زندگی در هوای آلوده

متخصصان سلامتی و کارشناسان محیط زیست با اعلام نسخه زندگی در هوای آلوده معتقدند: ساکنان شهرهای بزرگ درگیر آلودگی هوا، باید در طول روز، متناسب با سطح شاخص کیفیت هوا و میزان غلظت ذرات آلاینده معلق، فعالیت‌های کاری و مکان استقرار خود در محیط‌های باز را تنظیم کنند و در صورت لزوم، تغییر دهند. آن‌طور که مرکز کنترل کیفیت هوای تهران -نهاد وابسته به شهرداری- بر اساس پژوهش‌های زیست‌محیطی مرجع، اعلام کرده است، زمانی که شاخص کیفیت هوا در پایتخت بین عدد 50 تا 100 قرار می‌گیرد و رتبه کیفی هوا از «پاک» به «سالم» تنزل پیدا می‌کند، لازم است افراد خیلی حساس در صورت امکان، فعالیت‌های طولانی یا سنگین را کاهش دهند. در زمانی که شاخص کیفیت هوا بین بازه 100 تا 150 قرار می‌گیرد و شرایط آلودگی وارد وضعیت نارنجی یا «ناسالم برای گروه‌های حساس» می‌شود، باید افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی و همچنین سالمندان و کودکان، فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند. با فراتر رفتن شاخص کیفیت از 150 و نوسان تا زیر عدد 200،‌ وضعیت قرمز به معنای «ناسالم مطلق» در شهر اعلام می‌شود. در این حالت افراد مبتلا به بیماری قلبی، ریوی، کودکان و سالمندان باید از فعالیت طولانی یا سنگین خارج از منزل اجتناب کنند و افراد دیگر نیز باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را محدود کنند. زمانی که شاخص کیفیت از عدد 200 بالاتر می‌رود و کثیفی هوا به وضعیت بنفش می‌رسد، در این صورت گروه‌های حساس جامعه (افراد مبتلا به بیماری قلبی، ریوی، کودکان و سالمندان)، باید از هرگونه خروج از منزل و قرار گرفتن در محیط‌های باز اجتناب کنند. فعالیت طولانی عبارت است از هرگونه فعالیت خارج از منزل که افراد به‌طور متناوب طی مدت چندین ساعت انجام می‌دهند و سبب می‌شود نفس کشیدن تا حدی سخت‌تر از حالت طبیعی صورت بگیرد. فعالیت سنگین عبارت است از هرگونه فعالیت شدید خارج از منزل که نفس کشیدن به سختی صورت می‌گیرد. برای مثال، دویدن، جزو این طیف فعالیت به حساب می‌آید. آمارهای رسمی در جهان، 27 درصد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی را به عوارض آلودگی هوا نسبت می‌دهد. همچنین منشأ 34 درصد از مرگ و میر ناشی از سکته مغزی و 35 درصد بیماری انسدادی مزمن ریوی نیز به آلودگی هوا مربوط است. بیشترین مرگ و میر مرتبط با عوارض ذرات معلق موجود در هوای شهرها،‌ ناشی از سرطان ریه است. رایج‌ترین راه مقابله پایدار با آلودگی هوا که می‌تواند در میان‌مدت، کاهش حجم ذرات معلق در هوا را رقم بزند، تقویت شبکه مترو و تشویق ساکنان کلانشهرها به استفاده از حمل و نقل عمومی زیرزمینی است. در ابرشهرهای توسعه‌یافته دنیا همچون مجموعه شهری پاریس و حومه، حداقل 50 درصد جمعیت شهری، برای مسافرت‌های درون‌شهری، از مترو استفاده می‌کند. دسترسی راحت به ایستگاه‌های مترو، کم بودن مدت زمان انتظار در ایستگاه برای سر رسیدن مترو و از آن مهم‌تر، شبکه مویرگی خطوط مترو که به همه محله‌ها و مناطق شهر، کشیده شده است، از مهم‌ترین زمینه‌های انگیزشی برای استفاده از مترو به جای خودرو شخصی، محسوب می‌شود.