تصمیم نگرفتن

بالاخره جلسه‌ای که 9 ماه فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و اقتصاددانان منتظر آن بودند، برگزار شد. تصمیم نهایی جلسه سپتامبر فدرال‌رزرو، عدم‌تغییر نرخ بهره در ایالات‌متحده بود. البته یلن در سخنرانی خود اعلام کرد این نهاد هنوز امیدوار است بتواند نرخ بهره را در سال 2015 افزایش دهد اما برای اتخاذ این تصمیم هنوز و حداقل تا اکتبر باید منتظر ماند. گویا «رصد کردن و منتظر ماندن» در حال تبدیل شدن به عادت برای کارشناسان و مسوولان این نهاد است. به نظر می‌رسد با توجه به روند کاهشی قیمت نفت و به دنبال آن سایر کالاها و کاهش تورم و همچنین اوضاع اقتصادی چین، این نهاد ترجیح داده است تا نرخ بهره را در حدود صفر نگه دارد. تصمیمی که تقریباً به یک اندازه مخالفان و موافقانی در بین اقتصاددانان دارد. مخالفان این تصمیم اعتقاد دارند بی‌تصمیمی این نهاد و شفاف نبودن روند کاری در آن باعث بی‌ثباتی در بازارها می‌شود که اثرات نامطلوب آن به مراتب بسیار بیشتر از خطرات احتمالی افزایش 25 /0درصدی نرخ بهره است. به عقیده آنها «تصمیم نگرفتن» نیز خود نوعی تصمیم است که سیگنال‌هایی را به بازار می‌فرستد و ابهام ذاتی این سیگنال‌ها باعث آشفتگی بازار می‌شود و در واقع همین تصمیم نگرفتن باعث می‌شود تا موقعیت کاملاً مطلوبی که بانک مرکزی ایالات‌متحده به دنبال آن است (حتی در صورت وجود) بیشتر و بیشتر خارج از دسترس شود. همچنین به عقیده این گروه یکی از مهم‌ترین دستاوردهای افزایش سریع نرخ بهره می‌توانست این باشد که فشار از روی این نهاد برداشته شده و کارشناسان آن می‌توانستند با آرامش بیشتری وقایع را رصد کنند. در واقع احتمالاً خود یلن هم نه‌تنها از صحبت‌هایی که قبلاً در مورد جلسه سپتامبر انجام داده و باعث افزایش توقعات شده پشیمان است که حتی در حال حاضر آرزوی جهانی بدون تلفن همراه هوشمند و توئیتر را دارد. اما در جبهه مقابل هم، اقتصاددانانی که اعتقاد داشتند افزایش نرخ بهره، اشتباه‌ترین تصمیمی است که ممکن است یلن بگیرد، کم نبودند. به اعتقاد آنان وضعیت اقتصادی چین در کنار ارقام متغیر نرخ بیکاری (که در مورد اینکه کاهش نرخ بیکاری اصلاً واقعی است یا نه، هم شک وجود دارد) و همچنین کاهش شدید نرخ تورم آن هم در حالی که چندین کشور اروپایی در حال تجربه تورم منفی هستند و بقیه اروپا هم در لبه آن قرار دارد وضعیت خطرناکی را به وجود آورده است. در واقع به نظر آنان موازنه اقتصاد جهانی نه‌تنها به هم خورده، که یک کفه این ترازو آنقدر سنگین است که به هیچ‌وجه تحمل بار اضافه‌ای مانند افزایش ولو اندک نرخ بهره را ندارد. حالا فقط باید منتظر ماند و دید این بازی «رصد بازار» ایالات‌متحده، در سال جاری میلادی تمام می‌شود یا نه؟