زنده‌باد آزادسازی

چندین موضوع به صورت همزمان بود که بحران را به صنعت خودروسازی کشورمان تقدیم کرد. یکی که قرار بود در هدفمندی یارانه‌ها بخش تولید مورد توجه قرار بگیرد که این اتفاق متاسفانه نیفتاد. در واقع قیمت ارز در مقطعی بالا رفت و حمایت‌هایی که باید از صنعت خودرو می‌شد، نشد. با وجود همین مساله متضرر شدیم. افزایش قیمت ارز در چند دوره اتفاق افتاد و به شکلی شد که در طول دو سال به سه برابر افزایش یافت. به یکباره قیمت‌های مواد اولیه افزایش یافت. این افزایش‌ها در کنار عدم همکاری سیستم بانکی کشور برای تولید و همین طور افزایش بهره بانکی مقدمه‌ای شد که مشکلات صنعت و تولیدکنندگان را دوره کنند. از طرفی هم قیمت خودرو ثابت نگه داشته شد و این ضرر سنگینی برای صنعت خودروسازی بود. از طرفی قطعه‌سازان که قیمت‌هایشان به‌روز نمی‌شد متضرر شدند و طبیعتاً آرام‌آرام روند تولید کاهش پیدا کرد. توصیه‌هایش هم در چندین دوره به مسوولانش داده شد که روند، روند جالبی نیست تا آنجایی که خودروسازها مدام ضرر می‌کردند و حتی برخی قطعه‌سازان ما از گردونه خارج شدند و آنها هم که در این عرصه ماندند زیر ظرفیت‌شان مثلاً 10 درصد با زیان فراوان قطعات خود را می‌فروختند.

رویکرد تولیدگرا محور نظام بانکی شود
در حال حاضر بحث‌های دقیق و کارشناسانه‌ای صورت می‌گیرد اما آنچه الان به نظر می‌رسد می‌تواند تاثیرگذار باشد، باید موانعی که پیش روی تولید است برداشته شود. این موانع شکل‌های مختلفی دارد. ما یکسری موانع قانونی هم داریم که قوانینی هستند که در یکی، دو سال اخیر دست تولیدکنندگان را بسته بود. یکسری محدودیت‌هایی که از قبل بود و به یکباره تشدید شد. از طرف دیگر بانک‌ها گفتند شما 130 درصد ارزش قیمت کالا را باید بپردازید تا بانک‌ها گشایش اعتبار کنند. بنابراین نظام بانکی ما اساساً باید یک رویکرد تولیدگرا داشته باشد. زیرا الان بانک ما در خدمت تولید قرار نگرفته است. نکته دیگری که باید گفت، نظام مالیاتی کشور است. نظام مالیاتی کشور از بخش‌هایی که در واقع بازرگانی و تجاری هستند، نمی‌تواند مالیات اخذ کند ولی از تولید به شدت مالیات اخذ می‌کند. در صنعت خودروسازی به دلیل اینکه صنایع قراردادهایشان بسیار قراردادهایی روشن است، بین خودروساز و قطعه‌ساز، در عین حالی که اینها بیشترین مالیات را می‌پردازند، مورد بیشترین هجمه‌ها هم قرار گرفتند. به ویژه در سال‌های اخیر. بیشترین مالیات را همین شرکت‌ها می‌پردازند و این موضوع مشکلات عدیده‌ای ایجاد کرد. نکته دیگر، وضعیت ارزی کشور باید مشخص شود. این موضوع را بارها اعلام کردیم. وقتی تنوع ارز است، مانند ارز مرجع، ارز متقاضی، ارز آزاد و ... این مشکلات به وجود می‌آید. در واقع این ابهامی است که بین تولیدکننده و سرمایه‌گذار باید حل شود. تکلیف ارز باید هر چه زودتر مشخص شود و پیشنهاد ما این است که تنها ارز آزاد باشد و همه در بستر فضای رقابتی سالم حرکت کنند. یک عده‌ای ارز را با قیمت ویژه دریافت نکنند و عده‌ای ارز را نتوانند بگیرند. در واقع سالم‌سازی بستر مناسب فعالیت‌های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی می‌تواند کمک کند ما هرچه زودتر از این بحران خارج شویم. قطعاً اگر این مشکل حل شود با وجود اینکه تولید الان خودروسازی‌های ما به یک‌سوم رسیده است، نمی‌توانیم به این راحتی‌ها به وضعیت قبل برگردیم. کار پیش روی ما آسان نیست. مستلزم اقداماتی است که باید هر چه زودتر انجام داد. از طرفی دیگر یکسری اتفاقاتی هم باید در صنعت خودرو رخ دهد. در واقع ما به دخالت متعادل و قابل قبولی برگردیم. آن هم محورهای اصلی‌اش بیشتر تکیه بر رضایت‌مندی مشتری است. تنوع تولید و افزایش کیفیت خودروها و تولید رقابتی از اهم این مسائل است؛ لذا برای مجموعه این عوامل راهکاری کلی می‌توان ارائه داد. باید کار کارشناسانه دقیق بر روی این موضوع صورت بگیرد و کارگروه‌هایی که تخصص لازم را در این زمینه دارند، حضور داشته باشند. چون بحث‌های ما در مواد اولیه و ماشین‌آلات است و بحث ارز و نظام بانکی است. یک نکته مهم دیگری هم هست که وضعیت تحریم‌ها هم باید روشن شود و این تحریم‌هایی که یک‌طرفه وجود دارد و ما از یک طرفی تحریم باشیم و نتوانیم انتقال پول بدهیم و مواد اولیه را بیاوریم و نیازهایمان تامین شود و محصولات‌مان با یک کشور صنعتی پیشرفته مقایسه شود، این قضیه به نظر من اصلاً عادلانه نیست؛ لذا باید جلوی این نابسامانی گرفته شود.

همایش منحصربه‌فرد؛ جرقه سرمایه‌گذاری‌ها
این همایش همان‌طور که در اسمش گنجانده‌ شده، همایش بین‌الملل صنعت خودرو ایران است. به هر حال در ابعاد بسیار گسترده‌ای انجام می‌شود و معمولاً همه شرکت‌های بزرگ دنیا قرار است که به کشورمان بیایند؛ لذا در واقع این یک همایش منحصربه‌فرد است که با هدف جلب همکاری‌ها و جذب سرمایه‌گذاری‌های بین‌الملل برگزار می‌شود. قصد داریم سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی را با تدبیر دولت و سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت و همین‌طور نهادهای ذی‌ربط، مانند اتاق بازرگانی شرکت‌های اقتصادی و خودروسازی انجام دهیم. همچنین شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی را با شرایط و مزیت‌های ایران برای سرمایه‌گذاران آشنا کنیم. دومین هدف بنا بر تشریح بازار ایران برای منطقه است که باعث می‌شود سرمایه‌گذاری‌هایی جذب شود و مشارکت‌هایی برای تولید خودروهای به روز انجام شود. این همکاری‌ها می‌تواند با شرکت‌های خودروسازی موجود ما و حتی شرکت‌های کوچک باشد.

آزادسازی قیمت و فضای رقابت
من معتقد هستم ما باید به سمت آزادسازی اقتصاد و در جهت فعالیت در محیط رقابت گام برداریم. چرا که همان‌طور که در سال‌های اخیر تعرفه‌ها برای ورود خودرو کاهش یافته، از طرفی هم ارز قیمت آزاد دارد و هیچ‌گونه منابع مالی به تولید داده نشده است؛ لذا فضای کسب‌و‌کار به سمت آزادسازی است. ما معتقدیم از این طریق عواملی خودروسازی را ترغیب می‌کند که خودشان را بیشتر با فضای رقابتی همراه کنند، بنابراین از این طریق خود ماهیت صنعت وضعیت منطقی‌تری پیدا می‌کند که در شرایطی که محیط رقابتی است صنعتگران خودشان را سرپا نگه ‌دارند. طبیعتاً شرکت‌هایی که نمی‌توانند به این شکل باشند، ضربه خواهند خورد و شرکت‌هایی که محصولات‌شان را با کیفیت بالاتر و در فضای رقابتی بیشتر تولید می‌کنند، می‌توانند سرپا بمانند.

مدیریت نوین، محصولاتی نوین
خصوصی‌سازی واقعی را کسانی رقم می‌زنند که اهل مدیریت نوین باشند و با صنعت آشنا هستند و می‌توانند وضعیت‌های جدیدی ایجاد کنند. به نظر من می‌توان شرکت‌های دولتی را خصوصی‌سازی واقعی کرد و بدین گونه مشکلات را از سر راه برداریم. قطعه‌سازی تابع صنعت خودروسازی کشور ماست. باید محصول نویی داشته باشیم که قطعه‌سازی‌های ما هم برای تولید آن تلاش کنند. چون قطعه‌سازان ما در حال حاضر وارد بازارهای جهانی نشدند، باید شرکت‌های خودروسازی ما تعهد را در ارائه محصول جدید داشته باشند تا قطعه‌سازان ما هم قطعاتی بسازند. من فکر می‌کنم این دو صنعت باید با هم متحول شوند. اما اولین گام را مطمئناً باید خودروسازان بردارند.