دو گام تکمیلی «مسکن مهر»

هفته گذشته، دو گام مهم برای تسریع و خاتمه دادن پروژه مسکن مهر اتفاق افتاد. در گام نخست، مجلس تصویب کرد طرح جدیدی درباره مسکن مهر جدیدی عرضه نشود و تمرکز دولت بر تکمیل پروژه قبلی باشد. گام دوم نیز افزایش 10 میلیون تومان وام در مسکن مهر بود که شورای پول و اعتبار در جلسه هفته گذشته تصویب کرد تا سقف وام مسکن مهر به 40 میلیون تومان برسد. با عملی شدن این دو طرح، پروژه مسکن مهر، در فاز نهایی قرار گرفت. در هفته گذشته، بازارهای جهانی سال 2017 میلادی را با رشد بهای کالاهای استراتژیک مانند نفت و طلا آغاز کردند. بهای نفت به بیشترین مقدار 18 ماه اخیر رسید و طلا نیز در صدر سه هفته گذشته ایستاد.

کاهش نسبی التهاب ارزی

هفته گذشته کمی از التهاب بازار ارز کاسته شد، اما هنوز نرخ آن در محدوده با‌ثبات قرار نگرفته است. روز شنبه، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد پیش‌بینی بانک مرکزی، رسیدن قیمت دلار به سطح 3800 تومان است. همزمان، شاخص بازار ارز با 90 تومان کاهش از مرز 4000 تومان پایین آمد و به 3940 تومان رسید. خروج تقاضای تجاری و تعطیلی بازارهای جهانی در کنار فرصت 20 روزه تا پایان انتقال قدرت در آمریکا تا حد زیادی از فشار تقاضا در بازار ارز کاسته است. تحت تاثیر این اتفاقات ریزش قیمت در بازار ادامه یافته، هرچند که رفتار بازارساز و همراهی خالی‌فروشان در شدت این ریزش سهم زیادی داشته است.

روز یکشنبه، روند کاهشی دلار چهارمین روز متوالی خود را پشت‌سر گذاشت. در بیشتر مقاطع دومین روز هفته، شاخص بازار ارز حتی در کانال سه هزار و 800 تومان نوسان کرد. در این روز، شاخص بازار ارز 35 تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت سه هزار و 905 تومان رسید.

به گفته فعالان، افزایش فروش ارز در معاملات پشت خطی انتهای روز شنبه و تقویت انتظارات کاهشی بازار تحت‌تاثیر اظهارات بازارساز از عوامل مهمی بودند که در افت قیمت اثرگذار شدند. با این حال، با ورود دلار به محدوده سه هزار و 830 تومان خرید‌های معامله‌گران فردایی بالا رفت تا این ارز در برابر افت بیشتر مقاومت کند. یکشنبه سکه تمام بهار آزادی نیز مانند دلار روز پرنوسانی را پشت‌سر گذاشت. سکه که در ساعات ابتدایی روز تا بهای یک میلیون و 112 هزار تومان پایین رفته بود، در ادامه روز همسو با بازگشت دلار رشد کرد و در نهایت ساعت سه بعدازظهر به قیمت یک میلیون و 150 هزار تومان رسید. این قیمت 15 هزار تومان بالاتر از روز شنبه بود. به گفته فعالان، نگاه خوش‌بینانه معامله‌گران به روند بهای اونس در بازارهای جهانی و تحرکات معامله‌گران فردایی از عواملی بود که سکه را در مسیر صعودی قرار داد.

دلار در روز دوشنبه تا بعدازظهر روز نسبتاً آرامی داشت. با این حال، از این ساعت نوسان‌گیران ارزی به سرعت وارد بازار شدند و دامنه تغییرات قیمت را بالا بردند. دلار که در ساعات انتهایی روز در ابتدای محدوده سه هزار و 900 تومان قرار گرفته بود، به یکباره تحت‌تاثیر افزایش تحرکات معامله‌گران ارزی تا قیمت سه هزار و 930 تومان بالا رفت. به گفته فعالان، برخی بازیگران غیررسمی انتظار دارند با بازگشایی بازارهای جهانی، قیمت دلار در بازار داخلی نیز در مسیر افزایشی قرار بگیرد. در کنار این، شماری از کارشناسان اعتقاد دارند، تمایل بازارساز به افت قیمت ممکن است در افزایش نوسان آخر وقت دلار موثر بوده باشد. در این روز ارزش دلار در منطقه سلیمانیه عراق و هرات افغانستان نیز بالا بود و همین موضوع نیز انتظارات معامله‌گران بازار ارز داخلی را تحت‌تاثیر قرار می‌داد. زمانی که ارزش دلار در این مناطق جغرافیایی بالا می‌رود، این انتظار در بازار داخلی برجسته می‌شود که حجم ارز نقدی از پاساژ افشار جمع و به این مناطق فرستاده می‌شود.

روز سه‌شنبه، نوسانات دلار در بازار داخلی همزمان با آغاز به کار بازارهای جهانی افزایش یافت. در چهارمین روز هفته، قیمت دلار تا نزدیک چهار هزار تومان بالا رفت، ولی در نهایت با سقوط از سقف روزانه با قیمت سه هزار و 930 تومان به کار خود پایان داد. حتی در ساعات انتهایی روز و پس از تعطیلی صرافی‌های بانکی، قیمت‌های کمتری نیز در بازار به ثبت رسید. به گفته بخشی از فعالان، روز سه‌شنبه بازار داخلی با وجود شروع بازارهای جهانی در سال 2017، بیشتر از عوامل بیرونی از متغیرهای درونی تاثیر گرفت.

روز چهارشنبه، قیمت دلار به سه هزار و 920 تومان رسید که نسبت به روز قبل، کاهش 10‌تومانی را پشت سرگذاشت. به نظر می‌رسد که در روزهای پایانی هفته، نوسانات نرخ دلار کاهش یافته و دلار در کانال جدید، خرید و فروش می‌شود.

دو خبر از مسکن مهر

در هفته گذشته، دو اخبار مهم در خصوص «مسکن مهر» منتشر شد. یکی درباره توقف عرضه مسکن جدید و سرعت بخشیدن به طرح‌های باقی‌مانده و در اقدام تکمیلی افزایش وام مسکن مهر که از سوی شورای پول و اعتبار به تصویب رسید. در مبحث نخست، نمایندگان مجلس، در بند «د» ماده ۷۳ برنامه ششم بانک مسکن را موظف کردند باقی مانده تعهدات خود و منابع مورد نیاز مسکن مهر را تامین کند بدون اینکه تعهدی به احداث واحد جدید بدهد. این موضوع نشان می‌دهد سیاستگذاری دولت یازدهم، در بخش مسکن نسبت به دولت‌های قبل کاملاً تغییر کرده است. به این معنی که سیاستگذار عرضه مسکن ارزان‌قیمت را متوقف کرده و از سوی دیگر سعی دارد که اعتباردهی در این بخش را تسهیل کند تا مخاطبان بر اساس نیاز و توان بازپرداخت، گزینه‌های انتخابی را برگزینند. البته هنوز سطوح اعتباری پیشنهاد‌شده با توان بازپرداخت در برخی از رده‌های درآمدی همخوانی ندارد.

در بحث دوم، شورای پول و اعتبار در سه‌شنبه هفته گذشته سقف فردی تسهیلات مسکن مهر را از 30 میلیون تومان به 40 میلیون تومان افزایش داد. این هدف‌گذاری نیز در تکمیل سیاست نخست، می‌تواند باعث تسریع در پروژه‌های نیمه‌تمام شود و از معدود دفعاتی است که دو سیاستگذاری از سوی مجلس و شورای پول و اعتبار، مکمل یکدیگر هستند. بانک مرکزی این تصمیم را مشروط به عدم استفاده از «منابع جدید» دانست که با تشخیص و تایید بانک عامل صورت می‌گیرد. به نظر می‌رسد با توجه به رشد بدهی بانک‌ها و دولت به بانک مرکزی و بالا رفتن رشد پایه پولی در ماه‌های اخیر حساسیت نسبت به پایه پولی افزایش یافته است. همچنین در جلسه شورای پول و اعتبار، اعضا مستثنی شدن خریداران حقیقی و حقوقی مشمول طرح نوسازی ناوگان خودروهای فرسوده حمل و نقل عمومی در برنامه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها برای استفاده از تسهیلات بانک‌های عامل از شمول مقررات احتیاطی بانک مرکزی تا پایان سال 1395 را تصویب کردند.

رکورد‌زنی 18‌ماهه قیمت نفت

نفت، سال جاری را با افزایش آغاز کرد، تا چشم‌انداز بهتری در سال جاری، داشته باشد. به گزارش رویترز، قیمت نفت در روز نخست معاملات سال 2017 ابتدا به بالاترین رقم 18 ماه گذشته رسید، اما بعداً با رسیدن ارزش دلار به بالاترین رقم از سال 2002 تاکنون و برداشت سود از سوی تجار، بیش از دو درصد کاهش یافت.

بر اساس این گزارش، قیمت هر بشکه نفت برنت در پایان معاملات روز چهارشنبه با یک دلار و 35 سنت، معادل 4 /2 درصد کاهش به 55 دلار و 47 سنت رسید. قیمت نفت خام آمریکا نیز در پایان معاملات این روز یک دلار و 39 سنت، معادل 6 /2 درصد کاهش یافت و به 52 دلار و 33 سنت رسید. قبل از آغاز روند کاهشی قیمت، به دلیل امیدواری‌ها به اینکه توافق کاهش تولید موجب کاهش مازاد عرضه موجود در بازار خواهد شد، قیمت هر دو شاخص نفتی به بالاترین رقم از جولای 2015 رسیده بود. ارزش دلار آمریکا در برابر سبد ارزهای معتبر جهانی، در روز چهارشنبه به بالاترین رقم 14 سال گذشته رسید. این افزایش پس از آن اتفاق افتاد که آمارها نشان داد فعالیت‌های بخش تولیدی آمریکا در ماه نوامبر بیش از حد پیش‌بینی افزایش داشته است.

تقویت ارزش دلار بر کالاهای ارزش‌گذاری‌شده به ارز آمریکا از جمله نفت فشار وارد می‌کند و آن را برای دارندگان سایر ارزها گران‌تر می‌سازد. عمان از تولید‌کنندگان غیر‌عضو اوپک هفته گذشته به مشتریان خود اعلام کرد عرضه نفت خود را در ماه مارس پنج درصد کاهش خواهد داد. این در حالی است که لیبی، عضو اوپک که از کاهش تولید مستثنی شده، تولید نفت خود را از 600 هزار بشکه در ماه دسامبر به 685 هزار بشکه افزایش داده است.

تداوم رشد طلا

قیمت طلا در بازارهای بین‌المللی در روز چهارشنبه در ادامه روند صعودی خود بار دیگر افزایش یافت و به بالاترین سطح در سه هفته اخیر رسیده است.

به گزارش سایت طلا‌نیوز، افت شاخص سهام در بازارهای جهانی موجب شده است سرمایه‌گذاران بین‌المللی بار دیگر به بازار طلا روی آورند. بر اساس این گزارش در حالی که قیمت طلا روز سه‌شنبه با افزایش یک‌درصدی روبه‌رو شده قیمت پلاتین و پالادیوم نیز بیش از چهار درصد رشد داشته است.

قیمت هر اونس طلا چهارشنبه با 6 /0 درصد افزایش به بیش از 1159 دلار رسیده است. قیمت طلا پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با افت شدیدی روبه‌رو شد و در سه ماه پایانی 2016 میلادی بیش از 12 درصد کاهش داشته است.

پیروزی ترامپ موجب افزایش چشمگیر ارزش دلار و شاخص سهام شده است. البته برخی تحلیلگران اقتصادی نیز بر این باورند که پیروزی ترامپ می‌تواند موجب افزایش تقاضا برای این فلز زرد شود.

میهیر کاپادیا رئیس موسسه سرمایه‌گذاری سان‌گلوبال تاکید کرد: «ما معتقدیم که ترامپ می‌تواند عامل مهمی برای افزایش تقاضای طلا در بازارهای بین‌المللی باشد.» وی افزود: نوسانات شدید در بازارهای بین‌المللی سهام نیز می‌تواند عامل مهمی برای افزایش بیشتر قیمت طلا باشد.

البته گمانه‌زنی‌های زیادی در خصوص افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو آمریکا در سال 2017 وجود دارد. قیمت طلا در سال 2016 میلادی با افزایش 5 /8‌درصدی روبه‌رو شد که این نخستین افزایش قیمت طلا از سال 2012 میلادی به شمار می‌رود. قیمت هر اونس نقره نیز با 23 /2 درصد افزایش به بیش از 29 /16 دلار رسیده است. به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی قیمت طلا در شرایط کنونی تحت تاثیر آمارهای مهم اقتصادی آمریکا، منطقه یورو و چین قرار خواهد داشت. روز جمعه وزارت کار آمریکا آمارهای مهم اشتغال و بیکاری در ماه دسامبر را منتشر خواهد کرد. ترامپ قول داده است تا 10 سال آینده بیش از هزار میلیارد دلار در زیرساخت‌های اقتصادی آمریکا سرمایه‌گذاری کند. به نظر می‌رسد وضعیت تقاضای فیزیکی در بازارهای در حال توسعه و نوظهور تاثیر زیادی بر قیمت جهانی طلا خواهد داشت.

سرگردانی بورس

در هفته منتهی به 15 دی‌ماه شاخص کل بورس تهران با افت 701 واحدی به سطح 78 هزار و 991 واحد رسید. به‌نظر می‌رسد در پی کاهش نرخ دلار در بازار داخلی انتظارات برای سودآوری شرکت‌هایی نظیر پتروشیمی‌ها، فلزات و معدنی‌ها که قسمت بیشتری از محصولات آنها صادراتی است، کاهش یافته و به دنبال آن شاخص کل بورس افت داشته است. از سوی دیگر بازگشایی نماد برخی از شرکت‌ها نظیر سایپا و ایران ارقام، که در زمان بسته بودن نمادشان عملکردی مطابق انتظارات نداشته‌اند، به افت شاخص کل کمک کرده است.

شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته با سرعت بیشتری کاهش یافت و با 9 /0 درصد افت به 78991 واحد رسید. این چهارمین هفته متوالی است که شاخص کل با کاهش مواجه بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در یک ماه گذشته شاخص کل حدود 4 /1 درصد افت داشته و با 1090 واحد ریزش از کانال 80 هزار به کانال 78 هزار نزول کرده است. همچنین در یک هفته منتهی به 15 دی‌ماه شاخص کل فرابورس 3 /2 درصد و شاخص کل هم‌وزن نیز در هفته مذکور 6 /1 درصد کاهش یافته است. در هفته مورد بررسی، ارزش کل معاملات بورس و فرابورس با رشد هفت‌درصدی به 7 /671 میلیارد تومان رسید. هرچند در هفته مذکور به دلیل کنترل نوسانات نرخ دلار در بازار داخلی، انتظار جهت سودآوری شرکت‌های پتروشیمی کاهش یافت و شاخص این گروه یک درصد افت کرد، اما تولیدکنندگان محصولات شیمیایی در بین تمامی صنایع بیشترین ارزش معاملات را داشته‌اند.

در هفته مورد بررسی، گروه وسایل ارتباطی با بازدهی منفی 1 /12 درصد بیشترین افت شاخص را ثبت کرد. پس از آن صنعت محصولات کاغذی با افت 5 /9‌درصدی در جایگاه دوم ایستاد. شاخص گروه کانی‌های غیر‌فلزی نیز در مدت مذکور با کاهش 5 /7‌درصدی رو‌به‌رو شد. از سوی دیگر گروه خودروسازان بر شاخص کل بیشترین تاثیر را بر کاهش شاخص کل داشته‌اند و شاخص این گروه 5 /6 درصد افت داشته است. از سوی دیگر گروه سایر معادن با 9 /5 درصد رشد بیشترین بازدهی را در میان صنایع فعال بازار به خود اختصاص داد. گروه محصولات چوبی نیز در هفته گذشته رشد 2 /4‌درصدی را ثبت کرد. شاخص گروه فلزات اساسی نیز با رشد 4 /1 در جایگاه سوم بهترین بازدهی قرار گرفت.

بازگشایی پس از پنج ماه

علاوه بر این در هفته گذشته، نماد شرکت شیشه و گاز پس از حدود پنج ماه بازگشایی و با افت 5 /41‌درصدی مواجه شد. شیشه و گاز اخیراً بر اساس عملکرد شش‌ماهه، برای سال مالی منتهی به اسفندماه 95 با تعدیل منفی 67‌درصدی، مبلغ 257 ریال زیان پیش‌بینی کرده و در شش‌ماهه ابتدایی 102 درصد آن را پوشش داده است. دلیل رشد زیان برآورد‌شده، تحقق هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده اعلام شده است. ایران ارقام نیز پس از حدود 110 روز در هفته گذشته بازگشایی شد و با توجه به اینکه در این مدت نتوانسته انتظارات سهامداران را برآورده کند، با افت سنگین رو‌به‌رو شد. ارزش سهام آن در این هفته 8 /33 درصد افت داشته است.

رشد تولید خودرو، کاهش در بخش معدن

به گزارش تسنیم، مطابق با آمار تولید کالاهای صنعتی و معدنی، در هشت ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته تولید انواع خودرو سواری 3 /37 درصد رشد داشته است. این در حالی است که در بخش معدنی در هشت‌ماهه امسال تولید سیمان 2 /3 درصد، کاشی و سرامیک 2 /17 درصد و محصولات فولادی 2 /5 درصد کاهش داشته‌اند. به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی وزارت صنعت، تولید فولاد خام کشور در هشت ماهه منتهی به آبان‌ماه به 319 /12 میلیون تن رسیده که نسبت به مدت مشابه پارسال 9 درصد رشد داشته است. پیش‌بینی شده امسال بیش از 18 میلیون تن فولاد خام در کشور تولید شود و مجموع صادرات از مرز شش میلیون تن نیز فراتر رود.

بنا بر اعلام وزارت صنعت شمار پروانه‌های معدنی صادر‌شده در هشت‌ماهه منتهی به آبان‌ماه امسال 527 فقره بوده که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 6 /5 درصد رشد داشته است. بنا بر اعلام این وزارتخانه، تعداد 5400 معدن فعال در سطح کشور موجود است که میزان استخراج از آنها سالانه نزدیک به 400 میلیون تن است.

گام دوم افزایش سرمایه

در هفته گذشته در گروه فلزی، آلومینیوم‌ ایران ‌از گام دوم افزایش سرمایه ۷۵۵‌‌درصدی خبر داد. آلومینیوم ‌ایران‌ که با برگزاری دوباره مجمع سال مالی 93 در انتهای سال 94 و ابطال مصوبات مجمع قبلی، اقدامی بی‌سابقه را رقم زده، از سوم آبان سال گذشته به دلیل تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم متوقف است. «فایرا» طبق مصوبه 31 مرداد هیات مدیره در نظر دارد، سرمایه اسمی بیش از 60 میلیارد‌تومانی را از دو محل اندوخته طرح و توسعه و مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به بیش از 519‌میلیارد تومان برساند. هدف از این افزایش سرمایه خروج از شمولیت ماده 141 قانون تجارت، تامین شرایط حضور در بازار دوم معاملات بورس و اصلاح ساختار مالی (ترازنامه) اعلام شده است. در گروه کاغذ و چاپ، کاغذ‌سازی کاوه مجوز افزایش سرمایه 150‌درصدی را از سازمان بورس گرفت و آماده برگزاری مجمع فوق‌العاده شد. به این ترتیب، «چکاوه» می‌تواند از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران، سرمایه 10 میلیارد‌تومانی را به 25 میلیارد تومان برساند و صرف اصلاح ساختار مالی و رعایت حداقل سرمایه شرکت‌های حاضر در بورس کند.

در گروه حمل‌و‌نقل شرکت ریل پرداز سیر با انتشار صورت‌های مالی عملکرد 9‌ماهه سال مالی 1395 از پوشش 118‌درصدی بودجه برآوردی خود خبر داد. به این ترتیب گزارش 9‌ماهه «حریل» در حالی با تحقق 45 ریال سود به ازای هر سهم روی کدال قرار گرفت که این گزارش عملکردی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد 800‌درصدی را نشان می‌دهد. البته این پوشش قابل توجه و نسبت بالای رشد سودآوری آن در مقایسه با دوره مالی مشابه سال قبل تنها محدود به سال جاری شرکت نبوده و بررسی روند سنوات گذشته آن نیز حکایت از پایداری حرکت رو به رشد «حریل» در جهت افزایش سودآوری و درآمدهای آن دارد. در مجموع بازار دیروز بازاری منفی بود که در آن ارزش معاملات (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) در بورس به 136 میلیارد تومان و در فرابورس به 131 میلیارد تومان بالغ شد.

در هفته گذشته اولین معاملات بلوکی اسناد خزانه اسلامی در نمادهای اخزا 7 تا اخزا 10 انجام شد. اوراق مزبور در قیمت‌های بالاتر از قیمت نمادهای عادی اسناد خزانه اسلامی به بازار عرضه و با استقبال مناسبی از سوی خریداران مواجه شدند.