جامانده

  آیسان تنها: 27 سال قرارداد برای شرکت قطر انرژی با چین. اخبار منتشرشده نشان می‌دهد طبق این قرارداد؛ شرکت دولتی قطر انرژی سالانه چهار میلیون تن گاز طبیعی مایع از پروژه جدید خود در میدان شمال شرق به شرکت نفت و شیمی سینوپک چین ارسال خواهد کرد. آنچه منعقد شده بلندمدت‌ترین قرارداد در تاریخ قراردادهای گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) است. خبر این قرارداد برای ایرانیان ناخوشایند است، چرا که نشان از برنامه قطر برای افزایش تولید گاز طبیعی از میدان مشترک با ایران دارد. آمارها نشان می‌دهد که همین حالا قطر سالانه 100 میلیارد دلار از میدان مشترک صادر می‌کند در حالی که صادرات ایران بسیار ناچیز است. مهم‌ترین دلیل ناکامی ایران در صادرات به فقدان تاسیسات لازم برمی‌گردد که گفته می‌شود به حدود 80 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم است. عددی که تحقق آن برای ایران گرفتار در تحریم‌ها دور از دسترس به نظر می‌رسد. ناتوانی در سرمایه‌گذاری کافی در پارس جنوبی منجر به آن شده است که حتی تولید ایران در حال کاهش باشد. همچنان که اخیراً اخبار منتشرشده از مسوولان امر نشان داد اگر وضعیت کنونی ادامه یافته و سرمایه‌گذاری‌های لازم صورت نگیرد احتمالاً سالانه بیش از هشت میلیارد مترمکعب در سال، از تولید فازهای مختلف پارس جنوبی کاهش یابد.

روندی که همسایه جنوبی آن یعنی قطر معکوس آن را می‌پیماید. کشوری که در سال‌های اخیر قراردادهای متعددی را با شرکت‌های معتبر کشورهای غربی برای توسعه بیشتر میدان گنبد شمالی (که با پارس جنوبی مشترک است)، امضا کرده است. قراردادهایی که قطر را در پنج سال آینده از آنچه اکنون است، به‌طور چشمگیری پیش می‌اندازد چرا که این کشور موفق خواهد شد حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب در سال به ظرفیت تولید و برداشت خود از میدان مشترک اضافه کند. 

آیا برای ایران راهی هست؟

یکی از مشکلات در ایران که مانع بزرگ صادرات محسوب می‌شود این است که ماحصل برداشت ایران از میادین گازی مشترک در اقصی نقاط کشور مصرف می‌شود. مشکل بدمصرفی هم وجود دارد که تاکنون حاکمیت موفق نشده قدم‌های مثبت قابل ملاحظه‌ای برای بهبود آن بردارد. اکنون وضعیت به نحوی است که باید نسبت به پیشی گرفتن مصرف از تولید نگران باشیم. اما از همه مهم‌تر ضرورت امکان جذب سرمایه و تکنولوژی است. امکانی که صرفاً با ایجاد گشایش در روابط بین‌المللی کشور حاصل خواهد شد.