش روی فعالان کسب‌وکار قرار گرفته است. سنجابی ادامه داد: به نظر می‌رسد که دیگر ایران تامین‌کننده مایحتاج اولیه عراق نباشد و الگوی صادراتی ما به عراق تغییر کند و ظرفیت خوبی برای صادرات آهن‌آلات، لوازم خانگی، لوازم ساختمانی و... ایجاد شود.
♦♦♦
ایسنا: مهدی مسکنی، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به افزایش دوبرابری حجم صادرات بخش تعاون نسبت به سایر بخش‌های اقتصاد، بر ضرورت استفاده بیشتر از ظرفیت تعاونی‌های مرزنشین در زمینه توسعه صادرات غیرنفتی تاکید کرد.
ایلنا: حسین سلاح‌ورزی، رئیس اتاق بازرگانی ایران، در مورد اخباری مبنی بر استعفای ایشان گفت: این خبر صحت ندارد و بنده استعفا نکرده‌ام.
ایرنا: محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی، گفت: اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان که در دولت سیزدهم اجرایی شده است به دنبال ترمیم و ارتقای اقتصاد نانوایی‌هاست.
تسنیم: علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، از برگزاری نشست سه‌جانبه ایران-روسیه-هند با هدف تسهیل ترانزیت کریدور شمال-جنوب خبر داد.
مهر: مجیدرضا حریری، رئیس هیات‌مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین، گفت: در حال حاضر آمار رسمی در دست نداریم که نشانگر افزایش روابط تجاری ایران و چین باشد اما می‌توان گفت روابط اقتصادی نسبت به گذشته تسهیل شده است.
ایلنا: بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی اعلام کرد از ابتدای مهرماه سال جاری، چک‌های قدیمی فقط در شعب بانک صادرکننده دسته چک پذیرفته می‌شوند.
ایرنا: نرخ عوارض قطعه یک آزادراه تهران-شمال از ابتدای تابستان افزایش یافت به‌طوری که برای خودروهای سواری در روزهای عادی هفته به ۳۸ هزار تومان رسیده است.
تسنیم: معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی گفت: برای حمایت از شالیکاران شمال کشور و بازگشت تعادل به بازار عرضه و تقاضای برنج، واردات این محصول غذایی به کشور تا اطلاع بعدی ممنوع بوده و ثبت سفارشی انجام نخواهد شد.
ایسنا: حمید کاشانی، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار، با اشاره به اینکه در حال حاضر تخم‌مرغ ۱۳ هزار تومان کمتر از نرخ مصوب در مرغداری‌ها به فروش می‌رسد، از مشکل تامین نهاده‌ها برای واحدهای مرغداری خبر داد.
ایلنا: همزمان با پایان مرحله اول ثبت‌نام تسهیلات ۲۰ میلیون‌تومانی بازنشستگان (مستمری‌بگیران) تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی، پرداخت این تسهیلات از سوی بانک رفاه کارگران به ۳۸۹۷۵ متقاضی واجد شرایط آغاز شد.
♦♦♦
مردودی صنعت در اشتغال
دنیای اقتصاد نوشت: بخش مولد اقتصاد در یک دهه گذشته، در کنار رشد اقتصادی منفی در اکثر سال‌ها، در اشتغال‌زایی نیز کارنامه موفقی نداشته و عملکرد اشتغال‌زایی این بخش، به‌طور مشخص از سال ۱۳۸۸ افت محسوسی پیدا کرده است. همچنین ازآنجاکه ساختار صنعت در ایران، از منظر تولید و سرمایه‌گذاری اشتغال‌زا نبوده و بیش از اینکه جذب‌کننده نیروی کار باشد، مبتنی بر سرمایه و تجهیزات بوده، رشد صنعتی ایجادشده در غیاب دو پارامتر نرخ رشد بالا و مستمر، رشد باکیفیتی برای ایجاد شغل محسوب نمی‌شود.
تحمیل مالیات‌های جدید
اعتماد نوشت: همزمان با تورم نزدیک به 50درصدی در اقتصاد ایران که فاصله میان هزینه‌ها و درآمدها را افزایش داده، پایه‌های جدید مالیاتی که عمدتاً «سوار» بر این «تورم» بالا شده و تعیین شده‌اند؛ به نقطه انتقادی برخی کارشناسان اقتصادی بدل شده است. در یکی، دو سال اخیر مالیات‌های تورمی از دریافت مالیات از خودروها و خانه‌های لوکس و خانه‌های خالی گرفته تا مالیات بر عایدی سرمایه (طلا، سکه و ارز) به عنوان پایه‌های جدید لحاظ شده‌اند. همچنین اعلام دریافت مالیات از حساب‌هایی که تراکنشی بالاتر از مبالغ اعلامی دارند یکی دیگر از پایه‌های مالیاتی جدید تلقی می‌شود.
حقوق 100میلیونی نمایندگان مجلس
سازندگی نوشت: موسی غضنفرآبادی، سخنگوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس، واریز بیش از ۱۰۰ میلیون تومان به حساب نمایندگان را تایید کرد. موسی غضنفرآبادی، نماینده بم و سخنگوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس در این باره گفته است که «حقوق نمایندگان در حد یک کارمند است و میزان پرداختی براساس ضرایبی که در دستگاه‌های دولتی تعریف شده، تعیین می‌شود». غضنفرآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان دریافتی در این فیش حقوق منتشرشده مبنی بر ۱۰۰ میلیون تومان گفت: «بله، درست است.»
همه از قاچاق پوشاک ضرر دیده‌اند
هم‌میهن نوشت: علیرضا نخجوانی، رئیس کمیسیون پوشاک مجمع عالی واردات ایران، می‌گوید: ما در حوزه واردات راه رفته و پرخطا را دوباره رفته‌ایم. راهی که درنهایت نه به نفع دولت است و نه مردم و تولیدکننده‌ها. او معتقد است که قاچاق پوشاک اتفاق می‌افتد و مدیریت کردن بازار از مسیر تقاضا می‌گذرد، نه عرضه؛ اگر تقاضایی برای برند خارجی هست و مسیر قانونی آن بسته باشد، از مسیر غیرقانونی وارد کشور خواهد شد، همان‌طور که وضعیت امروز بازار پوشاک تاکیدی بر این گفته است. به‌گفته نخجوانی، ممنوعیت واردات به نفع قاچاقچیان و به ضرر مردم و دولت است.