کاهش ارزش واقعی چک‌های برگشتی
گزارش بانک مرکزی از تغییرات اسناد مبادله‌شده بانک مرکزی می‌گوید «ارزش اسمی چک‌های برگشتی» در ماه پایانی پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود ۲۴ درصد افزایش یافته است، اما نتایج تحلیلی این گزارش می‌گوید از «مقدار واقعی ارزش چک‌های برگشتی» در حدود چهار درصد کاهش یافته است.
گزارش بانک مرکزی از تغییرات اسناد مبادله‌شده بانک مرکزی می‌گوید « ارزش اسمی چک‌های برگشتی» در ماه پایانی پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود 24 درصد افزایش یافته است، اما نتایج تحلیلی این گزارش می‌گوید از « مقدار واقعی ارزش چک‌های برگشتی» در حدود چهار درصد کاهش یافته است.
کاهش ماهانه چک‌های برگشتی در آخر پاییز
آمار منتشر‌شده از روند ارزش چک‌های برگشتی در سه ماه سوم امسال نشان می‌دهد بعد از شوک افزایشی در آبان‌ماه، این روند در آخرین ماه پاییز تغییر مسیر داده و از میزان چک‌های برگشتی کاسته شده است. گزارش بانک مرکزی بیان می‌کند ارزش چک‌های برگشتی در آذرماه به چهار هزار و 530 میلیارد تومان رسید، این در حالی بود که این رقم برای آبان امسال در حدود پنج هزار و 329 هزار میلیارد تومان گزارش شده بود. بنابراین در طول یک ماه 15 درصد از ارزش چک‌های برگشتی کاسته شده است. همچنین آمار می‌گوید در اولین ماه پاییزی رقم چک‌های برگشتی سه هزار و 675 میلیارد تومان بوده است. اما می‌توان آمار چک‌های برگشتی را از نظر تعداد نیز مقایسه کرد، بر این اساس در مهرماه سال جاری حدود 425 فقره چک برگشت خورد، این رقم در دومین ماه پاییزی با 3/4 درصد رشد، به 442 هزار فقره چک رسید، که این روند در آذرماه تغییر مسیر داده و مسیر کاهشی را در پیش رو قرار داد. بر این اساس در این ماه تعداد چک‌های برگشتی با کاهش 8/1درصدی در حدود 435 هزار فقره گزارش شد. بر اساس مجموع تعداد و ارزش چک‌های
مبادله‌شده در هر ماه می‌توان به طور متوسط ارزش هر چک را برآورد کرد. محاسبات در این بخش نشان می‌دهد ارزش تقریبی هر چک برگشتی در مهرماه در حدود 6/8 میلیون تومان بوده است، در ماه دوم پاییز ارزش هر چک برگشتی نسبت به ماه پیش 40 درصد افزایش یافت و به 6/12 میلیون تومان رسید. اما در آذرماه از مقدار این افزایش تا حدودی کاسته شد، آمار روایت می‌کند که ارزش تقریبی هر چک برگشتی در این ماه با 13 درصد کاهش به حدود 4/10 میلیون تومان رسید. آمار چک‌های برگشتی در اقتصاد نشانه‌هایی از وضعیت کسب و کار را بیان می‌کند، به همین دلیل افزایش رکود در جامعه و قفل شدن چرخه خرید و فروش می‌تواند بر میزان افزایش چک‌های برگشتی تاثیرگذار باشد. کم‌‌شدن تقاضا برای خرید کالا و به تعویق انداختن آن در شرایطی که پیش‌بینی‌ها کاهش قیمت را در زمان آتی نشان دهد، از عوامل افزایش در برگشت چک‌ها بوده است. اما آیا می‌توان با مقایسه روند تغییرات در تعداد و ارزش چک‌های برگشتی تصویر درستی از نوسانات این شاخص اقتصادی در کشور ارائه کرد؟
تعدیل چک‌های برگشتی به مقدار واقعی
برخی از کارشناسان معتقدند برگشت چک‌ها را می‌توان به عنوان شاخصی از «اعتماد بازار» مورد ارزیابی قرار داد؛ با این حال، نمی‌توان به فرض مثال «ارزش» چک‌های برگشت داده‌شده را به عنوان این شاخص مد نظر قرار داد. چرا که انتظار می‌رود در پی تورم بالای چند سال گذشته، ارزش «اسمی» مبادلات افزایش یافته باشد و هم‌راستا با این افزایش اسمی، ارزش ریالی چک‌های برگشت داده شده نیز بالا برود؛ لذا می‌توان انتظار داشت که بر مجموع مبالغ چک‌ها در زمان تورم افزوده شود. این امر مقایسه وضعیت چک‌های برگشتی را در بلند‌مدت نادقیق می‌کند، بنابراین برای مقایسه واقعی ارزش چک‌های واقعی باید اثر تورمی را از مجموع مبالغ اسمی بیرون کشید، در نتیجه با مقایسه واقعی ارزش چک‌های برگشتی می‌توان یک تصویر با درصد خطای کمتری را در بازه زمانی معین به نمایش گذاشت. آمار بانک مرکزی از نوسانات چک‌های برگشتی می‌گوید ارزش اسمی این اسناد در فروردین سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود سه درصد کاهش یافته بود، حال آنکه آمار تحلیلی حاکی از آن است که ارزش واقعی (ارزش اسمی منهای تورم) چک‌های
برگشتی در مقیاس سالانه در حدود 32 درصد کاهش یافته است. مقایسه نقطه به نقطه ارزش اسمی چک‌های برگشتی در طول سال بیان می‌کند این رقم در طی 9 ماه روند صعودی را دنبال می‌کرد. این شاخص در ماه آبان امسال به بیشترین مقدار خود رسید که عنوان می‌کند ارزش اسمی چک‌های برگشتی در این ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود 33 درصد رشد داشته است، اما اگر اثر تورمی را از مبالغ چک‌های برگشتی کنار بگذاریم، در واقع حدود یک درصد به درصد چک‌های صادراتی افزوده شده است. بنابراین مقایسه ارزش واقعی چک‌های برگشتی در این مدت بیان می‌کند که با گذشت زمان و از ابتدای سال تاکنون، ارزش چک‌های برگشتی افزایش یافته است. 
ارزش واقعی چک‌ها در فصل پاییز
آمار تحلیلی بیان می‌کند، ارزش واقعی چک‌های برگشتی در مهرماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود 18 درصد کاهش یافته است، اما گزارش بانک مرکزی می‌گوید ارزش اسمی چک‌های برگشتی در مقایسه با مهرماه سال قبل در حدود 12 درصد افزایش یافته است، همچنین آبان تنها ماهی است که ارزش واقعی اسناد برگشتی نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایشی بوده است. آمار منتشره از آذرماه نشان می‌دهد ارزش اسمی چک‌های برگشتی نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود 24 درصد افزایش یافته است، حال آنکه ارزش واقعی چک‌ها در ماه آخر پاییز نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود چهار درصد کاهش یافته است. در نتیجه می‌توان دریافت که «ارزش واقعی چک‌های برگشتی» در طول زمان نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است، که این روند ممکن است در ماه‌های آینده ادامه یابد و دور از ذهن نیست مبلغ واقعی چک‌ها در ماه‌های زمستان در مقایسه با سال قبل افزایش یابد.
دیدگاه تان را بنویسید