تاب کشاورزی

تجارت جهانی کشاورزی، که در پایان سال 2020 افزایش یافت، در برابر تاثیرات همه‌گیری کووید 19 «تاب‌آور» بوده است. با این حال، اندازه و کانال‌های تاثیرات کمی آن مشخص نیست. با استفاده از یک الگوی اقتصادسنجی مبتنی بر جاذبه کاهش‌یافته برای تجارت ماهانه، اثرات نرخ بروز کووید ۱۹، محدودیت‌های سیاستی اعمال‌شده از سوی دولت‌ها برای مهار شیوع و کاهش عملی تحرک مردم و تاثیر قرنطینه بر کشاورزی جهانی تا پایان سال 2020 را برآورد کرده‌ایم. متوجه شدیم در حالی که تجارت کشاورزی در طول همه‌گیری کاملاً ثابت باقی ‌مانده، اما به‌طور کلی آسیب ندیده است. اول، تخمین می‌زنیم که کووید 19 تجارت کشاورزی را در محدوده تقریبی 5 تا 10 درصد در سطح کلی کاهش داده است. تاثیر کمی دو تا سه برابر کمتر از تاثیر تخمینی ما بر تجارت در بخش غیرکشاورزی است. دوم، تفاوت‌های شدیدی را میان کالاهای مجزا پیدا می‌کنیم. به‌طور خاص، متوجه شدیم که اقلام غیرغذایی (پوست، اتانول، پنبه و سایر مواد غذایی)، محصولات گوشتی از جمله غذاهای دریایی و محصولات کشاورزی گران‌قیمت به شدت تحت تاثیر این همه‌گیری قرار گرفته‌اند. با این حال، اثر تجاری کووید 19 برای اکثر بخش‌های مواد غذایی و کالاهای کشاورزی فله، در حد ناچیز یا در موارد معدودی مثبت بوده است. در نهایت، همچنین تاثیرات را در کشورهای کم‌درآمد در مقابل کشورهای پردرآمد، پویایی در حال تغییر تاثیر همه‌گیری بر جریان‌های تجاری و تاثیرات حاشیه‌های محصول گسترده تجارت را بررسی می‌کنیم. در سال 2020، اقتصاد جهان به دلیل همه‌گیری کووید 19 دچار رکود جهانی ناگهانی و شدیدی شد. تولید ناخالص داخلی جهانی 2 /3 درصد کاهش یافت. به دلیل شیوع بیماری، بسیاری از دولت‌های ملی و محلی، قرنطینه، الزام به ماندن در خانه و ترویج فعالیت‌های تجاری و آموزشی از راه دور را برای جلوگیری از گسترش ویروس اعمال کردند. این اقدامات به اختلالات قابل توجهی در کسب‌وکارهای غیرضروری از جمله رستوران‌ها، بارها، مراکز خرید و جاذبه‌های گردشگری منجر شد. صنایع خدماتی و گردشگری به ویژه آسیب زیادی در این دوره دیده‌اند. به عنوان مثال، درصد تغییر سال‌به‌سال در ترافیک هفتگی خطوط هوایی برای اکثر کشورهای صنعتی در سال 2020 در مقایسه با سال 2019 بیش از 50 درصد کاهش یافت. در مراحل اولیه همه‌گیری، پیش‌بینی‌های ابتدایی سال 2020 در وضعیت ناگواری قرار داشتند. در آوریل 2020، سازمان تجارت جهانی سه سناریو برای وضعیت تجاری در جهان ارائه کرد. در این سه سناریو، صادرات واقعی در سناریوی خوش‌بینانه منفی 1 /8 درصد، در سناریوی میانی منفی 5 /16 درصد و در سناریوی بدبینانه منفی 4 /20 درصد کاهش پیدا می‌کرد. اما در عمل، وضعیت حتی از خوش‌بینانه‌ترین سناریو نیز بهتر بود و بر اساس گزارش همین نهاد، میزان صادرات واقعی منفی 3 /5 درصد رشد کرد. سازمان تجارت جهانی عوامل متعددی را برای عملکرد تجاری بهتر از حد انتظار در سال 2020 شناسایی کرد، از جمله سیاست‌های پولی و مالی قوی در بسیاری از دولت‌ها، نوآوری و انطباق در مشاغل و خانوارها که به تثبیت فعالیت‌های اقتصادی کمک کرد، و محدودیت سیاست تجاری. در حالی که برخی از اقدامات محدودکننده تجاری در ابتدا با شروع همه‌گیری، مثل محدودیت‌های صادراتی غلات اعمال شدند، اما در میان‌مدت اکثر این اقدامات لغو شده و محدودیت‌های جدیدی اعمال نشدند. کشورها همچنین اقدامات تسهیل‌کننده تجارت همچون کاهش تعرفه‌های گمرکی یا مشوق‌های مالیاتی را نیز در پاسخ به همه‌گیری در نظر گرفتند. تجارت جهانی مواد غذایی و محصولات کشاورزی نیز بهتر از پیش‌بینی‌های اولیه سازمان تجارت جهانی عمل کرد و در سال 2020 رشد 5 /3درصدی را تجربه کرد. تاثیر کمتر این همه‌گیری بر تجارت جهانی کشاورزی احتمالاً به عوامل مختلفی از جمله کشش درآمدی کم تقاضای غذا و کانال‌های حمل‌ونقل مرتبط است. علاوه بر این، محصولات کشاورزی نیازی به تعامل انسانی قابل توجه (یعنی کالاهای فله) و ماهیت اساسی صنعتی که بسیاری از دولت‌ها اعلام کردند، ندارند. در واقع، سازمان تجارت جهانی، تجارت کشاورزی در طول همه‌گیری کووید 19 را با عنوان «داستان تاب‌آوری» و یکی از معدود «نقاط درخشان» در اقتصاد جهانی توصیف می‌کند. با وجود این، ناامنی غذایی جهانی در طول این همه‌گیری افزایش یافت، به‌طوری که فائو تخمین زده است 768 میلیون نفر در سال 2020 با گرسنگی مواجه بودند، یعنی 118 میلیون نفر بیشتر از سال 2019.

در حالی که تجزیه و تحلیل‌های توصیفی ممکن است تا حدودی تاثیرات جریان تجاری این بیماری همه‌گیر را روشن کند، اما تغییرات ساده سال‌به‌سال از طریق سایر عوامل مختل‌کننده از جمله چالش‌های مداوم بیماری تب آفریقایی خوکی در تولید گوشت خوک باعث تاثیرگذاری بر متغیرهای مورد بررسی می‌شود. موضوعاتی مثل تقاضای چین برای بهبود سریع وضعیت تولید گوشت خوک و تغییرات سیاستی مانند توافق تجاری فاز اول آمریکا و چین و عوامل دیگر ممکن است باعث تغییرات قابل توجهی در حوزه مورد بررسی این مقاله شود. در حالی که تجارت جهانی کشاورزی در سال 2020 افزایش مشخصی را نشان داده، اما مشخص نیست که کووید 19 تا چه حد بر جریان تجارت تاثیر گذاشته است. تمییز اثر همه‌گیری از عوامل دیگر هدف تجربی کلیدی این مقاله است. چند مطالعه اثرات کووید 19 را بر تجارت بین‌المللی بررسی کرده‌اند. مالوری داده‌های ماهانه اوایل سال 2020 را تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که بازار گوشت گاو و خوک به‌طور موقت تحت تاثیر صادرات کمتر در زمان شیوع اولیه این بیماری قرار گرفتند، اما بازار غلات و دانه‌های روغنی تحت تاثیر این موضوع قرار نگرفت. فرید و ژانگ برآورد کرده‌اند که این بیماری همه‌گیر صادرات چین را 40 تا 45 درصد در طول موج اولیه کاهش داد. نویسندگان تخمین می‌زنند که شوک‌های عرضه داخلی چین حدود 10 تا 15 درصد از کل کاهش صادرات چین را به همراه داشته است، اما شوک‌های تقاضای واردات بین‌المللی تمایل به خرید کشورها از صادرات چین را تنها 5 تا 10 درصد کاهش داده است. کایزر و ولیک اثرات کووید 19 بر زنجیره تامین را از نظر موقعیت نسبی بالادستی یا پایین‌دستی یک صنعت توصیف می‌کنند. بکمن و کانتریمن دریافتند که تجارت کشاورزی 3 /2 درصد در سال 2020 افزایش یافته است. اما اطلاعاتی که آنها ارائه می‌کنند در سطح بسیار انباشته است و فقط کل تجارت سال 2020 را شامل می‌شود، بدون اینکه تجزیه انجام‌شده در اینجا ارائه شود. آریتا، گرانت و سیدو با استفاده از داده‌های سه‌ماهه در سطح کشور بر واردات کالاهای کشاورزی و غیرکشاورزی در چارچوب غیرمستقیم با استفاده از داده‌های موجود تا آگوست 2020، ارزیابی اولیه با عنوان «نگاه اولیه» را از تاثیرات بر تجارت کشاورزی ارائه کردند. این تجزیه و تحلیل با استفاده از یک چارچوب برآورد دوجانبه دقیق‌تر در سراسر کالاهای کشاورزی تفکیک شده و مناطق بازار، تجارت غیرکشاورزی و تولیدی را به تجزیه و تحلیل اضافه می‌کند و دوره زمانی طولانی‌تری را شامل می‌شود.

این مقاله یک ارزیابی کمی و جامع از اثرات این همه‌گیری بر تجارت مواد غذایی و کشاورزی ارائه می‌دهد. به‌طور خاص، یک الگوی کاهش‌یافته ماهانه از تجارت دوجانبه کشاورزی و غیرکشاورزی مبتنی بر جاذبه ارائه می‌شود و ابعاد مختلف اثر همه‌گیری جهانی را از نظر اقتصادسنجی ارزیابی می‌کنیم. میزان تاثیر کووید 19 بر تجارت دوجانبه در سال 2020 را نسبت به دوران قبل از همه‌گیری بررسی می‌کنیم. با استفاده از داده‌های ماهانه با فرکانس بالا و بخش‌های دقیق محصولات کشاورزی برای توضیح تاثیر ناهمگن این همه‌گیری بر نتایج اقتصادی و تفاوت‌ها در الزامات اساسی توزیع محصول از آنجا که واکنش دولت‌ها به این همه‌گیری متنوع بود و بسیاری از کشورها با موج‌های متعددی از عفونت‌های کووید 19 مواجه شدند، از تنوع محدودیت‌های حرکتی خاص کشور و سخت‌گیری قرنطینه ملی برای شناسایی اثرات تجاری استفاده می‌کنیم. تا جایی که ما می‌دانیم، این مطالعه اولین مطالعه‌ای است که به‌طور سیستماتیک تاثیرات متمایز همه‌گیری را بر تجارت کشاورزی در مقابل تجارت غیرکشاورزی با استفاده از یک سال تقویمی کامل از داده‌های ماهانه کمی‌سازی می‌کند.

نتیجه‌گیری

این مطالعه یک ارزیابی اقتصادسنجی یک‌ساله را پس از بررسی تاثیر همه‌گیری کووید 19 بر تجارت جهانی کشاورزی انجام داد. با توجه به ماهیت چندوجهی تاثیر همه‌گیری بر بازارهای محلی و تجارت بین‌المللی و زنجیره‌های تامین، خلاصه کردن تاثیر کلی همه‌گیری چالش‌برانگیز است. با این حال، چندین یافته تجربی در ارتباط با این بیماری همه‌گیر و اثرات آن بر تجارت کشاورزی مشاهده می‌شود. اول، با ثابت نگه داشتن دیگر عوامل، برآوردهای انجام‌شده نشان می‌دهند که کووید 19 تجارت کلی کشاورزی را بین 5 تا 10 درصد کاهش داده است و این اثر دو تا سه برابر کمتر از اثر تخمینی ما برای تجارت محصولات غیرکشاورزی بوده است. مسیرهایی که همه‌گیری بر تجارت کشاورزی تاثیر گذاشته، کاهش عملی آن در جابه‌جایی انسان‌ها (داوطلبانه یا اجباری) و دوم، محدودیت‌های دولتی است. مشخص شد که موارد مستقیم کووید 19 و تعداد مرگ‌ومیرها دارای ارتباط بسیار محدود و اثرات قابل اندازه‌گیری بر تجارت است. برای تجارت کشاورزی، اثرات منفی همه‌گیری برآوردشده از طریق مدل ما به نظر می‌رسد که بیشتر از طریق مسیر تقاضای واردات در مقابل شوک‌های عرضه صادرات آشکار می‌شود. دوم، تفاوت شدید در اثرات تجاری در میان کالاهای کشاورزی مشاهده شد. با این حال، اثر تجاری کووید 19 در بسیاری از اقلام غیرخوراکی (چرم و پوست، اتانول، لاستیک و پنبه) تاثیر گذاشت که در نهایت متحمل شدیدترین زیان تجاری شدند. محصولات گوشتی، از جمله غذاهای دریایی و محصولات کشاورزی با ارزش بالاتر نیز به‌طور قابل توجهی منفی بوده‌اند. برخی از کالاها احتمالاً به دلیل تغییر تقاضا برای محصولات اصلی (مانند برنج) تاثیر مثبت را تجربه کردند. با وجود این، پس از یک جست‌وجوی تجربی گسترده، اکثر کالاهای کشاورزی تاثیر تجاری قابل توجهی از همه‌گیری را تجربه نکردند، حتی در هنگام بررسی اثرات سه‌ماهه در سال مرتبط با موج‌های مختلف شیوع شدیدتر همه‌گیری و موقعیت‌های قرنطینه نیز تغییر وضعیت چشم‌گیری مشاهده نشد. شواهدی پیدا شد که نشان می‌دهد جریان‌های تجاری در طول زمان با اختلالات کووید 19 هماهنگ شده‌اند. با این حال، برای اقلام غیرغذایی و برخی از کالاهای کشاورزی، اثرات همه‌گیری تا پایان سال 2020 ادامه داشته است. سوم، چندین سازمان بین‌المللی از جمله سازمان تجارت جهانی و سازمان ملل متحد نگران بودند که این بیماری همه‌گیر ممکن است کشورهای در حال توسعه کم‌درآمد را بیشتر تحت تاثیر قرار دهد زیرا این کشورها ممکن است به خوبی به زنجیره‌های تامین جهانی متصل نباشند. اما شواهد محدود و ترکیبی پیدا شدند که نشان می‌دهند جریان‌های تجاری کشورهای کم‌درآمد و کمترتوسعه‌یافته در برابر شوک کووید 19 آسیب‌پذیرتر هستند، اگرچه تحقیقات آینده باید این تاثیر را برای کالاهای کلیدی صادراتی کشورهای کم‌درآمد بررسی کند. در نهایت، شواهدی پیدا کردیم که نشان می‌دهد بیماری همه‌گیر بر حاشیه گسترده تجارت کشاورزی تاثیر گذاشته است. به‌طور متوسط، ظرفیت محصول که با حجم و تعداد محصولات صادرشده در هر بندر در ماه اندازه‌گیری می‌شود، در کل پنج محصول و در مسیر هوایی هفت محصول کاهش یافته است. به‌طور میانگین، این نشان‌دهنده کاهش هشت‌درصدی در حمل‌ونقل محصولات به‌طور کلی و 10درصدی برای محصولات حمل‌شده از مسیر هوایی است. در حالی که این تحلیل تاثیرات جریان تجاری در زمان همه‌گیری کووید 19 را روشن می‌کند، اما باید موارد زیر را در مورد نتایج آن در نظر گرفت. اول، همه‌گیری هنوز ادامه دارد، بنابراین نتایج این پژوهش، ظهور مجدد همه‌گیری‌ها و موج‌های مداومی را که در سال 2021 و پس از آن اتفاق می‌افتند در نظر نمی‌گیرد. دوم، ضرایب کووید 19 ممکن است به صورت همزمان تحت تاثیر عوامل دیگری که در این پژوهش صراحتاً در نظر گرفته نشده‌اند، قرار گیرد. به عنوان مثال، چندین کشور سیاست‌های صادراتی خود را در موضوعاتی مثل لوازم پزشکی، تجهیزات حفاظت فردی و برخی محصولات کشاورزی اصلی تغییر دادند. هرچند بسیاری از این سیاست‌ها ماهیتی موقتی داشتند (یعنی فقط یک یا دو ماه طول کشیدند)، اما اگر تا حدی با متغیرهای کووید 19 در نظر گرفته‌شده در اینجا همبستگی داشته باشند، می‌توانند برآوردهای به‌دست‌آمده را به دلیل اثرات تجاری قرنطینه و بی‌حرکتی بالفعل ایجادشده با اختلال روبه‌رو کنند. سوم، تفکیک اثرات درآمد سرانه ماهانه در بین کشورها در نمونه جالب خواهد بود که می‌تواند به برخی از نتایج، به ویژه برای اقلام غیرخوراکی با ارزش بالاتر منجر شود. به عنوان مثال، بسیاری از سیاست‌های دولت در زمان کووید 19 و نتایج قرنطینه عملی در بخش تقاضای واردات قوی‌تر بود که می‌تواند نتیجه همزمان قرنطینه‌های عملی و کاهش درآمد سرانه باشد. اگرچه اثر درآمد 2020 (سالانه) از طریق اثر ثابت سال واردکننده جذب می‌شود، اما شوک‌های ماهانه بزرگ به درآمد سرانه احتمالاً به خوبی به وسیله اثر زمان در یک کشور به دست نمی‌آید. در نهایت، ممکن است پویایی‌های مهمی در زمینه شاخص‌های کووید 19 و زمانی که جریان‌های تجاری در داده‌ها ثبت می‌شوند وجود داشته باشد. یعنی ممکن است بین زمانی که موارد کووید 19، مرگ‌ومیرها، واکنش‌های دولت و شاخص‌های کاهش تحرک در حال افزایش است، ناسازگاری وجود داشته باشد که منعکس‌کننده مراحل جدی‌تری از این همه‌گیری است، به ویژه زمانی که تغییرات جریان تجاری در آمار ملی کشورها ظاهر می‌شود. از سوی دیگر، در حالی که این تاخیرها ممکن است در داده‌ها مهم باشند و به‌طور کامل در تجزیه و تحلیل فعلی ثبت نشده باشند، ساختارهای تاخیر جایگزین را در میان شاخص‌های کووید 19 با برآوردهای حاصل تا حد زیادی قوی، آزمایش کردیم.

برای بازگشت به سوال اصلی مطرح‌شده در عنوان این مقاله یعنی «تجارت جهانی کشاورزی در سال اول شیوع ویروس کرونا چقدر تاب‌آور بوده است؟»، یافته‌های مطالعه یک «بله» قدرتمند را نشان می‌دهد. بله، این مطالعه در واقع شواهدی از تاب‌آوری پیدا کرد، زیرا نتایج اقتصادسنجی اثرات منفی نسبتاً کوچک (اما هنوز از نظر آماری معنا‌دار) همه‌گیری را نشان داد که در بسیاری از ابعاد تحلیل و برش‌هایی از داده‌ها قوی بود که می‌توان آن را به عنوان یک تایید برای ثبات تجارت کشاورزی حداقل در مجموع و در کل تفسیر کرد. با این حال، با توجه به درجه بالای یکنواختی تاثیرات یافت‌شده توسط تجزیه و تحلیل‌ها که شامل شواهدی از اختلالات شدید برای برخی از حوزه‌های کشاورزی می‌شود، نتیجه‌گیری‌های گسترده‌ای انجام نمی‌دهیم. در حالی که همه‌گیری هنوز ادامه دارد و اثرات مستقیم و غیرمستقیم همچنان در چشم‌انداز تجارت بین‌الملل وجود دارد، یافته‌های بالا بینش تجربی مفیدی در مورد اینکه چگونه تجارت کشاورزی از طریق یک بحران بزرگ بهداشت جهانی پیش می‌رود، ارائه می‌کند.