آشوبِ سعودی
روند بحرانزایی عربستان سعودی تا کجا ادامه ادامه پیدا میکند؟
پادشاهی عربستان سعودی یکتنه خاورمیانه را در تنش و آشوب غرق کرده است، روزی نیست که مقامات این کشور علیه یکی از کشورهای منطقه بیانیه نخوانند و تهدید و لفاظی نکنند. سریال اتهامزنیها و بحرانسازیهای ریاض سه سال است که وارد فصل جدیدی شده است.
خدیجه غبیشاوی: پادشاهی عربستان سعودی یکتنه خاورمیانه را در تنش و آشوب غرق کرده است، روزی نیست که مقامات این کشور علیه یکی از کشورهای منطقه بیانیه نخوانند و تهدید و لفاظی نکنند. سریال اتهامزنیها و بحرانسازیهای ریاض سه سال است که وارد فصل جدیدی شده است. فصل جدیدی که دیگر این ملوک پیر و سالخورده اما محافظهکار نیستند که سکان آن را به دست گرفتهاند بلکه جوانانی تازهنفس پشت سکان وزارتخانهها و تصمیمگیریها نشستهاند و با سرعت بسیار زیادی در حرکت هستند. حرکت به سمت تغییر پادشاهی عربستان سعودی به کشوری مدرن مبتنی بر ساختار اجتماعی باز و سیاست خارجی تهاجمی و اقتصادی پویا.
سرعت حرکت عربستان سعودی به سمت تغییر اما چالشهای عمیق زیادی را برای منطقه ایجاد کرده است. تصمیمگیران جوان این کشور به صبوری و محافظهکاری اسلاف خود پشت کردهاند و مسیر لفاظی و تهاجم را در پیش گرفتهاند. ایران را دشمن منطقهای خود انتخاب کرده و در کنار آن تمامی متحدان ریز و درشت تهران را نیز هدف سیاستهای تهاجمی و دشمنانه خود قرار دادهاند. روزی نیست که عادل الجبیر و ثامر السبحان و محمد بنسلمان علیه ایران و نقش تهران در منطقه هشدار ندهند و تهدید نکنند. قطر نیز اکنون پنج ماه است که به بهانههای واهی هدف خشم عربستان سعودی قرار گرفته است. از دوحه اصرار برای تفاهم و گفتوگو و از ریاض انکار و حصر و لفاظی. این را اگر بگذاریم کنار جنگ بینتیجه و شکستخورده عربستان سعودی علیه یمن و جنگ نیابتی در سوریه که سرنوشت بهتری از یمن نداشته است، لبنان نیز پرده جدیدی از نمایشنامه عربستان سعودی در منطقه خاورمیانه را این روزها به نمایش گذاشته است. نگرانیها از احتمال اقدام نظامی عربستان علیه حزبالله لبنان با استعفای پرابهام سعدالحریری نخستوزیر این کشور بحران سیاسی در بیروت را بار دیگر به اوج خود رسانده است. در این میان جوسازیهای ناشی از شلیک موشک بالستیک حوثیهای یمن به ریاض را نیز نمیتوان نادیده گرفت. موضوعی که انگشت اتهامات را به سمت ایران روانه کرد تا ریاض به صراحت حق پاسخ به این حمله را برای خود محفوظ بداند.
خاورمیانه این روزها داعش و اسرائیل را به فراموشی سپرده است و عربستان بهتنهایی پرچمدار تنش و بحران و ترس و نگرانی در منطقه همیشه بیثبات خاورمیانه شده است. کشوری که به پشتگرمی آمریکای دونالد ترامپ تماماً ساختار سیاسی و اجتماعی خود را متوجه رسیدن به اهداف خود ولو با هزینههای بسیار کرده است.
موضوعی که در این میان نباید مغفول بماند رویکرد و سیاست خارجی تهران در قبال صحنهگردانیهای ریاض است. تهران که در سال گذشته گزینه بینتیجه دیپلماسی را روی میز گذاشته بود اکنون اما به نظر میرسد که با طمانینه به انتظار نشسته است.