دلخوشی‌های کوچک
فضای اقتصاد کلان به چه سمتی حرکت می‌کند؟
مجید حیدری: آمارها از دو روند در نرخ تورم و رشد اقتصادی در پایان سال جاری حکایت می‌کنند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از سطح بالای 50 درصد در ابتدای سال جاری فاصله گرفته و به احتمال زیاد در پایان سال جاری به سطح 20 درصد خواهد رسید. بنابراین این موضوع تایید می‌کند فرضیه وجود ابرتورم در اقتصاد ایران، رد شده است. فرضیه‌ای که در برخی از سال‌های گذشته از سوی برخی از اقتصاددانان نظیر استیو هانکه اعلام شد. این در حالی است که در جدیدترین اظهار نظر، او تاکید می‌کند که اقتصاد ایران در یک سال اخیر روند باثباتی را طی می‌کند و ارزش پول ملی ایران باثبات است.
در سال جاری نوسانات نرخ ارز نیز به شکل قابل توجهی کنترل شده و تنها در ماه‌های انتهایی سال کمی به ارزش دلار افزوده شده است. این دو نشانه تایید می‌کند که در شرایط کنونی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک سطح کنترل‌شده، دنبال می‌شود. اما از سوی دیگر، انتشار گزارش شاخص‌های اقتصاد در بخش رشد اقتصادی نیز نشان می‌دهد که می‌توان علائم بهبود را مشاهده کرد. بر اساس آمارهای منتشرشده در پاییز رشد اقتصادی بدون نفت به رقم 9 /0 درصد رسیده است.
این اولین رشد بخش غیرنفتی پس از فصل اول سال 97 به حساب می‌آید. همچنین رشد غیرنفتی در تابستان نیز صفر درصد گزارش شده است.
برخی از مسوولان با استناد به اینکه دو فصل پیاپی رشد منفی نداشتیم، مدعی‌اند که اقتصاد غیرنفتی ایران از رکود خارج شده است. اما برخی اقتصاددانان معتقدند که در مورد اقتصاد ایران، نمی‌توان قاعده‌ای را که در مورد کشورهای صنعتی کارایی دارد به کار بست. چراکه از نظر آنها، اقتصاد ایران شدیداً تحت تاثیر بخش نفت، سیکل‌های سیاسی دولت‌ها و سیکل اقتصاد جهانی قرار دارد. البته رشد اقتصادی با احتساب درآمدهای نفتی، در پاییز سال جاری به رقم منفی 7 /1 درصد رسیده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد 9ماهه بدون نفت صفر درصد ثبت شده است. یعنی اندازه اقتصاد در 9 ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل نه بزرگ‌تر شده است و نه کوچک‌تر. نسبت به این موضوع می‌تواند دو نگاه وجود داشته باشد، با توجه به اینکه طی یک سال اخیر به فشار تحریم‌ها افزوده شده است، ثابت ماندن اندازه اقتصاد نشان می‌دهد که اثرگذاری مخرب آن بر سطح تولید به حد نهایی رسیده و بیشتر از آن نمی‌تواند بر وضعیت اقتصاد بخش حقیقی اثر بگذارد. نگاه دیگر این است که می‌توان در سال‌های آینده با به‌کارگیری ابزارهای مناسب، شرایط را برای حصول رشد اقتصادی مثبت ایجاد کرد.
در نتیجه با این ارقام می‌توان نتایج امیدوارکننده‌ای برای سال آینده رقم زد، هرچند که در حال حاضر اقتصاد کشور برای حصول سطح قابل توجهی از اشتغال نیاز به حصول رشد اقتصادی مثبت دارد.
