شناسه خبر : 20486 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

چگونه عراق جای ایران را در صادرات نفت گرفت؟

جنگ نفتی و گازی با عراق و قطر

آمار رسمی اوپک حاکی از آن است که همزمان با کاهش سریع میزان تولید نفت در ایران، عراق با شتاب بالایی در حال افزایش تولید نفت خام خود است.

آمار رسمی اوپک حاکی از آن است که همزمان با کاهش سریع میزان تولید نفت در ایران، عراق با شتاب بالایی در حال افزایش تولید نفت خام خود است. ارقامی که بر اساس آخرین نفت تولیدی ایران و سایر اعضای اوپک منتشر شده و همچنین اعلام رسمی دولت عراق حاکی از آن است که عراق برای اولین بار در 20 سال گذشته میزان تولید نفت خام را به سه میلیون بشکه در روز رسانده است. حال آنکه ایران با شیبی تند در حال کاهش نفت خام خود از سال 2005 تا‌کنون (شش سال گذشته) است. تا جایی که از سال 84 تا‌کنون متوسط تولید روزانه نفت 500 هزار بشکه کاهش داشته است. این مقایسه از آن جهت اهمیت دارد که عراق در حال برداشت از میادین مشترک نفتی بوده و تمام تلاش خود را پس از پایان بحران اخیرش به کار گرفته تا تولید نفت خود را به دوران پیش از جنگ با ایران برساند.

13 سال؛ ایران‌: کاهش یک میلیون بشکه‌ای
عراق : افزایش 500 هزار بشکه‌ای
مسوولان وزارت نفت دوران احمدی‌نژاد می‌گویند معمولاً چند روش در نحوه ارائه آمارهای تولید نفت وجود دارد که گاهی تولید به صورت مقایسه نقطه‌ای عملکرد در دو مقطع مشابه در سال‌های متوالی و بعضی اوقات مقایسه عملکرد متوسط تولید در فواصل زمانی مشخص مثل دو سال پیاپی ارائه می‌شود که آخرین روش، منطقی‌ترین روش مقایسه تولید است. بر اساس همان شیوه دوم که مورد تایید مسوولان وزارت نفت است، جدول سالانه تولید نفت نشان می‌دهد تولید نفت در ایران در شهریور امسال حتی از میزان تولید متوسط در سال 2000 یعنی 13سال پیش هم کمتر شده است و از سه میلیون و 667هزار بشکه در روز به دو میلیون و 600 هزار بشکه در مرداد‌ماه امسال رسیده است. حال آنکه عراق در سال 2000 تولیدی معادل دو میلیون و 500 هزار بشکه داشته و با وجود پشت سر گذاشتن ماجرای حمله آمریکا و ناتو به این کشور، بار دیگر عراق توانسته به توان تولید سه میلیون و 136هزار بشکه در روز دست پیدا کند. به عبارتی اگر ایران در این 13سال از تولیدش یک میلیون بشکه کم شده عراق در همین مدت به میزان تولید روزانه‌اش 600 هزار بشکه افزوده شده است. از سوی دیگر عراق طی دو سال اخیر ۱۱ قرارداد نفتی با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی فعال در حوزه نفت منعقد کرده و چنانچه این قراردادها در مسیر پیش‌بینی‌شده پیشرفت کند ظرفیت تولید روزانه نفت این کشور در سال ۲۰۱۸ به بیش از هشت میلیون بشکه خواهد رسید. ارقامی که در سایت رسمی اوپک منتشر شده آنقدر واضح و برای کارشناسان امر شوکه‌کننده است که دیگر جای هیچ تردیدی را باقی نمی‌گذارد. در حالی که عراق تولید نفت در میادین نفتی خود را بالا می‌برد و به موازات آن ایران در هر ماه با کاهش تولید نفت میدان رقابت را واگذار می‌کند.
این در حالی است که مسوولان وزارت نفت دولت احمدی‌نژاد مصرانه تلاش می‌کردند تا هر‌گونه کاهش در تولید نفت را تکذیب کرده و تاکید کنند که ممکن است یک ماه تولید نفت کاهش یابد اما در سرجمع سالانه تولید سالانه نفت افزایش یافته اما ارقام مربوط به تولید متوسط سالانه ایران بر اساس آمار اوپک موید سخنان مسوولان دیوان محاسبات و نمایندگان مجلس مبنی بر کاهش چشمگیر تولید نفت در هشت سال گذشته است. بر اساس این آمار تولید متوسط نفت ایران در سال 2005 به میزان سه میلیون و 920 هزار بشکه در روز بوده است. رقمی که نشان‌دهنده سطح توان تولید نفت ایران در سال 84 و درست در ابتدای اجرایی شدن برنامه چهارم توسعه است؛ اما این تولید از این سال آغاز به روند نزولی می‌کند. تا جایی که در سال 2009 این رقم به سه میلیون و 726 هزار بشکه در روز می‌رسد. رقمی که تا سال 2009 نشان می‌دهد حداقل 200 هزار بشکه در روز کاهش یافته است. ارقامی که میزان تولید نفت در ابتدا و انتهای دولت نهم را نشان می‌دهد.

88 تا 92 اوج سقوط تولید
سال‌هایی که درآمدهای حاصل از فروش نفت به دلیل افزایش بی‌سابقه بهای نفت در این سال‌ها، به ارقامی نجومی در کشور رسید و کسب چنین در‌آمد هنگفتی در این سال‌ها سبب شد توقعات برای افزایش سرمایه‌گذاری در بدنه نفت هم افزایش یابد تا به تبع آن تولید نفت هم روند صعودی داشته باشد.
اما بر اساس این آمار نه‌تنها افزایش تولیدی را شاهد نیستیم، بلکه طی سال‌های 2009 تا 2013 روند کاهش تولید نفت در ایران سرعت و شیب بیشتری به خود می‌گیرد. بر اساس آمار اوپک از سال 2009 که رقم تولید نفت به طور متوسط سه میلیون و 725 هزار بشکه در روز بوده در سال 2010 به سه میلیون و 700هزار بشکه در روز می‌رسد و از سال 89 تا‌کنون با وجود انکارهای شدید مقامات دولتی نه‌تنها این روند کاهش تولید نفت، متوقف نمی‌شود بلکه در ماه مرداد امسال بر اساس آمار اوپک میزان تولید نفت ایران به دو میلیون و 680 هزار بشکه در روز رسیده است. ارقامی که نشان‌دهنده میزان متوسط روزانه است و این رقم نه بر اساس مقایسه دو ماه از یک سال بلکه به صورت مقایسه‌ای متوسط در یک سال محاسبه شده تا میزان خطای کمتر و قابلیت مقایسه بیشتری داشته باشد. بر اساس همین آمار نفت ایران از سال 88 تا 90 هم معادل 135 هزار بشکه روزانه، بار دیگر کاهش یافته است. لیست کردن این اعداد تنها برای اثبات آن است که بر اساس آماری که حداقل در صحت آن نمی‌توان تردید کرد (چرا که آمار رسمی اوپک، مورد تایید تمام دولت‌های عضو است) ایران تولید نفت خود را از حدود چهار میلیون بشکه در روز (سال 84) به دو میلیون و 680هزار بشکه در روز رسانده است. کاهش یک میلیون و 300هزار بشکه‌ای طی هشت سال، تنها یک پیغام ساده دارد‌: کاهش توان تولید برابر با کاهش توان رقابت در امپراتوری انرژی خاورمیانه. به ویژه آنکه کاهش توان تولید که حکایت از پایین رفتن ظرفیت‌های سخت‌افزاری دارد، نشان می‌دهد با وجود نجومی شدن درآمدهای نفتی، هیچ برنامه و فکری حداقل برای ثابت نگه داشتن توان زیرساخت‌های نفتی نبوده است تا حتی اگر تولید افزایش نمی‌یابد، حداقل به این حد به سمت کاهش نرود.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها