آزادترین اقتصادهای جهان

موسسه فراسر، هنگ‌کنگ و سنگاپور را آزادترین اقتصادهای جهان معرفی کرد. این موسسه بسته‌ترین اقتصادهای جهان را نیز معرفی کرده است. شاخص آزادی اقتصادی که از سال ۱۹۹۶ میلادی توسط موسسه فراسر منتشر می‌شود بر تاثیر باز بودن فضای اقتصادی کشورها بر جذب سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی، سطح درآمد سرانه و خط فقر متمرکز است. امسال مانند سال گذشته ۱۶۲ کشور در این رده‌بندی لحاظ شده‌اند و اطلاعات اقتصادی در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. این شاخص بر اساس پنج زیرمجموعه اندازه دولت (مخارج دولتی، نرخ مالیات، سهم دولت از اقتصاد)، نظام قضایی و حقوق مالکیت، نرخ تورم و قدرت پس‌انداز، تجارت بین‌الملل و قوانین تجاری در طی ۲۰ سال، کشورها را رتبه‌بندی کرده است. مانند سال‌های گذشته، هنگ‌کنگ و سنگاپور رتبه‌های اول و دوم را از آن خود کرده‌اند. نیوزیلند، سوئیس، گرجستان، آمریکا، لیتوانی، ایرلند، استرالیا، دانمارک و موریس در رده‌های 3 تا 11 جای گرفته‌اند. شاخص اقتصادی عددی از ۱ تا ۱۰ بوده و هنگ‌کنگ با عدد 91 /8، بیشترین نمره را کسب کرده است. ونزوئلا با نمره 88 /2 بسته‌ترین اقتصاد جهان است و پس از این کشور، سودان، لیبی، الجزایر، زیمبابوه، ایران، کنگو، سوریه، جمهوری آفریقای مرکزی و یمن در جمع ۱۰ کشور با بسته‌ترین نظام‌های اقتصادی قرار دارند. گرجستان با ایستادن در رتبه 5 جهان بهترین وضعیت از نظر آزادی اقتصادی را در بین همسایگان ایران داشته است. ارمنستان در رده 15، بحرین70، امارات 68، روسیه 100، ترکیه 114، آذربایجان 116 و عربستان در رده 91 ایستاده‌اند.  در این رتبه‌بندی انگلیس در رده 12، ژاپن 18، آلمان 22، کره 47، فرانسه 53، هند 108 و چین در رده 116 قرار گرفته‌اند. متوسط درآمد سرانه کشورهای بالای جدول ۴۰ هزار و ۳۷۶ دلار در سال و برای کشورهای فقیر ۱۰ هزار و ۶۶۰ دلار در سال است. همچنین متوسط امید به زندگی کشورهای برتر 5 /79 سال و برای کشورهای انتهای جدول 4 /64 سال است.

ماینر در سازمان بورس 

بورس ایران که یکی از خبرسازترین مراکز اقتصادی دو سال گذشته ایران بوده و در این مدت بارها به‌عنوان محل اصلی جبران کسری بودجه دولت هم مورد اتهام قرار گرفته بود، حالا با یک خبر عجیب دیگر حاشیه‌ساز شد؛ کشف چندین ماینر استخراج رمزارز آن‌هم در زیرزمین ساختمان این سازمان. داستان به حدی عجیب بود که یکی دو روز اول چندان مورد توجه رسانه‌های رسمی و مسوولان قرار نگرفت؛ اما هرچه گذشت این خبر رنگ‌‌و‌بوی جدی‌تری به خود گرفت و حالا کار به توضیح و اطلاعیه هم رسیده است. اخبار تازه از روند اطلاعیه‌ها البته به‌گونه‌ای است که بخشی از خبر را تایید می‌کند؛ هرچند درباره جزئیات توضیحات متفاوتی ارائه می‌دهند. تا اینجای کار حالا می‌توان به قطعیت گفت در زمانی نامشخص که درباره آن اختلاف وجود دارد، چندین دستگاه استخراج رمزارز در ساختمان مرکزی بورس ایران وجود داشته که البته درباره زمان دقیق آن و همچنین تعداد ماینرها یا هدف اصلی این کار اختلاف نظر وجود دارد. در ادامه به جزئیات این خبر حاشیه‌ساز و همچنین روایت‌های مختلف پرداخته می‌شود.

آن‌گونه که شرق گزارش داده است، در چند روز گذشته اخباری ضدونقیض از کشف چندین ماینر در زیرزمین ساختمان اصلی سازمان بورس ایران حکایت داشت که البته این اخبار ضدونقیض با ورود مسوولان کم‌کم رنگ‌‌و‌بوی واقعیت به خود گرفت. گفته می‌شد چند دستگاه ماینر در شرکت بورس کشف شده و حتی کار به توضیحات مدیرعامل و معاون سازمان بورس هم کشیده شد. ابتدا مدیرعامل این شرکت این موضوع را رد کرد و معاون سازمان بورس نیز اعلام کرد این دستگاه‌ها شخصی نبوده‌اند، ولی شرکت بورس تهران باید پاسخگو باشد؛ چون چنین فعالیتی خارج از فعالیت‌های این شرکت محسوب می‌شود. از سوی دیگر، این شرکت سهامدار دارد و سهامداران هم باید خواهان پاسخگویی باشند. «مصطفی بهشتی‌سرشت»، معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار، به ایسنا گفته بود: «اطلاع‌رسانی‌های لازم در این زمینه را شرکت بورس تهران باید انجام دهد.» او همچنین گفته بود: «درباره اینکه گفته می‌شود «این دستگاه‌ها متعلق به شخص خاصی بوده است»، باید بگویم با اطلاعاتی که تاکنون به دست آورده‌ام، این دستگاه‌ها شخصی نبوده‌اند؛ اما به‌طورکلی چنین فعالیتی خارج از فعالیت‌های شرکت بورس محسوب می‌شود و این مجموعه باید پاسخگو باشد.» معاون اجرایی سازمان بورس تهران توضیح داده بود: «شخصاً دستگاه‌ها را رویت نکرده‌ام، اما چند روزی است که بحث آن مطرح است. باز هم تاکید می‌کنم که این شرکت باید پاسخگو باشد؛ چراکه سهامدار دارد و سهامداران هم باید خواهان پاسخگویی باشند.»

توسعه اینترنت نامتوازن است

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی، گفت: ابزار اعمال حاکمیت ما در حوزه ارتباطات، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است که باید در بررسی این طرح حضور فعال داشته باشد و همه جوانب با تمرکز بر دیدگاه‌های کارشناسی مورد توجه قرار گیرد. عیسی زارع‌پور، در جمع مدیران و معاونان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، حضور یافت و از بخش‌های مختلف این سازمان دیدن کرد. در این دیدار، رئیس سازمان و معاونان گزارشی از اقدامات صورت‌گرفته در سازمان و چالش‌های پیش‌رو در حوزه رگولاتوری را مطرح کردند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، زندگی بشر را دگرگون کرده است، گفت: اکنون زندگی‌ها بدون استفاده از ابزارهای مبتنی بر فناوری ارتباطات و اطلاعات دشوار شده و این بخش همه عرصه‌های زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است. در چنین شرایطی، دولت می‌بایست خود را به‌روز کرده و ابزارهای حفاظت از حقوق مردم در این فضا را فراهم کند. زارع‌پور در ادامه با تاکید بر اهمیت نقش رگولاتوری گفت: با افزایش کاربردهای ارتباطات و خدمات فناورانه پایه، نقش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و در کل نقش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بیشتر می‌شود؛ بنابراین باید تنظیم‌گری حوزه خدمات فضای مجازی و حوزه فناوری اطلاعات را تقویت کنیم. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر ضرورت تجهیز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به ابزارهای جدید برای استیفای حقوق مردم در فضای مجازی گفت: در اعمال حاکمیت سازمان تنظیم مقررات، به‌روزرسانی در تنظیم‌گری ضروری است تا هرجا که احساس شد حقوق مردم در حال تضییع است با قوت و قدرت ورود کند.

زارع‌پور با اشاره به بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی در کمیسیون ویژه مجلس بر حضور فعال سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای ارائه نظرات کارشناسی در جلسات این کمیسیون تاکید کرد و گفت: ابزار اعمال حاکمیت ما در حوزه ارتباطات، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است و نباید این ابزار دچار خدشه شود. بنابراین ضروری است که در بررسی این طرح وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات حضور فعال داشته باشد و همه جوانب با تمرکز بر دیدگاه‌های کارشناسی مورد توجه قرار گیرد.

وی با انتقاد از توسعه نامتوازن اینترنت ثابت و همراه در کشور گفت: باید در دوره جدید هم توسعه دسترسی همراه و هم ثابت مورد توجه جدی قرار گیرد و در عین حال، نگاه و توجه ویژه‌ای به توسعه دسترسی ثابت از طریق فیبر نوری به منازل و بنگاه‌ها صورت گیرد به گونه‌ای که مردم در دو سال آینده ثمرات آن را لمس کنند.

سهم دارو از ارز

در نیمه اول امسال حدود ۹۳۳ میلیون دلار دارو و تجهیزات پزشکی با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد ایران شده که 5 /14 درصد مجموع اقلام وارداتی با ارز ترجیحی است.

در سال جاری  هشت میلیارد دلار برای تامین ارز ترجیحی در راستای واردات هفت قلم کالای اساسی در بودجه پیش‌بینی شده که سهم دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی 5 /1 میلیارد دلار  است.

این در حالی است که بررسی جریان تجارت خارجی ایران در نیمه اول امسال از اوضاع واردات کالاهای اساسی و به‌طور ویژه اقلام وارداتی با ارز ترجیحی نشان می‌دهد که در مجموع 3 /14 میلیون تن کالای اساسی در ۲۵ گروه و به ارزش 8 /8 میلیارد دلار وارد ایران شده است که از این مبلغ 9 /6 میلیارد دلار به وزن 4 /12 میلیون تن به هفت قلمی اختصاص دارد که ارز ۴۲۰۰ تومان دریافت می‌کنند.

اما در بین این اقلام، دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی با ۹۳۳ میلیون دلار به وزن هفت هزار تن وارد ایران و ترخیص قطعی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۱۱ درصد کاهش و از لحاظ ارزش ۱۵ درصد رشد دارد.

واردات این اقلام در نیمه اول پارسال 8 /7 هزار تن به ارزش 9 /810 میلیون دلار بوده است.  

بر این اساس، سهم دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی از مجموع واردات 8 /8میلیارددلاری کالاهای اساسی در نیمه اول امسال 3 /11 درصد و از کالاهای وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومان حدود 5 /14 درصد است.

این آمار از این حکایت دارد که سهم حوزه بهداشت از ارز ۴۲۰۰ در نیمه اول امسال به نحوی مصرف شده که از 5 /1 میلیارد دلار پیش‌بینی‌شده حدود ۵۶۰میلیون دلار دیگر باقی ‌مانده است. 

سرمایه‌گذاری مشترک ایران و روسیه از بندر کاسپین

نشست مشترک فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب به منظور ارائه راهکارها و پیشنهادهای طرفین ایرانی و روسی به منظور تسریع در راه‌اندازی کریدور بین‌المللی شمال-جنوب و همچنین جذب سرمایه‌گذاری و توسعه هرچه سریع‌تر بندر کاسپین برگزار شد.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در این نشست با تاکید بر همکاری طرفین بر تسریع روند راه‌اندازی کریدور شمال-جنوب گفت: با توجه به اهداف مشترک ایران و روسیه در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی می‌توانیم در کنار هم به عنوان دو کشور همسایه روند تسریع این همکاری‌ها را پوشش دهیم.

محمد به ابعاد اقتصادی و ژئوپولیتیک  کریدور شمال-جنوب اشاره کرد و افزود: با راه‌اندازی این کریدور در خصوص مباحث اقتصادی کاهش هزینه، افزایش کیفیت حمل‌ونقل، کاهش زمان، صرفه‌جویی در هزینه‌های اضافی و در کنار آن ابعاد راهبردی و امنیتی را شاهد خواهیم بود. راه‌اندازی این کریدور نه‌تنها توسعه اقتصادی برای ایران و روسیه را به همراه دارد بلکه سایر کشورهای منطقه به‌خصوص کشورهای چین و هند نیز از این همکاری‌های مشترک منتفع خواهند شد.

وی درباره ظرفیت‌های حمل‌ونقل ریلی و بندری در مناطق آزاد کشور گفت: با توجه به مشخص بودن راهبرد باید به دنبال راهکار باشیم. باید هریک از وظایف کشورهای ایران و روسیه احصا شوند و هر یک با توجه به چارچوبی که دارند به انجام کارها سرعت ببخشند. با کمک ظرفیت‌های موجود در حوزه بندری می‌توانیم در زمینه ساخت شناور، تکمیل اسکله رو-رو، تکمیل موج‌شکن مجتمع بندری کاسپین و راه‌آهن رشت-کاسپین نیز همکاری مشترک بین مناطق آزاد دو کشور و وزارت راه و شهرسازی داشته باشیم. این مقام عالی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور پیشنهاد داد: این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند از طریق شرکت‌های مشترک و بهره‌برداری مشترک از احداث بندر کاسپین انجام شود، البته این امر مستلزم لایروبی رودخانه ولگاست و در این صورت استفاده از کریدور شمال-جنوب توسعه جدی یافته و اقتصادی خواهد بود. ما در کشور بزرگ‌ترین تجهیزات لایروبی را در خلیج‌فارس در اختیار داریم و استفاده از توان شرکت‌های ایرانی می‌تواند در این زمینه به ما کمک کند. محمد اظهار کرد: پیشنهاد می‌شود کارگروه مشترکی در این خصوص تشکیل شود و موضوعات از طریق نمایندگان طرفین ایران و روسیه و نمایندگانی از وزارت راه و شهرسازی پیگیری و راهکارهایی به منظور سرعت بخشیدن به کار ارائه شود. 

♦♦♦

ایسنا: محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی، گفت: بر اساس تصمیم ستاد ملی کرونا ثبت‌نام تسهیلات ودیعه مسکن که قبلاً تا آخر شهریورماه بود، تا پایان آذرماه تمدید شده است.

مهر: افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور، گفت: مصرف سرانه گوشت در کشور از ۱۲ کیلوگرم در سال به شش کیلوگرم رسیده و به عبارتی با ۵۰ درصد کاهش مواجه شده است.

ایلنا: بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ساله و بیشتر نشان می‌دهد که 6 /9 درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۳۹۹)، 1 /0 درصد افزایش یافته است.

ایرنا: محمد نادعلی، مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی، گفت: به واسطه چارچوب نوین سیاستگذاری پولی هم‌اکنون خط اعتباری به بانک‌ها پرداخت نمی‌شود و دست‌اندازی بانک‌ها به منابع بانک مرکزی به حداقل رسیده است.

فارس: سیدمهدی نیاری، معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، با تاکید بر لزوم بازنگری اساسی در فرآیندهای وزارت صمت، گفت: تغییر رویکرد بنیادی برای تسهیل صدور مجوزها و ارائه خدمات به فعالان کسب‌وکار و همچنین حذف مقررات دست‌وپاگیر در دستور کار وزارت صنعت قرار دارد.

ایسنا: جواد اوجی، وزیر نفت، در دیدار با وزیر برق عراق، مذاکره با طرف‌های مختلف برای افزایش صادرات و تجارت گاز را از اولویت‌های دولت سیزدهم اعلام کرده بود.

مهر: سیدجواد ساداتی‌نژاد،‌ وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه کمبود برنج باید قبل یا بعد از فصل برداشت این محصول، از طریق واردات تامین شود، گفت: قصد نداریم جای بخش خصوصی را در بازار برنج بگیریم.

ایلنا: محمد وجدانی، عضو اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی، اظهار کرد: ریشه اصلی تامین و توزیع نشدن به موقع ذرت در کشور، عدم تامین به‌موقع ارز است.

فارس: سرمایه‌گذاری خارجی طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری مصوب در هیات سرمایه‌گذاری خارجی طی پنج ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد 7 /126 درصد رشد و از نظر حجم سرمایه‌گذاری خارجی 8 /44 درصد افت داشته است.

ایرنا: بر اساس اعلام بانک مرکزی میزان معاملات مسکن شهر تهران در شهریورماه امسال نسبت به ماه قبل 6 /41 درصد رشد داشت.

تسنیم: محمد مسیحی، معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه دستورالعمل مالیات فعالان فضای مجازی تهیه و ابلاغ شده است، گفت: مطالبه مالیات منوط به تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقیقی و حقوقی بعد از اتمام سال ۱۴۰۰ در موعد مقرر است.

♦♦♦

خشکسالی به جان پسته

همشهری نوشت: خشکسالی میزان تولید محصولات کشاورزی و باغی را کاهش داده است. آثار کاهش بارندگی خود را به‌صورت آمار و ارقام کاهشی از سطوح زیرکشت و برداشت محصولات مختلف زراعی و باغی صنفی نشان می‌دهد. واکنش بازار به این اظهارات بی‌تردید رشد قیمت‌هاست. دبیرکل انجمن پسته ایران درباره کاهش 70 هزارتنی برداشت پسته نسبت به سال گذشته گفت: نه‌تنها در حوزه تجارت و صادرات بلکه در حوزه مصرف داخلی نیز نگران‌کننده است. حسین رضایی، کل تولید پسته امسال را 140 تا 150 هزار تن تخمین زد و گفت: در مقایسه با برداشت 230 هزارتنی سال گذشته، کاهش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد. وی با اشاره به از بین رفتن محصول و جوانه‌های پسته سال آینده بر اثر تغییرات اقلیمی، حفظ و مدیریت بازار امسال را «دشوار» توصیف کرد.

دو سناریو برای دلار

 اعتماد نوشت: در دهمین جلسه ستاد هماهنگی‌های اقتصادی دولت، رئیس‌جمهور با تاکید بر لزوم ایجاد ثبات در بازار و انجام اقدامات پیشگیرانه از نوسانات ارزی، بانک مرکزی را موظف کرد با فعال کردن سازوکارهای بانکی و اقتصادی، ارزهای موجود در خارج از کشور را به داخل بازگرداند. این دستور رئیسی در حالی است که دولت قبل نیز بارها برای آزادسازی دلارهای بلوکه‌شده تلاش کرد اما به نتیجه نرسید. حالا دو سناریو وجود دارد. ابتدا اینکه پشت پرده موافقت‌هایی برای آزادسازی منابع ایران صورت گرفته و این دستور به بانک مرکزی ابلاغ شده تا این مساله از سوی این بانک پیگیری شود و سناریو دوم این است که این دستور به منظور مدیریت و کاهش التهاب بازار ارز و کاهش انتظارات تورمی داده شده است.

تورم رکورددار می‌شود؟

ایران نوشت: تورم بیش از 45درصدی در نیمه اول امسال همه دستگاه‌ها و دولتمردان را بر آن داشته است تا اولین تکلیف و وظیفه خود را مهار این پدیده‌ای که به مالیات فقرا معروف است، بدانند. از همین‌رو رئیس‌جمهوری گفت: دستگاه‌های اجرایی از هرگونه اقدامی که به افزایش تورم منجر می‌شود، پرهیز کنند. طبق گزارش مرکز آمار، تورم سالانه برای خانوارهای شهری در شهریورماه 1 /45 درصد بود. بنا بر گفته کارشناسان در صورتی که این روند رشد مهار نشود با توجه به رشد نرخ ماهانه تورم که حدود 7 /0 درصد است پیش‌بینی می‌شود که نرخ تورم تا پایان امسال به بیش از 50 درصد برسد، یعنی بالاترین نرخ تورم تاریخ ایران در 100 سال اخیر.

ضرورت توجه به مسائل اقتصادی معلولان

شرق نوشت: هرگاه سخن از حقوق معلولان و توان‌یابان می‌شود، بحث به سمت حقوق مدنی می‌رود و در این سال‌ها کمتر چالش‌های اقتصادی قوانین تصویب‌شده و همچنین ضرورت توجه به حقوق این جامعه چندمیلیونی از منظر اقتصاد و بودجه بررسی شده است؛ هراندازه که نگاه عمومی به سمت جامعه معلولان اصلاح شود، تا بودجه لازم و زمینه‌های اقتصادی فراهم نشود، معلولان همچنان منزوی خواهند ماند. اکنون پس از تلاش چندساله فعالان حوزه حقوق معلولان بالاخره قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در مجلس ایران به تصویب رسید و تمام مراحل قانونی را هم طی کرد ولی در این دو سال گذشته گره چندانی از مشکلات این جامعه حل نکرده که این موضوع هم اهمیت توجه به این قانون در بودجه‌نویسی را نشان می‌دهد.