سرزمین فرصت‌ها یا رویای توخالی

رئیس‌جمهور ایالات متحده بنا بر سنت همیشگی و قانون اساسی این کشور سالانه در برابر کنگره این کشور سخنرانی می‌کند و در آن به تشریح وضعیت کشور می‌پردازد و از خط‌مشی دولت در حوزه‌های مختلف برای سال آینده سخن می‌گوید. باراک اوباما نیز هفته گذشته در برابر سناتورهای مجلس سنا و نمایندگان مجلس حاضر شد تا نطق سالانه خود را ایراد کند. اوباما در پنجمین سال حضور خود در کسوت ریاست‌جمهوری با موهای فر کوتاهی که اندک‌اندک رو‌به سپیدی می‌رود بیش از یک ساعت و نیم سخنرانی کرد و از سیاست خارجی تا مسائل اقتصادی این کشور را در برابر کنگره تشریح کرد. شاید مهم‌ترین نکته سخنان او در سیاست خارجی همان بود که گفت هر نوع تحریم مصوب کنگره علیه ایران در روند مذاکرات را وتو خواهد کرد. او تاکید کرد باید به دیپلماسی فرصت داد.
اما او علاوه بر مسائل سیاست خارجی، مذاکرات هسته‌ای با ایران، بسته شدن زندان گوانتانامو و خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان بر مسائل اقتصادی نیز تاکید زیادی داشت. مساله‌ای که بدون شک اولویت و دغدغه نخستین شهروندان آمریکایی و متحدان اقتصادی ایالات متحده است.
به گزارش سی‌ان‌ان اوباما در سخنان خود بر ایجاد فرصت برای همه که به نوعی مبارزه با نابرابری درآمدی بود تاکید زیادی داشت. اگرچه سخنانش چندان فصیح و روشن نبود و کمی سنگین می‌نمود. سی‌ان‌ان می‌نویسد اوباما در سخنرانی سالانه‌اش اشاره دقیقی به عبارت نابرابری درآمدی نداشت اما به جای آن بارها از عبارت فرصت برای همه استفاده کرد. آنچه در مفهوم همان برابری است. مشخص است که این سال‌ها در کشوری که آن را «سرزمین فرصت‌ها» می‌نامند فرصت چندانی برای رشد و شکوفایی ایجاد نشده است. به گزارش سی‌ان‌ان اوباما گفت: «به اعتقاد من آنچه مردم این کشور را بدون توجه به نژاد یا منطقه و حزب، پیر یا جوان، فقیر یا غنی متحد می‌کند، اعتقاد ساده و عمیق به «فرصت برای همه» است. به این مفهوم که اگر سخت کار کنید و مسوولیت‌پذیر باشید، می‌توانید پیشرفت کنید. فرصت یعنی خود ما؛ و برنامه مشخص نسل ما احیای این تعهد است. بهترین معیار فرصت دسترسی به یک شغل خوب است. برنامه فرصت ما کامل نمی‌شود و جوانان زیادی که امروز در حال ورود به نیروی کار هستند رویای آمریکایی را یک تعهد توخالی خواهند یافت مگر اینکه ما بیشتر تلاش کنیم که اقتصادمان به ارزش کار ارج نهد و کار سخت برای هر آمریکایی ارزش داشته باشد.» او همچنین در مورد شکاف بین فقیر و غنی نیز گفت: «امروز و بعد از گذشت چهار سال رشد اقتصادی، سود شرکت‌ها و قیمت سهام تنها افزایش اندکی را تجربه کرده‌ است. حتی شرکت‌های برتر هم عملکرد بهتری نداشته‌اند. میانگین دستمزدها نیز افزایشی نداشته است. نابرابری عمیق‌تر شده و حرکت به سوی بالا سرکوب شده است. واقعیت سخت و سرد این است که حتی در میانه بهبود اقتصاد، آمریکایی‌های بسیار زیادی بیش از هر زمان دیگری کار می‌کنند تا ورشکسته نشوند چه برسد به اینکه پیشرفت کنند؛ و تعداد زیادی نیز اصلاً شغلی ندارند که کار کنند. اینجا آمریکاست. موفقیت ما نباید وابسته به مسائل تصادفی چون تولد در خانواده ثروتمند باشد بلکه قدرت کار اخلاقی و چشم‌انداز رویاهای ما باید موفقیت ما را بسازد. آمریکایی‌ها می‌دانند که بعضی افراد بیشتر از بقیه مردم درآمد دارند و البته ما از آن دسته افرادی که با هنر و تلاش خود موفقیت‌های باورنکردنی به دست می‌آورند، نمی‌رنجیم. اما آمریکایی‌ها همه با این موافق هستند که فردی که تمام‌وقت کار می‌کند مجبور باشد خانواده‌اش را در فقر بزرگ کند.»
اما بخشی از سخنان اوباما که با تشویق تمام حاضران اعم از جمهوریخواه و دموکرات مواجه شده در مورد حقوق زنان و به ویژه بی‌طرفی محیط کار بود. او گفت: «یک زن در صورتی که کار برابر با مردان انجام می‌دهد مستحق حقوق برابر است. او استحقاق داشتن بچه را دارد بدون اینکه شغلش را از دست بدهد. یک مادر حق دارد روزی بر سرکار حاضر نشود تا از کودک مریض یا والدین بیمارش مراقبت کند و البته به دردسر نیفتد. همه شما می‌دانید یک پدر نیز چنین مشکلاتی دارد. اکنون زمان خداحافظی با آن سیاست‌های کاری متعلق به اپیزود «مرد دیوانه» است.»
اوباما در مورد رویای آمریکایی و شکاف بین خواسته‌ها و نسل‌ها گفت: «این روح شهروندی است. تصدیق اینکه با کار سخت و مسوولیت‌پذیری می‌توانیم رویاهای فردی‌مان را دنبال کنیم اما هنوز باید به عنوان خانواده آمریکایی با یکدیگر باشیم و مطمئن شویم که نسل آینده نیز می‌تواند رویاهایش را دنبال کند. آمریکایی که ما برای فرزندان‌مان می‌خواهیم، یک آمریکای رو به رشد است که کار صادقانه در آن فراوان است و جوامع در آن قوی هستند، جایی که خوشبختی بین همه تقسیم شده و فرصت برای همه اجازه می‌دهد که تا اندازه رویاهایمان و زحمتی که می‌کشیم جلو برویم. اما بدانیم که هیچ یک از این خواسته‌ها ساده محقق نخواهد شد.»