آینده‌نگری قیمت نفت

برای پیش‌بینی قیمت، هیچ چیز بهتر از خود آن نیست. با تحلیل تکنیکال می‌توان با استفاده از تاریخچه قیمت، آینده آن را پیش‌بینی کرد. سه پیش‌فرض اصلی تحلیل تکنیکال آن است که

1- تمامی اطلاعات در قیمت قرار دارند.

2- روند قیمت تمایل به تداوم دارد.

3- قیمت بر اساس الگوهای مشخصی حرکت می‌کند.

یک نکته جانبی اما مهم در تحلیل تکنیکال آن است که حرکت قیمت با شایعات شروع می‌شود و با خبر رسمی به پایان می‌رسد. یک مثال خوب و جالب در این مورد، اجرای توافق هسته‌ای ایران و 1+5 در روز 17 ژانویه 2016 است. به راحتی قابل یادآوری است که در آن زمان خیلی‌ها، از سیاستمداران گرفته تا معامله‌گران، معتقد بودند که قیمت جهانی نفت به واسطه افزایش صادرات نفت ایران -ناشی از لغو تحریم‌ها- نمی‌تواند افزایش یابد. صادرات ایران افزایش یافت، اما در عین ناباوری کسانی که معمولی به قضیه نگاه می‌کردند، قیمت نفت هیچ‌وقت از قیمت روز 17 ژانویه کمتر نشد و دقیقاً از همان روز تا حالا، مدام افزایش یافته است. خبری رسمی برای افزایش عرضه نفت منتشر شده بود، اما انگار قبلاً منتشر شده بود.

وقتی که نفت از اواسط 2014 از بیشترین قیمت 66 /107 دلار تا کمترین قیمت 04 /26 دلار سقوط کرده بود، این نشان می‌دهد که همه‌چیز برعکس است، این اوضاع سیاسی و اقتصادی نیست که قیمت‌ها را پیش‌بینی می‌کند، بلکه این قیمت‌ها هستند که تصمیمات سیاسی و اقتصادی را پیش‌بینی می‌کنند؛ چرا که این گذشته است که آینده را می‌سازد.

در 04 /26 دلار یک روند صعودی در قیمت نفت شکل گرفته که بر اساس پیش‌فرض دوم تحلیل تکنیکال، این روند صعودی تمایل به تداوم دارد. اینکه چرا 04 /26 دلار، یک نقطه چرخش مهم برای نفت است نیز، به تاریخچه آن برمی‌گردد. در 19 دسامبر 2008 نفت به کمترین قیمت 40 /32 دلار رسید، قیمتی که از قیمت‌های 56 ماه قبل از خود و 83 ماه بعد از خود کمتر بود، کمترین قیمت. نفت در آغاز 2016 فقط برای چند روز زیر آن قیمت قرار گرفت و بلافاصله شروع به افزایش کرد.

اگر صعودی بودن روند قیمت نفت را بپذیریم، حالا با توجه به پیش‌فرض سوم باید محتمل‌ترین الگو برای رفتار صعودی آن حدس زده شود. قیمت نفت در آینده افزایش می‌یابد و حالا سعی می‌شود حرکت آن پیش‌بینی شود.

بر اساس نمودار هفتگی قیمت نفت (شکل 1)، حرکت‌های نفت از اوایل 2015 از نظر قیمتی و زمانی نظم مشخصی داشته و در روند صعودی خود نیز سعی کرده به طور متقارن رفتار خود را تکرار کند. آنچه آشکار است، نفت که قبلاً در یک روند نزولی 18هفته‌ای حدود 24 دلار افت کرده بود، توانست دقیقاً در همین مدت زمان، تمام افت خود را جبران کند. ضمناً چون قبل از نزول خود، شش هفته رشد اندک داشته، بعد از صعود نیز دقیقاً شش هفته نزول جزیی را سپری کرده و حالا به روند صعودی بازگشته است.

بر اساس نظم دیگری که در روند نزولی پیشین وجود داشته، کل نزول در دو مرحله 24‌دلاری برابر محقق شده، بنابراین انتظار بر آن است که موج دوم روند صعودی نیز 24‌دلاری باشد و بدین ترتیب نفت بتواند، به طور متقارن این بار طی 16 هفته و در حدود 24 آبان 1395 به محدوده قیمتی 81 /64 دلار برسد. پس از آن انتظار می‌رود که برای حفظ تقارن الگو، قیمت نفت طی 14 هفته تا کف سومین کانال خود افت کند. این افت حداکثر حدود 20 دلار است و نهایتاً می‌تواند قیمت را به 67 /44 دلار تنزل دهد، اما به نظر می‌رسد که قرارگیری نفت در این محدوده گذرا باشد. یعنی، در حدود 2 اسفند 1395 نفت وارد مجدداً صعودی شده و سال 1395 را احتمالاً با قیمتی در حدود 74 /54 دلار به اتمام می‌رساند. این رفتار قیمتی نفت با برآورد تقاضای آن نیز سازگار است، چرا که معمولاً در فصل زمستان تقاضای نفت بیشتر از سایر فصول است.

بر اساس میانگین‌گیری یکنواخت از این حرکت‌های اصلی، متوسط قیمت نفت از 4 مرداد 1395 تا پایان سال (34 هفته) 42 /53 دلار است و میانگین قیمت آن از 24 آبان 1395 تا پایان سال (18 هفته) نیز 62 /53 دلار است.

کف اولین کانال قیمتی نیز به نوعی دیگر تایید می‌کند که 04 /26 پایان یک روند نزولی برای نفت بوده است. بنا بر آنکه پایان روند نزولی و چرخش روند نقش اساسی در این پیش‌بینی دارد، مجدداً از یک چشم‌انداز بلندمدت‌تر به قیمت نفت نگاه می‌شود. بر اساس شکل 2، قیمت نفت از کف یک کانال حداقل هفت‌ساله باز گشته است. کانالی که نفت حرکت خود را در اواخر 2008 از کف آن شروع کرد و طی 28 ماه حدود 80 دلار رشد کرد. پس از آن 28 ماه رفتار نوسانی داشت و درون یک مثلث نوسان خود را کاهش داد و نهایتاً مجدداً طی 28 ماه حدود 80 دلار نزول کرد و به قیمت‌های هفت سال پیش رسید. در این چشم‌انداز نیز برای حفظ نظم الگو، قیمت نفت تا 85 /66 دلار افزایش می‌یابد.

در پایان از آنجا که قیمت‌ها از آینده خبر می‌دهند، توصیه می‌شود که استراتژیست‌ها، سیاستگذاران و آینده‌پژوهان بررسی کنند که چه تحولاتی در جهان دارند قیمت نفت را بالا می‌برند تا قبل از آنکه وقایع اصلی رخ دهند، برای مقابله با آنها آماده شد.

تحلیل فوق به این شکل خلاصه و جمع‌بندی می‌شود که:

1- روند نزولی قیمت نفت خاتمه یافته است.

2- روند قیمت نفت تا پایان سال 1395 شمسی افزایشی است.

3- سقف قیمت نفت در اواخر پاییز سال 1395 شمسی حدود 83 /65 دلار است.

4- میانگین قیمت نفت از آغاز مرداد تا پایان سال 1395 شمسی حدود 42 /53 دلار است. اقتصاد سیاسی جهان به سمتی می‌رود که در آینده قیمت نفت بالا باشد.