رفتارشناسی یک برخورد
اخیراً بانک مرکزی در اقدامی تامل‌برانگیز اقدام به حذف نام هشت بانک و موسسه مالی و اعتباری از سایت خود کرد.
علی ارشدی/ پژوهشگر اقتصادی
اخیراً بانک مرکزی در اقدامی تامل‌برانگیز اقدام به حذف نام هشت بانک و موسسه مالی و اعتباری از سایت خود کرد. در این یادداشت فارغ از آنکه عملکرد موسسه‌های فاقد مجوز و حذف‌شده مورد تایید باشد از منظر رفتارشناسی اقدام اخیر بانک مرکزی نقد خواهد شد. بر مبنای تحلیل رفتارشناسی بانک مرکزی پیرامون این موضوع چند نکته را می‌توان یادآور شد.
1- ظاهراً موسسات مذکور ضمن داشتن موافقت اصولی اولیه، در فرآیند اخذ مجوز قطعی قرار دارند. از طرف دیگر چون این فرآیندها هنوز تکمیل نشده است مجوز قطعی صادر نشده است. اکنون سوال این است وقتی در شرایطی بین مجوز داشتن و نداشتن (در حال گرفتن) قرار داریم چگونه بایستی با این موسسات برخورد شود و تکلیف مشتریان در این میان چیست؟
از سوی دیگر بانک مرکزی ابتدا برای مدت‌ها اسامی این موسسات را بر روی سایت خود قرار می‌دهد و پس از آن به یکباره نام آنها را از سایت رسمی خود حذف می‌کند. اکنون سوالی که وجود دارد این است که در این شرایط تکلیف مشتریانی که به اعتبار درج نام این موسسات اقدام به سپرده‌گذاری کرده‌اند و دارای انواع قراردادهای بلندمدت با این موسسات هستند، چیست زیرا علی‌القاعده این افراد تا سررسید نمی‌توانند اقدامی انجام دهند یا اگر قصد خروج منابع را داشته باشند طبق قرارداد باید از بخشی از حقوق خود صرف نظر کنند. در این موقعیت مسوولیت فشارهای روحی و روانی یا ضرر و زیان احتمالی متوجه کیست؟
2- مساله دیگر فرآیند قانونی طی‌شده برای صدور مجوز از سوی موسسات در شرف تاسیس است. اصولاً بایستی به صورت شفاف و روشن بیان شود که وضعیت هر موسسه یا بانک متقاضی در چه مرحله‌ای قرار دارد و چرا تاکنون موضوع به درازا کشیده است و به زبان ساده مشکل چیست؟
3- در زمان معاونت نظارتی پیشین بانک مرکزی که مرتباً بر طبل جنگ مبارزه با موسسات فاقد مجوز کوبیده می‌شد، ظاهراً مساله این موسسات اخیر چندان جدی نبود. اکنون این سوال مطرح است که در فاصله چهار، پنج ماه گذشته چه اتفاقی روی داده است که نیاز به چنین اقدامی در محیطی اقتصادی که به اندازه کافی پرتنش است، احساس می‌شد؟
4- بر اهل فن پوشیده نیست که بسیاری از بانک‌ها و موسسات دارای مجوز دارای تخلفات یا مشکلات عدیده در عملکرد خود هستند. در واقع بخشی از تخلفات موسسات در شرف تاسیس همانند بانک‌ها و موسسات دارای مجوز است. آیا بانک مرکزی اقدامی در جهت لغو مجوز نهادهای دارای مجوز انجام داده است یا خیر؟ به نظر می‌رسد حوزه نظارت تا پیش از ورود به بازی، سختگیرانه برخورد می‌کند ولی پس از ورود به بازی بازیگران هر کاری می‌توانند انجام دهند.
5- به نظر می‌رسد اعتبار بانک مرکزی خیلی ساده خرج می‌شود. پیامد اتفاق حاضر این خواهد بود که اگر بانک‌ها و موسسات مذکور از این‌گونه چالش‌ها به سلامت عبور کنند کم‌کم این باور القا می‌شود که عدم پذیرش نظارت بانک مرکزی هم می‌تواند یک گزینه جدی تلقی شود. در واقع این‌گونه وقایع، آزمون جدی برای سنجش عیار اعتبار بانک مرکزی است، زیرا در صورتی که جواب مناسب گرفته نشود، موسسه فرضی نزد خود این‌گونه محاسبه می‌کند که به جای سپردن هزاران میلیارد تومان سپرده قانونی به بانک مرکزی به بهای مجوز، قید آن را بزند و منافع اقتصادی‌اش را افزایش دهد چرا که نهایتاً و به تجربه در‌می‌یابد چاقوی بانک مرکزی تیز نیست و در بلندمدت به تفاهم خواهد رسید.
6- نکته تامل‌برانگیز دیگر آن است که چرا بانک مرکزی همزمان هشت جبهه جدید برای خود می‌گشاید. آیا به صورت بدیهی یک الی دو موسسه هدف قرار می‌گرفت تا هم از شکل‌گیری یک لابی نسبتاً قدرتمند در مقابل بانک مرکزی جلوگیری شود و هم اینکه هدف مورد نظر بانک مرکزی با اطمینان خاطر بیشتری تحقق یابد.
دیدگاه تان را بنویسید