۱۰ کتابی که از انتشارات دنیای اقتصاد باید خواند
پا به پای اقتصاد
انتشارات دنیای اقتصاد امسال بیش از ۵۵ اثر در حوزه اقتصاد، روابط بین‌الملل، مدیریت و تاریخ منتشر کرده است.
انتشارات دنیای اقتصاد امسال بیش از 55 اثر در حوزه اقتصاد، روابط بین‌الملل، مدیریت و تاریخ منتشر کرده است. 10 کتاب پرفروش دنیای اقتصاد به روایت آمار عبارتند از:
چرا کشورها شکست می‌خورند؟
دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون
ترجمه: پویا جبل‌عاملی و محمدرضا فرهادی‌پور
دارون عجم‌اوغلو و جیمز رابینسون در این اثر تصویری همه‌جانبه و گویا از تفاوت‌ها و شکاف‌های عظیمی که در استانداردهای زندگی و درآمدهای مردم در چهار گوشه دنیا وجود دارد، ارائه داده‌اند. اینکه در کشورهای ثروتمندی همچون ایالات متحده، بریتانیا و آلمان مردم با چه استانداردهایی زندگی می‌کنند و درآمدشان چگونه است و در مقابل زندگی در کشورهای فقیری همچون صحرای آفریقا و آسیای جنوبی چطور می‌گذرد. کتاب حاضر نشان می‌دهد نحوه حکومت کردن بر کشورها، راه‌های کامیابی یا ناکامی را پیش روی مردمان این کشورها قرار می‌دهد. نویسندگان کتاب تعریفی روشن، بی‌ابهام، بینش‌افزا و تامل‌برانگیز از نهادهای اقتصادی فراگیر و بهره‌کش ارائه می‌دهند و آن را برای تحلیل شرایط اقتصادی در سراسر جهان در ادوار تاریخی مختلف به کار می‌گیرند. نویسندگان معتقدند شکل‌گیری نهادها را باید در بازه‌های زمانی دور و دراز مورد توجه قرار داد. روند تاریخی حرکت یک جامعه به سوی ساخت‌دهی نهادهاست که مسیر توسعه اقتصادی کشور را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و آن را می‌سازد. کتاب حاضر می‌تواند راهنمایی باشد برای پاسخ به
پرسش‌های متعددی از که زاویه نهادگرایی پیش‌روی اقتصاددانان و اقتصادخوانان ایرانی علاقه‌مند به نهاد و نهادگرایی برای تحلیل اقتصاد ایران قرار دارد. این کتاب را می‌توان کتابی میان‌رشته‌ای تلقی کرد که رویکرد اقتصاد سیاسی را برای تحلیل به کار می‌گیرد. مناسبات مشترک، روابط متقابل و همبستگی‌های میان اقتصاد و سیاست است که نهادها و چگونگی ساخت آنها را متاثر می‌سازند. در این کتاب در ادوار تاریخی مختلف در کشورهای مختلف جهان در قرن‌های اخیر مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته‌اند. نهادهای سیاسی فراگیر و بهره‌کش و تعامل آنها با نهادهای اقتصادی فراگیر و بهره‌کش یکی از موضوعات اصلی، جاری و ساری در کتاب است. این کتاب می‌تواند برای دانشجویان رشته‌های اقتصاد و علوم سیاسی مفید باشد و قابلیت تدریس در این دو رشته را دارد. این کتاب همچنین می‌تواند به عنوان منبعی برای درس اقتصاد توسعه مورد استفاده قرار گیرد.
چین چگونه سرمایه‌داری شد
رونالد کوز، نینگ وانگ
ترجمه: سیدپیمان اسدی
فقط سی‌وپنج سال وقت لازم داشتند تا از کشوری کمونیستی و فقیر و وابسته به کشاورزی بدل به بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی و تولیدکننده جهان بشوند. دو نویسنده این کتاب با روایتی به شدت جذاب رشد غول‌آسا و تبدیل شدن این کشور به ابرقدرت سرمایه‌داری است. اواخر دهه 70 تاریخ چین وارد مرحله جدیدی شد. با مرگ مائو چین کمونیست به آخر خط رسید و با روی کار آمدن ژیادوینگ چین چنان جهشی به سوی سرمایه‌داری داشت که در هیچ جای دیگری از جهان نمونه‌اش وجود ندارد. نویسندگان این کتاب راز موفقیت چین را رمزگشایی کرده‌اند و در نهایت همراه خواننده به این تحلیل رسیده‌اند که اصلی‌ترین عامل رشد اقتصادی چین سیاستگذاری‌های دولتمردان و سیاست نبوده، بلکه تکیه بر اهرم بازار چین را به این سمت پرده است. نویسندگان این کتاب نشان می‌دهند آنچه در چین رخ داد سیاستمداران این کشور را هم متعجب کرد و این موفقیت برای آنها هم غیرمنتظره بود. از آن طرف در این رشد اقتصادی و سوق پیدا کردن به سوی بازارهای جهانی و سرمایه‌داری هیچ گروهی به اندازه اعضای حزب کمونیست دخیل نبودند.
جزایر ایرانی خلیج‌فارس
نخستین اعاده حاکمیت ایران بر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی
مسعود کوهستانی‌نژاد
سه روز پس از پیاده شدن نیروی نظامی ایران در ابوموسی، رزمناو انگلیسی فلمینگو در روز 9 اسفند وارد آب‌های ساحلی ایران شد و در بند گناوه لنگر انداخت. چند روز بعد از آن و در صبح چهارشنبه 16 اسفند سپهبد رزم‌آرا هنگام حضور در مراسم ختم آیت‌الله فیض در مسجد شاه تهران ترور شد. چهارده ماه بعد و در روزهای پایانی نخستین سال نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق بار دیگر بحرین و جزایر ایرانی خلیج‌فارس موضوع مکاتبات اعتراض‌آمیزی از سوی دولت ایران به سفارت انگلستان شد، ولی همزمان پای دولت عراق نیز به میان کشیده شد. با توجه به نزدیکی زمان ترور رزم‌آرا با اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه خلیج فارس، می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که علت ترور، اقدامات او در جزایر ایرانی خلیج فارس بوده است. رزم‌آرا در کتاب جغرافیای نظامی خود، در مجلدی که به جغرافیای جزایر خلیج‌فارس می‌پردازد، به صراحت گفته است جزایر ابوموسی و تنب‌ها متعلق به ایران است و باید آن را پس بگیریم. در سال 1329 که نخست‌وزیر شد، یکی از اهدافش اعاده حاکمیت ایران بر جزایر جنوب بوده است..
کتاب حاضر از دو قسمت کلی:
1- مروری بر وضعیت جزایر ایرانی خلیج فارس از اواخر قرن نوزدهم تا پایان جنگ جهانی دوم و
2- بررسی مقدمات، علل و انگیزه‌های اقدام دولت رزم‌آرا در اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه
تشکیل شده است.
جنگ‌های ارزی
روایتی حیرت‌انگیز از جنگ اقتصادی کشورها با ابزار پول و طلا
جیمز ریکاردز/ ترجمه: حسین راهداری
سقوط‌های ملی و اجتماعی به دفعات زیاد اتفاق افتاده‌اند، اما به سادگی نادیده گرفته شده یا فراموش شده‌اند. ولی نه تاریخ فراموشکار است و نه سیستم‌های پیچیده از رفتاری که باید انجام بدهند، سر باز می‌زنند. بازارهای سرمایه و ارزها، سیستم‌های پیچیده‌ای هستند و در پایان سقوط خواهند کرد. مگر اینکه مهار شوند، به قسمت‌های کوچک‌تری شکسته شوند و اندازه‌شان کاهش پیدا کند. در واقع جنگ‌های ارزی در نهایت جنگی بر سر نقش و ارزش دلار است. با وجود این، به دلیل معرفی مشتقات مالی، هرم مالی بالا و چاپ بی‌رویه پول و تضعیف طلا، دلار ماهیت تازه‌ای پیدا کرده است. حالا زمان سابق نیست که دلار را نجات دهند و زمان برای نجات دلار نیز در حال کوتاه شدن است. نویسنده جنگ‌های ارزی با متنی روان و همه‌فهم توانسته سراسیمگی و سردرگمی را از مخاطبان تحولات اقتصادی و پولی امروز دنیا بگیرد و به آنها نشان دهد جامعه و اقتصاد دنیا در کجای تاریخ ایستاده‌اند. کتاب او مانند کلیدی است که بسیاری از روابط نامفهوم و گنگ کشورها و ابرقدرت‌ها را از منظر پولی و نقش طلا در این میان رمزگشایی می‌کند. او به خوانندگانش نشان
داده است همین پول ساده‌ای که هر روز با آن سروکار دارند، تا چه حد می‌تواند ابزاری برای تحولات سیاسی در دنیای امروز باشد و روابط کشورها را تغییر دهد.
زنان به پیش
طرحی برای ارتقای منزلت اجتماعی زنان و افزایش مفاهمه بین زن و مرد
شریل سندبرگ
ترجمه: حمیدرضا آریان‌پور
شریل سندبرگ، مدیر ارشد اجرایی فیس‌بوک است؛ نیرومندترین ابزار تاریخ بشر برای برقراری ارتباط اجتماعی و حتی فراتر از آن. سندبرگ گرچه پردازنده ایده نخستین فیس‌بوک نیست، اما پس از مارک زوکربرگ، بنیانگذار این غول فناوری، شخص دوم این شرکت ابرقدرت است. این کتاب نه‌تنها میوه سال‌ها درگیری سندبرگ با تبعیض و کلیشه‌های جنسیتی و همچنین مسائل مدیریتی که محصول فکر و عمل ده‌ها متفکر و کنشگر است. فهرست کسانی که در پایان کتاب از آنها سپاسگزاری شده مجموعه‌ای از کاردان‌ترین استادان برترین دانشگاه‌های جهان، دقیق‌ترین پژوهشگران از معتبرترین نهادهای تحقیقاتی، مشتاق‌ترین فعالان جدید و قدیم حقوق مدنی و حقوق زنان و باتجربه‌ترین ویراستاران فنی و ادبی است. خلاف رسم تعارفات شرقی، تک‌تک افراد نام‌برده در بخش «سپاسگزاری» در پایان کتاب، در شکل گرفتن این کتاب نقش داشته‌اند. از سوی دیگر، آنچه در خواندن این کتاب باعث شگفتی خواهد شد مستند ساختن حتی آشکارترین مسائل حرفه‌ای و اجتماعی به پژوهش‌های علمی است. همچنین آمار، داده‌ها و اطلاعات رنگارنگی به یاری روشن کردن یا اثبات مطالب آمده‌اند. ولی دو موضوع دیگر
وجود دارد که خواندن این کتاب را برای خواننده ایرانی سودمند می‌کند. نخست آنکه وضعیت بیشتر جوامع همانند وضعیت جامعه ایران است، به لحاظ سدهایی که سنت و در مواردی مدرنیته پیش پای زنان می‌گذارد. با پیش رفتن در بخش‌های کتاب نمونه‌هایی می‌بینید که شباهتی عجیب به نمونه‌های ایرانی دارند. سندبرگ که در خانواده‌ای سنتی بزرگ شده از این می‌گوید که دختران خانواده او به نام کوچک‌شان صدا زده نمی‌شده‌اند. در جایی از این می‌گوید که جاه‌طلبی زنان در جامعه نکوهیده است. در جایی از اینکه شمار بسیار زیاد دختران در دانشگاه‌ها موجب نشده است که تعداد قابل‌توجهی از زنان به مدیریت ارشد دست یابند. در جایی دیگر از اینکه فشار بسیار زیادی روی دختران هست که بیش از هر چیزی به ازدواج بیندیشند. جالب‌تر از همه شاید انتقاد او و همفکرانش به فشار وحشتناک بر زنان و دختران غربی است برای زندگی به سبکی که رسانه‌ها و صنایع از آن نفع می‌برند. با این حال شباهت‌های دیگری نیز وجود دارد که بسیار با محیط خانواده‌دوست کشور ما جور می‌آید. سندبرگ در این کتاب و در سخنرانی‌هایش به‌شدت از استفاده ابزاری از زنان انتقاد می‌کند و آن را از موانع موفقیت زنان
می‌شمارد.
اقتصاد سیاسی مهاجرت نخبگان ایران
سعید خاوری‌نژاد
کتاب «اقتصاد سیاسی مهاجرت نخبگان ایران» در چهار بخش که هر بخش مشتمل بر چند فصل است تنظیم شده و با نتیجه‌گیری هفت‌صفحه‌ای پایان می‌یابد. کتاب ساختاری پایان‌نامه‌ای دارد و می‌توان آن را «تحقیق‌گستری» خواند. بخش اول کتاب به طرح مساله و فرضیه پژوهش، بخش دوم به پیشینه مطالعاتی و مبانی نظری، بخش سوم به سیر تاریخی مهاجرت نخبگان در جهان و ایران و بخش چهارم به عوامل مهاجرت نخبگان در ایران از منظر اقتصاد سیاسی پرداخته است. کتاب در تشریح علل و عوامل خروج نخبگان از کشور با جزییات و در چهار فصل مباحث اقتصادی دفع‌کننده نخبگان کشور را آورده است. بحث بیکاری در ایران، نرخ مشارکت اقتصادی، عرضه و تقاضای نیروی انسانی تحصیل‌کرده، حداقل دستمزدها، نسبت حداقل دستمزد اسمی به حداقل دستمزد واقعی، نسبت رشد حداقل دستمزدها به نرخ رشد تورم، نسبت رشد حداقل دستمزدها به نرخ رشد درآمد ملی، نسبت
حداقل دستمزد به هزینه‌های دهک‌های درآمدی، حداقل دستمزد در کشورهای در حال توسعه، سطح رفاه در ایران و مباحثی از این دست در تشریح چرایی جذابیت خروج از کشور آمده است. البته انگیزه‌های مهاجرت فقط در امور مالی و رفاهی خلاصه نشده و نویسنده انعطاف‌ناپذیری نظام آموزشی کشور، ضعف مدیریت علمی، ضعف ارتباطات و تبادل علمی و سایر مشکلات جامعه علمی کشور را در زمره عوامل دفع‌کننده آورده است.
دموکراسی
مقدمه‌ای بر انتخاب عمومی
جان پاتریک گانینگ
حسین ربیعی
ما زمانی می‌توانیم به شناخت دموکراسی نائل شویم که نقاط قوت و ضعف آن را شناخته باشیم. بزرگ‌ترین نقطه قوت آن، کنترل رهبران است. دموکراسی می‌تواند جلو رهبرانی را که قصد حذف اقتصاد بازار یا در بدترین حالت، سلب مالکیت اموال مردم، به بردگی کشاندن انسان‌ها و تحمیل یک جنگ را دارند بگیرد. رهبران انواع دولت‌ها می‌توانند یک نظام اقتصادی بازار ایجاد کنند. این کار فقط نیاز به ایجاد نظام مالکیت خصوصی دارد تا به افراد امکان دهد برای ایجاد هر آنچه ثروت تلقی می‌شود به یکدیگر انگیزه بدهند. با این حال، بدون دموکراسی کاملِ مبتنی بر قانون اساسی، ثروت مردم در خطر مصادره یا استهلاک حاصل از تغییرات هوسبازانه در سیاست‌های دولت خواهد بود. در حالت افراطی، در دولت استبدادی، حاکم مستبدی که بر یک اقتصاد بازار موفق حکمرانی می‌کند می‌تواند نیروهای مسلحی برای مصادره ثروت و کشتن معترضان سازماندهی کند. به احتمال زیاد، مستبدی که قدرت درک نیروهای مولد بازار و محدودیت برنامه‌ریزی مرکزی را ندارد، در نهایت قدرت را از دست می‌دهد. او از طریق قوانین نسنجیده، گسترش فساد یا ماجراجویی‌های نظامی و اقتصادی بی‌پروا، حقوق مالکیت را
مسدود می‌کند؛ در نتیجه، انگیزه‌های تولید را که در نهایت به نفع دیگران است، از بین خواهد برد.
بزرگان مکتب اتریش
اقتصاد از نگاه 15 نظریه‌پرداز
رندال جی.هولکام
کتاب حاضر خوانندگانش را با دیدگاه‌های نظریه‌پردازان مکتب اتریش و منابع الهام آنها، یعنی مباحثات کلامی متالهین مسیحی، در سده‌های 16 و 17 میلادی آشنا می‌کند. در واقع خواننده در این اثر با 15 مقاله روبه‌رو می‌شود که نویسندگان آنها همگی از برجستگان مکتب اتریش هستند و در مقالات خود به معرفی پیشگامان و نیز نمایندگان قدیم و جدید و مهم این مکتب پرداخته‌اند.
اگر آغاز شکل‌گیری تاریخ مکتب اتریش را در دهه‌های 1870 و 1880 میلادی یعنی انتشار نوشته‌ها، مقالات و مجادلات قلمی کارل منگر بدانیم، این کتاب را می‌توان به نوعی بررسی اندیشه اقتصادی مکتب اتریش از مدت‌ها پیش از آن زمان دانست.
تجارت جهانی و نظام پرداخت‌ها
ریچارد کیوز و جفری فرانکل و رونالد جونز
ابوالقاسم هاشمی
این کتاب را سه تن از استادان اقتصاد در دانشگاه‌های آمریکا به نام‌های ریچارد کیوز، جفری فرانکل و رونالد جونز تالیف کرده‌اند و دکتر ابوالقاسم هاشمی استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی ترجمه‌اش کرده است. مترجم در مقدمه خود درباره اهمیت کتاب نوشته است: دهمین ویرایش کتاب تجارت جهانی و نظام پرداخت‌ها زمانی وارد بازار شد که دنیا با چالش‌های جدیدی در صحنه اقتصاد بین‌الملل مواجه بود. اقتصاد چین به سرعت شکوفا می‌شد و رشد آن به برکت نیروی کار فراوانش، بر دوش انبوه صادرات مصنوعات ساده و کاربری بود که تولید این کالاها را در اغلب نقاط دیگر دنیا به مخاطره می‌انداخت. فریاد بنگاه‌های رقیب در آمریکای جنوبی، اروپای غربی و بسیاری از کشورهای در حال توسعه بلند بود و تجارت آزاد می‌رفت که ملعون و مذموم افتد. گرچه ایالات متحده هم از این موج بی‌نصیب نبود و ارقام کسری تجاری‌اش هر روز ابعاد بزرگ‌تری می‌گرفت؛ ولی از این موهبت هم برخوردار بود که پولش مقبولیت جهانی داشت و همه و شاید بیش از همه چیـن مایل به نگهداری اوراق قرضه‌اش بودند. در مقابل، کشورهای اتحادیه اروپا در تلاش برای خوشه‌چینی از مواهب تجارت آزاد و کم
شدن موانع تجاری بین خود بودند. جذب کشورهای از بند رسته اروپای شرقی و بازار‌گرا شدن اقتصادهای این کشورها هم، فرصتی دیگر برای تجارت بیشتر بین خانواده پرشمار کنونی را فراهم آورده بود. ظهور پدیده‌های دیگری هم به پیچیدگی تجارت بین کشورها می‌افزود. «برون‌سپاری» و «جزءجزء کردن» شبکه‌های تولید، پیام‌آور عصر در هم تنیده شدن اقتصادها و جهانی شدن بود. فزون بر آن حرکت‌های عوامل تولید، به ویژه سرمایه در شکل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، به ویژه پس از تجربه چین و ببرهای آسیا و بی‌رنگ شدن ملاحظات ایدئولوژیک در این خصوص، چنان ابعادی پیدا کرده بود که مرزهای جدیدی را در اقتصاد بین‌المللی گشود. این کتاب درسی در پی ساختن ساختاری ذهنی برای تحلیل، تفسیر و آینده‌نگری چنین رویدادهایی است. افزودن مباحث جدید در ویرایش دهم دانشجو را با چالش‌های جدید تجارت آزاد آشنا می‌کند ولی بنای اصلی کماکان بر پایه نظریه‌های شناخته‌شده در این زمینه است.
قدرت و بازار
مورای راتبارد
متین پدرام - وحیده رحمانی
راتبارد از چهره‌های نامدار مکتب اتریشی اقتصاد بود که با ایجاد گونه‌ای از آنارشیسم بازار آزاد، که خود آن را آنارکو-کاپیتالیسم می‌نامید به گونه‌ای بنیادین بر جنبش لیبرتارین آمریکا و اندیشه معاصر لیبرتارین و لیبرالیسم کلاسیک تاثیر گذاشت. راتبارد بیش از 20 کتاب نوشته است و از او به‌عنوان چهره‌ای مهم در جنبش لیبرتارین آمریکا یاد می‌شود. راتبارد بر اساس مفهوم ترتیب آنی مکتب اتریش، هواداری از اقتصاد آزاد در خلق پول، و محکوم کردن برنامه‌ریزی متمرکز، از حذف کنترل اجباری جامعه و اقتصاد توسط دولت مرکزی دفاع می‌کرد. او نیروی انحصاری دولت را بزرگ‌ترین خطر برای آزادی و رفاه بلندمدت مردم می‌دانست و حکومت را «سازمان دزدیدن سیستماتیک آزادی» و مکان غیراخلاقی‌ترین، بی‌پرواترین و خودخواه‌ترین افراد در هر جامعه می‌دانست. او در سراسر این اثر توضیح می‌دهد که برخلاف تصور حامیان نهاد دولت این نهاد نیروی بی‌خطری نیست.
دیدگاه تان را بنویسید