«اجماع» پس از «اشباع»

پس از اینکه بسیاری از تحلیلگران، اشباع در بازار نفت را مهم‌ترین عامل افت قیمت نفت در هفته‌های اخیر عنوان کردند، قیمت نفت در هفته گذشته تحت تاثیر اقدامات کشورهای تولیدکننده برای حمایت از بهای نفت در شرایط اشباع بازار، روند صعودی به خود گرفت، تا به بالاترین سطح در پنج هفته اخیر برسد. در روز دوشنبه هفته گذشته، اظهارات وزیر انرژی روسیه، امیدواری‌ها پیرامون اقدام مشترک کشورهای تولیدکننده برای تثبیت قیمت‌های نفت را تقویت کرد. در این هفته، قیمت طلای جهانی نوسان محدودی را تجربه کرد و این روند در بازارهای سهام نیز مشاهده می‌شد. در بازار تهران، حرکت شاخص بورس پس از چهار هفته افزایش، تغییر کرد و از سطح قیمت‌ها کاسته شد. همچنین قیمت دلار در انتهای هفته به سطح 3540 تومان رسید.

بازگشت امید به نفت
در هفته مورد بررسی، بازار نفت شاهد روند افزایش قیمت‌ها بود، اگرچه در پایان هفته اندکی از سطح قیمت‌ها کاسته شد.
به گزارش تسنیم، بانک ای‌ان زد در هفته گذشته اعلام کرد: «در حالی که همچنان این گمانه‌زنی مطرح است که اوپک موضوع محدود کردن تولید را در نشست آتی خود مورد بحث قرار خواهد داد، قیمت نفت به بالاترین رقم در پنج هفته گذشته رسیده است. روسیه هم به این بحث اضافه شده و گفته آماده مذاکره در این خصوص است.» اما بسیاری از تجار نسبت به توانایی اوپک برای اجماع در خصوص محدود کردن تولید تردید دارند و انتظار دارند این مذاکرات همانند ماه آوریل به شکست بینجامد. تحلیلگران در کنار این موضع، نگرانی‌ها از تولید نفت در ونزوئلا را دیگر عامل تقویت قیمت نفت در بازار معرفی کردند. ای‌ان زد در این خصوص اعلام کرد: «خبرهایی از کاهش قریب‌الوقوع میزان تولید نفت در ونزوئلا یکی از عوامل تقویت قیمت‌ها بوده است.»
آمار منتشر‌شده شرکت جن اسکیب به نقل از بانک مرکزی حاکی از افت 350 هزار بشکه‌ای نفت بندر کوشینگ اوکلاهاما در هفته گذشته بوده، که این امر نیز خوش‌بینی‌ها پیرامون افزایش بهای نفت را تقویت کرد. در روز دوشنبه هفته گذشته، بهای نفت برنت نسبت به روز قبل 38 /1 درصد و قیمت نفت آمریکا طی همین مدت 2 /1 درصد رشد کرد، در نتیجه بهای نفت برنت با گذر از مرز 48‌دلاری به بیشترین مقدار از 12 جولای سطح جاری رسید. آمارها نشان می‌دهد که بهای نفت برنت در ماه جاری حدود 14 درصد و بهای نفت آمریکا 10 درصد رشد کرده است.

تداوم رشد قیمتی با توافق نفتی
سه‌شنبه هفته گذشته، منابع آگاه از تمایل عربستان برای افزایش قیمت‌های نفت خبر دادند. در نتیجه، قیمت‌های نفت با حدود دو درصد رشد صدرنشینی پنج هفته‌ای خود را ادامه داد. در روز سه‌شنبه، افت شاخص دلار و کاهش روزانه بیش از 700 هزار بشکه تولید نفت نیجریه به دلیل حملات شبه‌نظامیان و بروز مشکلات در خطوط لوله انتقال نفت این کشور، از عوامل دیگر موثر بر افزایش بهای نفت بود. در این روز، همچنان خبر توافقات برای تولید مشخص ادامه داشت. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه در اوپک عنوان کرد: «احتمال دارد اوپک مذاکرات با کشورهای غیرعضو پیرامون توقف روند افزایش تولید را در نشست ماه آتی این سازمان از سرگیرد.» وزیر انرژی روسیه نیز در این خصوص تاکید کرد:‌ «طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته دور دیگر گفت‌وگوهای انرژی بین روسیه و اوپک در ماه اکتبر انجام خواهد شد.» تحلیلگران تکنیکال معتقدند در صورت عبور بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب از سطوح 50 و 48 دلار در هر بشکه، قیمت‌های نفت می‌تواند طی چهار تا شش هفته به بالاترین سطوح در سال جاری برسد. در روز سه‌شنبه، در پی انتشار گزارش موسسه نفت آمریکا مبنی بر افت غیرمنتظره ذخایر نفت این کشور که تحت‌الشعاع افزایش قابل توجه ذخایر فرآورده‌های نفتی و بنزین قرار گرفت، قیمت نفت تا حدودی تعدیل شد.
در روز چهارشنبه بهای نفت، کمی روند نزولی به خود گرفت. به گزارش رویترز فعالان بازار در این خصوص عنوان کردند: «برداشت سودها بعد از رشد قیمت‌های اخیر، تاثیری کاهشی بر قیمت‌ها گذاشته است. همچنین انتظار می‌رود آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان دهد که مازاد عرضه نفت خام و فرآورده‌های نفتی بیشتر شده است.»
به گفته یک فعال سنگاپوری در بازار نفت، آمارهای بالای تولید نفت اوپک در ماه جولای نیز بر قیمت‌ها اثرگذار بوده است. به عنوان مثال، واردات نفت کره جنوبی در سه‌ماهه دوم سال نسبت به سال قبل به دلیل افزایش خرید از ایران 5 /4 درصد افزایش یافته و به 266 میلیون بشکه رسیده است. این در حالی است که مصرف نفت در این کشور نیز به دلیل کاهش قیمت‌ها، افزایش داشته است.

هدف‌گیری ایران برای افزایش تولید
در حالی که برخی از مقامات اوپک و غیراوپک از محدودیت‌های تولید خبر دادند، وال‌استریت ژورنال به نقل از سخنگوی وزارت نفت ایران اعلام کرد این کشور، با توجه به اینکه به سطح تولید پیش از تحریم نرسیده است، در طرح فریز نفتی که قرار است مذاکرات آن در ماه سپتامبر برگزار شود، شرکت نخواهد کرد.
به گزارش این خبرگزاری، این موضع‌گیری ایران تردیدها در خصوص احتمال موفقیت گفت‌وگوهای غیررسمی ماه آینده اعضای اوپک در مورد محدود کردن تولید را که قرار است در الجزایر برگزار شود بیشتر می‌کند.
پیش از این در ماه آوریل پس از آنکه ایران اعلام کرد تا زمانی که سطح تولیدش به 4 تا 2 /4 میلیون بشکه در روز نرسد، در طرح فریز نفتی مشارکت نخواهد کرد، تلاش برای محدود کردن تولید نفت به منظور تقویت قیمت‌ها شکست خورد. این سطح از تولید، همان میزانی است که ایران قبل از تشدید تحریم‌های هسته‌ای غرب، تولید می‌کرد. دیگر تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) امیدوار بودند تهران تا اواخر ماه سپتامبر به سطح تولید مورد نظر خود دست یابد. بر اساس آمارهای اوپک، ایران در ماه جولای روزانه 6 /3 میلیون بشکه نفت تولید کرد.

دونیمه متفاوت برای طلا
اونس طلا در هفته گذشته دو روند متفاوت داشت به نحوی که در ابتدای هفته عوامل افزایشی بهای این کالا را تا سطح 1350 دلار رساندند، اما در انتهای هفته اونس باز هم به کانال 1340‌دلاری بازگشت. روز دوشنبه، افت شاخص دلار به دلیل کاهش انتظارات پیرامون افزایش نرخ‌های بهره آمریکا، منجر به تقویت بهای طلا شد. علت کاهش انتظارات، آمار منتشر‌شده در روز جمعه دو هفته قبل، مبنی بر ضعف غیرمنتظره خرده‌فروشی در ماه جولای آمریکا بود که بیانگر تعدیل مخارج مصرفی در این کشور بوده است.
رشد هفت‌دلاری بهای اونس در روز سه‌شنبه در حالی رقم خورد که معامله‌گران بازار به اخبار مهم روزهای آینده نیز چشم داشتند. مهم‌ترین دلیل رشد دومین روز کاری هفته، افت ارزش دلار بود. شاخص دلار در این روز به کف هفت هفته‌ای رفت. با این همه فروشندگان طلا نیز در این روز کم نبودند چراکه برخی در قیمت‌های اوج روز، دست به سودگیری زدند.
دیگر عامل خارجی مهم در بازار فلزهای گرانبها یعنی نفت خام نیز با رشد خود تا اوج پنج‌هفته‌ای به طلا کمک کرد. در حالی که رشد بهای نفت به دلیل اخبار تازه مبنی بر برگزاری نشست صادرکنندگان نفت در اواخر سپتامبر بود، افت شاخص دلار ناشی از انتشار گزارش فدرال‌رزرو سانفرانسیکو بود که می‌گفت نرخ تورم هدف بانک مرکزی آمریکا باید افزایش یابد. این به آن معناست که نرخ‌های بهره باید مدتی دیگر تثبیت شوند، امری که به ضرر دلار و به نفع طلاست. بر اساس جدیدترین آمارهای اقتصادی آمریکا، به دلیل کاهش قیمت بنزین برای نخستین بار در پنج ماه گذشته، شاخص قیمت مصرف‌کننده این کشور در ماه جولای بدون تغییر مانده و تورم نیز متعادل شده است. با وجود این، آمار شروع به ساخت مسکن در آمریکا به طور غیرمنتظره‌ای افزایش داشته و افزایش تولیدات صنعتی در مدت مذکور بیش از پیش‌بینی‌ها بوده است.
اونس روز چهارشنبه را با قیمتی نزدیک قیمت نهایی روز سه‌شنبه شروع کرد و بعد به نوسان‌های انتظاری روی آورد. شب چهارشنبه صورت‌جلسه نشست ماه جولای فدرال‌رزرو منتشر شد، که پوشش آن در این گزارش ممکن نبود. معامله‌گران بازارهای مختلف در این گزارش، به دنبال نشانه‌هایی از چشم‌انداز سیاست پولی بانک مرکزی ایالات متحده هستند. حمایت برخی از اعضا از انقباض بیشتر سیاست پولی می‌تواند به ضرر طلا تمام شود. افزایش نرخ‌های بهره آمریکا در نشست ماه سپتامبر دور از ذهن است، اما مساله این است که احتمال آن صفر نیست.
به گزارش «دنیای اقتصاد» دو مقام ارشد فدرال‌رزرو آمریکا هفته گذشته در اظهارات مهمی اعلام کردند که بهبود شرایط اقتصادی می‌تواند زمینه لازم برای افزایش نرخ بهره را فراهم کند. ویلیام دادلی رئیس فدرال‌رزرو نیویورک تاکید کرد که احتمال افزایش نرخ بهره در نشست سپتامبر وجود دارد و دنیس لاکهارت رئیس فدرال‌رزرو آتلانتا نیز گفته است که اقتصاد آمریکا احتمالاً به اندازه کافی قوی شده است تا بتوان پیش از پایان سال 2016 میلادی یک بار نرخ بهره را افزایش داد. نظرسنجی جدید نیز نشان می‌دهد که احتمال افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو آمریکا در نشست دسامبر به بیش از 55 درصد رسیده است. این رقم روز دوشنبه به 42 درصد رسیده بود.

افزایش آخر هفته دلار در بازار تهران
قیمت دلار که در ابتدای هفته گذشته تا محدوده 3530 تومان پایین آمده بود، در انتهای هفته تا آستانه محدوده 3540 تومان بالا رفت، تا بازگشت از کف قیمتی خود را تجربه کند. در انتهای هفته گذشته، دسته‌ای از فعالان، افزایش قیمت دلار را ناشی از کاهش مداخله و عرضه ارز توسط بازارساز عنوان کردند. البته در بازار دو دلیل دیگر نیز برای افزایش قیمت عنوان شد که طرفداران کمتری داشت. برخی از معامله‌گران اعتقاد دارند، با توجه به نزدیک شدن آغاز شهریورماه، قیمت به دلیل افزایش تقاضای مسافرتی افزایش پیدا خواهد کرد، در نتیجه این عده سعی کردند از انتهای مردادماه به استقبال این افزایش بروند. برخی دیگر از معامله‌گران، افزایش قیمت را ناشی از تحرکات معامله‌گران آتی دانستند.

افت شاخص بورس و فرابورس
شاخص کل بورس بهادار تهران در هفته گذشته با کاهش 4 /0‌درصدی به رقم 77 هزار و 879 رسید و شاخص فرابورس نیز با افت 6 /1‌درصدی عدد 7 /803 واحد را ثبت کرد. علاوه بر این متوسط ارزش معاملات روزانه نیز در این هفته نزدیک به 225 میلیارد تومان بود.
هفته پیش، بیشترین بازدهی هفتگی مختص به سه گروه زراعت، محصولات کاغذ و انتشارات و چاپ بود که به ترتیب بازدهی تقریبی 15 درصد، 12 درصد و 8 درصد را به خود اختصاص دادند. علاوه بر این، در هفته‌ای که گذشت، سه صنعت ابزار پزشکی، فلزات اساسی و کانه‌های فلزی بدترین‌ها در بین گروه‌های بورسی بودند که شاخص این صنایع به ترتیب با افت 7 /3 درصد، 8 /2 درصد و 2 /2 درصد روبه‌رو شد. صنعت خودرو که در هفته گذشته با رشد ناچیز 6 /0‌درصدی مواجه بود کماکان بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد، ارزش معاملات این گروه در هر روز به طور متوسط 67 میلیارد تومان یعنی 30 درصد کل معاملات بوده است. بنا به آمار منتشر‌شده، معاملات درون‌گروهی در سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا که روزانه حدود 400 میلیون سهم سایپا را معامله کرده‌اند بیشترین سهم را در ارزش معاملات گروه خودرو داشته است.
به علاوه در هفته‌ای که گذشت، شرکت‌های فلزات اساسی و استخراج‌کنندگان کانه‌های فلزی بیشترین تاثیر را در افت هفتگی شاخص کل داشته‌اند. بیشترین بازده هفتگی در میان شرکت‌ها نیز به آتیه داده‌پرداز مربوط بود که سود 6 /27‌درصدی را نصیب سهامداران خود کرد. لازم به ذکر است که آتیه داده‌پرداز در تمام طول هفته با صف خرید همراه بوده و در مدتی که از عرضه آن گذشته است بیش از 70 درصد بازده قیمتی داشته است. در مقابل نماد فرآور با افت 4 /10‌درصدی بیشترین کاهش را در میان شرکت‌ها به خود اختصاص داد.

عرضه اولیه‌ها در هفته گذشته
یکشنبه هفته گذشته هفت میلیون سهم معادل 10 درصد از سهام شرکت دامداری تلیسه نمونه برای اولین بار در بازار دوم فرابورس ایران و به قیمت هر سهم 530 تومان عرضه شد. این سهم در هفته گذشته رشد قیمتی حدود 16‌درصدی را تجربه کرد. بر اساس اخبار منتشر شده، عرضه این شرکت در راستای برنامه‌های بنیاد مستضعفان برای عرضه شرکت‌های این مجموعه در بازار سرمایه بوده و با این عرضه شمار دامداری‌های عرضه‌شده در بازار سرمایه به رقم دو رسید.
به علاوه بنا به اخبار رسیده از معاون ناشران و اعضای شرکت بورس، عرضه‌های اولیه در این فصل ادامه‌دار بوده و تا پایان شهریور سهام یک شرکت تازه‌وارد در بورس عرضه خواهد شد.

ثبات بانکی‌ها
در هفته گذشته شاخص گروه بانک با ارزش معاملات تقریبی 38 میلیارد تومان، بدون بازدهی باقی ماند. این در شرایطی است که نمادهای بزرگ این گروه متوقف هستند و ارزش معاملات این صنعت نیز با کاهش بسیاری مواجه بوده است. بسیاری از سهام این گروه که معمولاً بخش قابل توجهی از ارزش معاملات را به خود اختصاص می‌دادند، به دلیل ابهام در انعکاس صورت‌های مالی متوقف هستند.
بانک مرکزی دو علت ایراداتی بر روند ذخیره‌گیری حساب‌ها و تغییر فرمت صورت‌های مالی را از دلایل ممنوعیت انتشار صورت‌های مالی بانک‌ها اعلام کرد. با وجود این توقف نمادهای بانکی تقریباً به یک ماه رسیده است و خبری از برگزاری مجامع این شرکت‌ها برای سال مالی 94 نیست. این در حالی است که در شرایط کنونی سهامداران بانک‌ها با ابهام سنگینی که سرمایه آنها را تهدید می‌کند، مواجه هستند. در این میان دعوت به مجامع نیز یکی پس از دیگری از سوی این شرکت‌ها لغو می‌شود. بانک تجارت نیز در آخرین اطلاعیه خود در «کدال» از لغو مجمع عمومی خود خبر داد. در حالی‌ که اخبار در ابتدای مرداد به مهلت 9‌ماهه بانک مرکزی به بانک‌ها برای ارائه صورت‌های مالی بر اساس فرمت جدید اشاره داشت، اما همچنان از صورت‌های مالی حسابرسی‌شده این شرکت‌ها خبری نیست. از آنجا که بر اساس قانون برگزاری مجامع بدون وجود وضعیت مالی حسابرسی‌شده شرکت امکان‌پذیر نیست، در صورتی که بانک‌ها بخواهند روند قانونی را در برگزاری مجمع رعایت کنند، باید 10 روز پیش از مجمع صورت‌های مالی خود را منتشر کنند. بر این اساس به نظر می‌رسد نباید در انتظار برگزاری مجامع بانکی در روزهای آتی بود.

خبرسازی خودروسازی‌ها
گروه خودروسازان که پس از برجام بسیار خبرساز بود همچنان در تلاش برای ایجاد رونق و کاهش زیان‌های قبلی است. تایید افزایش سرمایه 236‌درصدی پارس‌خودرو از محل مطالبات و آورده نقدی و مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها توسط حسابرس در میانه معاملات شنبه موجب استقبال از خودروسازان و تشکیل صف خرید برای بسیاری از شرکت‌های این گروه بود که این استقبال دوام چندانی نداشت و در روزهای بعد حتی بسیاری از شرکت‌های این گروه افت قیمت را نیز تجربه کرده‌اند.
در هفته گذشته، حسابرس با افزایش سرمایه 115‌درصدی سایپا دیزل از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها موافقت کرد. سایپا نیز بلوک 72 /56‌درصدی سایپا دیزل را به قیمت نقدی 1630 ریال به ازای هر سهم آگهی کرده تا به اصلاح صورت‌های مالی و پوشش زیان حاصل از این شرکت در حساب‌هایش کمک کند.
به علاوه در هفته گذشته، نایب‌رئیس صندوق بازنشستگی فولاد از آمادگی این صندوق برای فروش 5 /17 درصد از سهام سایپا و خروج کامل از این سهم خبر داده است.
هفته پیش، بر اساس مصوبه هیات وزیران قیمت نفت تحویلی به پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها بر مبنای ۹۵ درصد میانگین قیمت محموله‌های صادراتی مشابه در ماه شمسی تعیین شد. کاهش قیمت تولیدکنندگان فرآورده‌های نفتی حاصل پایان دادن به برخی گمانه‌زنی‌ها در خصوص تخفیف بیشتر نرخ خوراک به پالایشگاه‌ها بوده است.
در این میان، مدیرعامل پالایشگاه نفت تهران از افزایش حاشیه سود این پالایشگاه از یک به چهار دلار همراه با برنامه‌های توسعه‌ای این واحد خبر داده است. وی کاهش تولید نفت کوره و کاهش مصرف انرژی و افزایش کیفیت بنزین را از جمله برنامه‌های این پالایشگاه اعلام کرده است.
بر اساس اعلام معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت نیز، قیمت گاز طبیعی سبک و شیرین خوراک برای شرکت‌های پتروشیمی برای چهارمین ماه متوالی افزایش یافته و به 2790 ریال بر مترمکعب برای تیرماه رسیده است.
با وجود این، در حالی‌که پنجمین ماه سال رو به اتمام است، همچنان خبری از صورت‌های مالی سه‌ماهه این گروه نیست.

افت فلزات اساسی
در پایان هفته گذشته قیمت بیشتر فلزات اساسی افت داشته و همین امر افت شرکت‌های فلزات اساسی و معدنی را که پیش از این موجب رونق بازار شده بودند در پی داشته است. این صنعت در هفته گذشته با افت 8 /2‌درصدی مواجه بود.
در هفته گذشته کنسرسیوم مبین برنده فراخوان ایمیدرو برای سرمایه‌گذاری در معدن سرب و روی مهدی‌آباد شده است. با انتشار این خبر در اواسط بازار یکشنبه گذشته، توسعه معادن روی ایران (کروی) که در دو هفته پیشتر افزایش قیمت را تجربه کرده بود با صف فروش همراه شد. معاملات این نماد بار دیگر و از اواسط هفته گذشته همراه با رشد مجدد قیمت‌های جهانی روی به تعادل رسیده است.

سرنوشت مبهم سهام عدالت
هفته گذشته، مشاور کل سازمان خصوصی‌سازی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» خبر از مشخص شدن سرنوشت سهام عدالت تا پایان سال 1395 داد و اعلام کرد تا پایان سال جاری صورت‌حساب وضعیت کلی برای حدود 49 میلیون سهامدار عدالت مشخص و اعلام می‌شود. وی اعلام کرد به‌زودی مشخص می‌شود که ارزش سهام آنها تا پایان امسال چقدر است و چه میزان از سهمشان طی این 10 سال تادیه و پرداخت شده است. افزون بر این، بررسی پرتفوی سهام عدالت نشان از اختصاص 90 درصد از سهام پالایش نفت تهران به «عدالت» دارد، سهام بیمه دانا نیز 55 درصد، سیمان داراب 50 درصد و پارس سوئیچ 46 درصد به سهام عدالت اختصاص دارد. همچنین شرکت‌های پالایش نفت شیراز، پالایش نفت کرمانشاه، پالایش نفت لاوان، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت آبادان، پالایش نفت تبریز، بانک تجارت، بانک صادرات و صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز هر کدام پرتفوی 40‌درصدی از سهام خود را به سهام عدالت اختصاص داده‌اند. این در حالی است که سه شرکت ایران‌خودرو، سایپا و سرمایه‌گذاری رنا کمترین درصد سهام عدالت را دارند به ‌طوری ‌که «خودرو» و «خساپا» تنها یک درصد و «ورنا» نیز سه درصد از سهام خود را به «عدالت» داده‌اند.