مسیر هند

هند توانست با نصف کردن نرخ رسمی فقر از 45 درصد جمعیت در سال 1994 به 22 درصد در سال 2012 به پیشرفت قابل ملاحظه‌‌ای دست یابد. اما این پیشرفت فرصتی در اختیار ملت می‌گذارد تا در پی اهداف جاه‌طلبانه بیشتری باشند. در حالی که خط فقر رسمی فقط کسانی را که در بدترین شرایط زندگی می‌کنند مورد توجه قرار می‌دهد نگاهی سطحی به شاخص‌های توسعه انسانی در هند بیانگر محرومیت‌های گسترده‌تری است. علاوه بر هدف ریشه‌کنی فقر مطلق، دولت هند باید به این مسائل مهم نیز بپردازد و چشم‌اندازی ملی خلق کند که در آن به بیش از نیم‌ میلیارد نفر کمک می‌شود تا زندگی خود را از نظر اقتصادی توانمند سازند.

فرصت هند: زندگی بهتر
برای تحقق چنین چشم‌اندازی، سیاستگذاران به معیاری جامع‌تر برای اندازه‌گیری شکاف‌ها و اطلاع‌رسانی در مورد تخصیص منابع نیاز دارند. به این منظور موسسه جهانی مک‌کینزی خط توانمندی را تعریف کرده است. این خط چارچوبی تحلیلی است که سطح مصرف لازم برای رفع هشت نیاز اساسی غذا، انرژی، مسکن، آب آشامیدنی، بهداشت، مراقبت‌های پزشکی، تحصیل و تامین اجتماعی را معین می‌سازد. سطحی که به جای خط بقا بر دستیابی به استانداردهای مناسب زندگی تمرکز دارد. در سال 2012، 56 درصد از مردم هند ابزار لازم برای رفع این نیازهای پایه را در اختیار نداشتند. با این معیار حدود 680 هندی در محرومیت به سر می‌بردند. این رقم 5/2 برابر جمعیت 270 میلیون نفری است که زیر خط فقر رسمی قرار می‌گیرند. صدها میلیون نفر از فقر شدید رهایی یافته‌اند اما هنوز تلاش می‌کنند تا به سطح متوسطی از عزت، آسایش و امنیت دست یابند. شکاف توانمندی یا مقدار مصرف لازم برای کشاندن این680 میلیون نفر به سطح خط توانمندی هفت برابر بیشتر از هزینه ریشه‌کنی فقری است که در خط فقر رسمی تعریف می‌شود. خط توانمندی مقیاسی برای مصرف افراد است اما توانایی یا تمایل برای خرج کردن به‌تنهایی برای تضمین یک زندگی آبرومندانه کافی نیست. خانوارها به خدمات اساسی مانند درمانگاه و مدرسه در سطح اجتماعی، و برق، آب آشامیدنی و بهداشت در داخل منزل نیاز دارند. پژوهش‌ها حاکی از آن است که به طور میانگین خانوارهای هندی به 46 درصد از خدمات اساسی مورد نیاز خود دسترسی ندارند. علاوه بر این، در میزان دسترسی به زیرساختار‌های اجتماعی پراکندگی جغرافیایی زیادی به چشم می‌خورد. از قدیم اشتغال‌زایی و بهر‌ه‌وری مهم‌ترین عوامل بهبود استانداردهای زندگی بوده‌اند. هند به اصلاحات عمیقی نیاز دارد تا بتواند بخش تجاری را به سرمایه‌گذاری، توسعه و استخدام تشویق کند. اگر عملکرد ضعیف اقتصادی هند همچنان ادامه پیدا کند و هیچ اصلاح عمده‌ای صورت نگیرد، پیش‌بینی می‌شود در سال 2022 بیش از یک‌سوم مردم پایین خط توانمندی قرار گیرند و 12 درصد جمعیت نیز در دام فقر شدید گرفتار شوند. نتایج این پژوهش مسیری جاه‌طلبانه -‌ اما منطقی -‌ از اصلاحات جامع معرفی می‌کند که می‌تواند تا سال 2022 حدود 580 میلیون نفر را به بالای خط توانمندی برساند و تقریباً فقر مطلق را به طور کامل ریشه‌کن کند. این مسیر شامل چهار اولویت کلیدی است.
1- تسریع در اشتغال‌زایی: در طول دهه آینده هند به 115 میلیون شغل غیر از کشاورزی نیاز دارد تا بتواند پاسخگوی جمعیت رو به رشد خود باشد و سهم کلی بخش کشاورزی در اشتغال را کاهش دهد. بخش‌های تولید و ساخت و ساز به همراه خدمات کاربر می‌توانند ستون فقرات این اقدامات باشند. به منظور حمایت از اشتغال‌زایی، سیاستگذاران باید بر کاهش فشار اداری بر بخش تجارت تمرکز کنند، به پروژه‌های زیرساختاری سرعت دهند، به بازار کار انعطاف‌ بیشتری بدهند، موانع بازار را از سر راه بردارند، و خدمات آموزش حرفه‌ای را برای افراد فقیر و بی‌سواد فراهم کنند.
2- افزایش بهره‌وری در مزارع: افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساختارهای کشاورزی و اجرای اصلاحات به منظور بهبود دسترسی به بازار، منطقی‌سازی حمایت از قیمت‌ها، توسعه استفاده از فناوری‌های نوین و جهت‌دهی به امور اداری کشاورزی و خدمات می‌تواند رشد سالانه‌ای معادل 5/5 درصد ایجاد کند. این فرآیند می‌تواند تا سال 2022 درآمد هند را با درآمد سایر کشورهای آسیایی برابر کند.
3- افزایش مخارج عمومی در خدمات پایه: به منظور پر کردن شکاف‌های حساس، تا سال 2022 مخارج عمومی در خدمات پایه باید در مبنای واقعی سالانه 7/6 درصد رشد کند. منابع مالی در صورتی در دسترس خواهند بود که رشد تولید ناخالص داخلی سرعت گیرد. در این حالت سهم تخصیص‌یافته به درمان، آب و بهداشت باید دو برابر شود.
4- افزایش کارآمدی خدمات پایه: چنین برآورد می‌شود که نیمی از هزینه‌های عمومی کنونی در خدمات پایه نتایج مطلوبی برای فقرا ندارند. اگر تا سال 2022 دولت بتواند به استانداردهای دولت‌های دارای بهترین عملکرد دست پیدا کند می‌توان کارایی این هزینه‌ها را 50 درصد افزایش داد. بهترین راهبردها می‌تواند مشارکت با بخش‌های خصوصی و اجتماعی، بسیج مشارکت اجتماعی و استفاده از فناوری برای جهت‌دهی و پایش عملیات باشد.
مجموع این اقدامات به ایجاد حلقه‌ای پربرکت منجر خواهد شد که درآمد بیشتری ایجاد خواهد کرد و هند را قادر می‌سازد تا کسری مالی خود را جبران کند، هزینه زیرساختارهای اجتماعی را تامین کند و سطح درمان، آب،‌ بهداشت و انرژی خود را به سطوح جهانی برساند. خط توانمندی با این اصل آغاز می‌شود که هر خانوار هندی بتواند به احساسی بنیادین از امنیت اقتصادی، فرصت‌ها و عزت دست یابد. این معیار جدید ابعاد مشکلات جدید را آشکار می‌سازد و چارچوبی برای مداخله فراهم می‌کند که در آن اکثریت شهروندان هند به کیفیت بهتر زندگی خواهند رسید.