تغییر چشمانداز تجارت جهانی
جهان شهرنشین
بازارهای نوظهور مکان و چگونگی اجرای فعالیتهای تجاری را تغییر میدهند. در طول سه دهه گذشته این بازارها منبع نیروی کار ماهر و کمهزینه بودند.
بازارهای نوظهور مکان و چگونگی اجرای فعالیتهای تجاری را تغییر میدهند. در طول سه دهه گذشته این بازارها منبع نیروی کار ماهر و کمهزینه بودند. شهرهای آنها با گسترش سریع خود از میلیونها مصرفکننده سرشار شدند و بازار رشد جدیدی برای شرکتهای جهانی فراهم کردند. این شرایط در حالی ایجاد شد که بخش بزرگی از جهان ثروتمند به خاطر پیر شدن جمعیت شاهد رشد کمتر بود. طبق گزارش جدید موسسه جهانی مک کینزی شمار شرکتهای بزرگ جهان نوظهور افزایش خواهد یافت. این موج جدید و قدرتمند میتواند پویایی رقابتی درازمدت سراسر جهان را متحول سازد. تحقیقات نشان میدهد که سهم اقتصادهای نوظهور در رتبهبندی 500 شرکت برتر جهان از پنج درصد در سال 2000 به بیش از 45 درصد در سال 2025 خواهد رسید. در حالی که سهچهارم از هشت هزار شرکت جهان با درآمد سالانه بیش از یک میلیارد دلار هماکنون در کشورهای پیشرفته قرار دارند پیشبینی میشود در کمتر از یک دهه 17 هزار شرکت دیگر به این دسته ملحق شوند. به احتمال زیاد 70 درصد این شرکتها از بازارهای نوظهور خواهند بود. این پیشبینی بر مبنای پایگاه
دادههای موسسه مککینزی صورت میگیرد که شرکتهای بزرگ دولتی و خصوصی جهان را پایش میکند و شرکتهای دولتی با درآمد سالانه بیش از یک میلیارد دلار را هم تحت پوشش گرفته است. به منظور آنکه تصویر بهتری از چشمانداز این تحول گسترده در توازن قدرت شرکتهای جهانی به دست آید، باید توجه کرد که بسیاری از بزرگترین شرکتهای جهان نسلهاست وضعیت خود را حفظ کردهاند. بیش از 40 درصد از 150 شرکت بزرگ اروپای غربی که در فهرست 500 شرکت برتر جهان قرار دارند قبل از سال 1900 تاسیس شده بودند.
زنگ تازهای برای مدیران عامل
رهبران شرکتها نمیتوانند در مقابل چنین تحول عظیمی بیتفاوت بمانند. چنین تجربهای قبلاً هم مشاهده شده بود. در دهههای 1970 و 1980 شرکتهای خودروسازی ژاپن سهم خود را از بازار جهانی افزایش دادند و در برخی موارد همتایان آمریکایی را پشت سر گذاشتند. به تازگی شرکت سامسونگ سلطه اپل را بر بازار جهانی تلفنهای هوشمند تضعیف کرد. در دهه آتی این نوع رویدادها در مقیاس بزرگتری ظهور خواهند کرد و تازهواردان با سرعتی بیشتر رهبران صنایع را سرنگون خواهند ساخت. تازهواردان با طراحی محصولات بهتر با هزینه کمتر، معرفی سریع آنها به بازار، و با یکسانسازی فرآیندهای تجاری کل صنایع جهان را تحت تاثیر قرار میدهند. بسیاری از این تجارتها که در شرایط عملکردی دشوار شکل گرفتهاند نه تنها در مقایسه با همتایانشان در اقتصادهای پیشرفته چابکی بیشتری دارند بلکه آمادهاند سرمایهگذاریهای درازمدت انجام دهند حتی اگر این کار به بهای کاهش درآمد در چند فصل آینده تمام شود. بسیاری از بازیگران جدید به گسترش فعالیت در بازارهای
بینالمللی امیدوارند. رهبران تجاری جهان مجبورند به طور مداوم رویهها را تحت نظر قرار دهند تا بتوانند بازارها و رقبای جدید را شناسایی کنند. آنها باید به سه موضوع مهم توجه داشته باشند:
1- شبکههای فروش را بهینه سازند. رشد تجارتهای جدید نهتنها تهدیدی رقابتی برای تجارتهای قدیمی به حساب میآیند بلکه فرصت مناسبی در اختیار عرضهکنندگان و ارائهدهندگان خدمات قرار میدهد. شرکتهای بزرگ باید بدانند چگونه خود را سازماندهی کنند تا بتوانند محصولات خود را به مشتریان گوناگون و بیشتر بفروشند. به این منظور لازم است آنها شبکههای فروش را مورد بازبینی و در صورت لزوم آرایش مجدد قرار دهند.
2- بفهمند مشتریان و رقبا چگونه تغییر میکنند. نقاط داغ صنعتی منابع جدید رقابت و تقاضا خواهند بود لذا شرکتها باید از پیدایش این نقاط در مناطق نوظهور آگاه باشند. به عنوان مثال منطقه هسینچو در شمال تایوان و منطقه پرجمعیت سانتا کاترینا در برزیل هماکنون به مراکز استقرار شرکتهای صنعتی چند میلیارددلاری تبدیل شدهاند.
3- در مکان استقرار ادارات مرکزی و فعالیتهای هستهای خود تجدیدنظر کنند. اکثر تجارتها به این نتیجه رسیدهاند که الگوی قدیمی یک اداره مرکزی دیگر کاربردی ندارد و پاسخگوی نیازها نیست.
شرکتهایی مانند کاترپیلار و جنرال الکتریک مراکز شرکتی خود را به دو یا چند مکان انتقال دادهاند که فرآیندهای تصمیمگیری، تولید، تحقیق و توسعه و رهبری خدمات را به طور مشترک انجام میدهند.
فرصتی بزرگ برای شهرها
در حال حاضر تنها 20 شهر اصلی میزبان یک سوم از شرکتهای بزرگ هستند. توکیو، بزرگترین میزبان، بیش از 600 شرکت بزرگ را در خود جای داده است. فقط 9 شهر دیگر در جهان پذیرای بیش از 100 اداره مرکزی هستند. پیشبینی میشود شهرهای بزرگ کشورهای نوظهور سهم بزرگی در رشد شرکتها در آینده داشته باشند. به عنوان مثال شمار شرکتهای بزرگ مستقر در سائوپائولو تا سال 2025 سه برابر خواهد شد. تعداد ادارات مرکزی شرکتها در پکن و استانبول دو برابر میشود. پراکندگی ادارات در شهرهای کشورهای نوظهور نیز بیشتر میشود. حدود 280 شهر برای اولین بار میزبان یک شرکت بزرگ میشوند و به مراکز جدید در شبکه صنعت جهانی میپیوندند. اگر چه بیشتر مقامات شهری علاقهمندند ادارات مرکزی شرکتها را جذب کنند به نظر میرسد خود شرکتها تمایل زیادی به این کار ندارند. در حالی که هزاران تجارت بزرگ جهانی فعالیت خود را در بازارهای جدید توسعه میدهند و گزینههای بیشتری برای مکانیابی و استقرار در اختیار دارند بهترین فرصت برای شهرها آن است که شرکتهای
وابسته خارجی را جذب کنند. بدون تردید چین قدرتمندترین موتور رشد شرکتهای جهانی جدید است و اکنون زمان آن رسیده که شهرهای آیندهنگر شهرت خود را بر مبنای رهبران تجاری چین قرار دهند. بزرگترین مجموعههای شرکتهای وابسته خارجی در چند شهر مهم جهان متمرکز شدهاند. به خاطر تلاشهای موثر سنگاپور در توسعه اقتصادی، این شهر به بزرگترین گزینه استقرار شرکتهای چندملیتی تبدیل شده است که قصد دارند در بازارهای نوظهور آسیا فعالیت کنند. شهرهای دیگر باید از رویکرد سنگاپور درس بگیرند. کیفیت محیط تجاری تنها عامل نیست. شهرهایی مانند پراگ، سیدنی و تورنتو که از استانداردهای زندگی بالایی برخوردارند در جذب شرکتهای چندملیتی موفقتر عمل کردهاند. اما شرکتهای جهان نوظهور در انتخاب مکانهایی برای توسعه بیشتر خود به معیارهای دیگری از قبیل روابط شخصی مدیران اجرایی تحصیلکرده در خارج، نیاز به متنوعسازی پیوندهای خانوادگی، تلاش برای کسب شهرت در کشور خود، و اشتیاق برای ورود به بازارهای مرزی روی آوردهاند. توازن مجدد چشمانداز تجارت جهانی احتمالاً سریعتر از تغییر رشد اقتصادی
بازارهای نوظهور صورت خواهد گرفت.
شرکتهای بزرگ اهمیت زیادی پیدا میکنند. نه تنها به خاطر توانایی در خلق شغل و درآمد بیشتر، بلکه به آن دلیل که این کشورها بهرهوری، نوآوری و تنظیم استانداردها را تقویت میکنند و مهارت و فناوری را گسترش میدهند. تغییر موقعیت جغرافیایی آنها تاثیرات عمیقی بر ماهیت رقابت برای منابع و استعدادها خواهد داشت و بازارهای نوظهور تلاش خواهند کرد خود را به سطح بالاتری از توسعه و شکوفایی اقتصادی بکشانند.
دیدگاه تان را بنویسید