دیدنی‌های قاب شیشه‌ای

گذران روزهای تعطیل با ورود به عالم هنر، همواره پای ثابت برنامه‌ریزی‌های ایام نوروز و هر زمان فراغت دیگر است. با توسعه فناوری‌های تصویری، حالا می‌توان یک سینمای کوچک برای خود داشت و علاوه بر از دست ندادن فصل تکرار نشدنی «اکران» عید در سینماها، از دیدن فیلم در محیط آرام خانه لذت برد. اهالی سینما به سبب کار و علایق خود، مرجع مناسبی برای معرفی فیلم به شمار می‌روند. ضمناً مخاطبان «تجارت فردا» با «سلیقه فیلمی» فعالان این حرفه آشنا می‌شوند.

پوران درخشنده: باز هم «همشهری کین»
به سبب کسوت و تلاش این سال‌ها، سوالات را با فیلمساز با‌سابقه ایران آغاز می‌کنیم. پوران درخشنده در سال 1391، آخرین ساخته خود «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» را بر پرده سینماها دید؛ فیلمی که مورد استقبال مردم قرار گرفت. این کارگردان دو فیلم از سینمای جهان را برای معرفی به مخاطبان برگزید.
«همشهری کِین» (Citizen Kane) فیلمی داستانی به کارگردانی «اورسن ولز» و محصول سال ۱۹۴۱ آمریکاست که در اکثر نظرسنجی‌های ۵۰ سال اخیر در صدر آرا قرار گرفته است و عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما را به خود اختصاص داده است. به گفته درخشنده ساخته اورسن ولز، اولین فیلمی است که در بخش فیلمنامه دست به ساختارشکنی می‌زند و از آخر به اول پیش می‌رود. همچنین از لحاظ فضاسازی، رنگ و نور، فیلم جذابی به شمار می‌رود.
«یک‌شنبه غم‌انگیز» (Gloomy Sunday) ساخته «رالف شوبل» تولید سال ۱۹۹۹، پیشنهاد دوم پوران درخشنده است که دلیل انتخاب خود را هم بیان می‌کند: «یکشنبه غم‌انگیز فیلمی قشنگ و لطیف در زمینه انسان‌هاست و دیدن این فیلم در تعطیلات عید با افراد خانواده می‌تواند لذت‌بخش باشد.»

هانیه توسلی: انتخاب اسکاری
بازیگر جوان و موفق سینما و تئاتر که در جشنواره امسال در فیلم «شکاف» به کارگردانی «کیارش اسدی‌زاده» به ایفای نقش پرداخت، فیلمی از کشور آمریکا را برای پیشنهاد به مخاطبان برگزید. «پسربچگی»
(boyhood) به کارگردانی «ریچارد لینکلیتر» پیشنهاد «هانیه توسلی» است. شانزدهمین فیلم این کارگردان در سال 2015 ساخته شده و جوایز زیادی را از «گلدن گلوب» و «اسکار» 2015 نصیب خود کرد. از دیدگاه توسلی این فیلم یک شاهکار شگفت‌انگیز در داستان است: «پسر‌بچگی فیلمی است که نکات ریز و ناگهانی در خود دارد که اغلب به سختی قابل مشاهده است و نیاز به دقت فراوان دارد، این فیلم شاهکار است.» فیلمی که «پاتریشیا ارکت»، اسکار نقش مکمل زن را برای بازی در آن از آن خود کرد و اکثر قریب به اتفاق پیش‌بینی‌ها پیش از برگزاری «اسکار»، جایزه بهترین فیلم یا کارگردانی را متعلق به این اثر تحسین‌شده می‌دانستند.

حسن بیارزیده: پیشنهاد «فضایی»
کــارگـــردان «مزار‌شریف» در جشنواره سی و سوم که جوایز زیادی را به دست آورد، تنها یک فیلم را به مخاطبان توصیه می‌کند. حسن بیارزیده با نسل فیلمسازان جنگ به سینمای ایران معرفی شد و در این سال‌ها، آثار متعددی را به سینمای ایران ارائه کرده است. فیلم «جاذبه» (Gravity) تنها انتخاب این کارگردان برای معرفی فیلم به شماست. این فیلم سه‌بعدی علمی-تخیلی و درام آمریکایی محصول سال ۲۰۱۳ به کارگردانی «آلفونسو کوارون» است که برای اولین بار در هفتادمین جشنواره فیلم ونیز در ماه آگوست ۲۰۱۳ به نمایش درآمد. «ساندرا بولاک» و «جرج کلونی» دو بازیگر اصلی جاذبه هستند. این فیلم در جشنواره اسکار سال ۲۰۱۴ هفت عنوان مختلف به دست آورد. بیارزیده درباره این فیلم چنین نظری دارد: «این فیلم شما را به دنیایی می‌برد که قبلاً آن را تجربه نکرده‌اید و دیدن آن باعث می‌شود به درک جدیدی از هستی برسید.» «جاذبه» که با دوبله‌ای قابل قبول، از شبکه‌های سیما نیز برای مخاطبان پخش شده است به فعالیت‌های دو فضانورد و اتفاقات رخ‌داده برای آنها در ماموریت فضایی که به آن اعزام شده‌اند، می‌پردازد.

مائده طهماسبی:‌ رو به سوی «هنر و تجربه»
پرسش‌های «تجارت فردا» با مائده طهماسبی ادامه می‌یابد. بازیگر با‌سابقه تئاتر، سینما، تلویزیون و کارگردان تئاتر و مترجم، از قضا همسر یک هنرمند شناخته‌شده دیگر است؛ فرهاد آئیش. او سه فیلم را برای معرفی به شما در نظر گرفته است.
«همچنان آلیس» (Still Alice) به کارگردانی «ریچارد گلیتزر» و «وش وستمورلند» فیلمی درباره بیماری آلزایمر است که مادر خانواده در جوانی دچار آن شده است. همچنان آلیس انتخاب اول طهماسبی است که «جولین مور» بازیگر شاخص سینمای آمریکا، اسکار نقش اول زن را همین سه هفته پیش برای بازی در آن به دست آورد. طهماسبی، پیشنهاد ایرانی هم دارد؛ «ماهی و گربه» ساخته «شهرام مکری» که در گروه «هنر و تجربه» به نمایش درآمده و با استقبال خوب علاقه‌مندان هنر هفتم مواجه شد. فیلم «پرویز» به کارگردانی «مجید برزگر» نیز در دایره انتخاب‌های طهماسبی قرار گرفت. او درباره این دو فیلم می‌گوید: «دیدن این دو فیلم برای من جذاب بود. از این نظر که فهمیدم نسل جدید سینمای ایران چگونه فیلم می‌سازند، دیدن این نوع فیلم‌ها تجربه‌های خوبی خواهد بود.» این فیلم هم از آثار به نمایش درآمده در گروه هنر و تجربه است.

آنا نعمتی:‌ ویترین رنگارنگ
پیشنهاد چندین فیلم برای مخاطبان، از سوی آنا نعمتی، حتماً با در نظر گرفتن زمان نسبتاً زیاد تعطیلات نوروزی صورت گرفته است. بازیگر سینما و تلویزیون «درباره الی» اصغر فرهادی، «چند مترمکعب عشق» جمشید محمودی، «رنگ خدا» مجید مجیدی و «بغض» محمدرضا درمیشیان را به این دلیل به مخاطبان «تجارت فردا» توصیه می‌کند که خودش از دیدن آنها لذت برده و همچنان گاهی آنها را می‌بیند و پیشنهاد می‌دهد دیگران هم آنها را ببینند.
و اما یک پیشنهاد هالیوودی! «یاسمن آبی» یا جاسمین غمگین (Blue Jasmine) فیلم آمریکایی درام به نویسندگی و کارگردانی «وودی آلن» است که آنا نعمتی پیشنهاد می‌دهد آن را در تعطیلات عید ببینیم. جاسمین غمگین ستایش منتقدان را برانگیخت. آنها عملکرد «کیت بلانشت» را در این فیلم ستودند. منتقدان این فیلم را با نمایشنامه اتوبوسی به نام هوس از تنسی ویلیامز مقایسه می‌کنند. این فیلم چند جایزه از جمله جایزه گلدن گلوب را برای کیت بلانشت در بخش بهترین بازیگر زن در مراسم هفتادویکمین مراسم گلدن گلوب به دست آورد و چند بار نامزد جوایز دیگر از جمله اسکار شد.

اشکان خطیبی: پیشنهاد مستند
اشکان خطیبی از بازیگران نسل جوان سینما، تئاتر و تلویزیون است. این بازیگر جوان با توجه به سلیقه فیلم دیدن خود چهار فیلم را انتخاب کرده که به آنهایی که اهل دیدن فیلم‌های سینمای جهان هستند پیشنهاد دهد. «نقشه ستارگان» (Maps to the Stars) به کارگردانی «دیوید کراننبرگ» با بازی «جولیان مور» که تولید سال 2014 است، انتخاب اول خطیبی برای مجموعه فیلم‌های پیشنهادی‌اش است. خطیبی قصه این فیلم را تکان‌دهنده معرفی می‌کند و آن را به عنوان یک فیلم خوب مناسب برای دیدن در تعطیلات عید می‌داند: «نقشه ستارگان فیلمی جذاب و فوق‌العاده وحشتناک درباره هالیوود است.» «گره شیطان» (Devil's Knot) فیلمی از «آتوم اگویان» است که با فیلم‌هایی چون «تقویم»، «اگزوتیکا» و «حقیقی که در زیر نهفته» شهرت دارد، از دیگر انتخاب‌های اشکان خطیبی است. او درباره این فیلم می‌گوید: «انبوهی از بازیگران خوب در این فیلم بازی می‌کنند و این همان نکته‌ای است که این فیلم را جذاب می‌کند. از سوی دیگر قصه فیلم که مرتبط با اتفاقات ناگواری است که درباره کودکان می‌افتد، قصه جالبی است.» خطیبی نیم‌نگاهی هم به آثار مستند دارد و در مجموعه پیشنهادی خود «شوآ» (shoah) را هم در نظر گرفته است. فیلم مستند و تاریخی ساخته «کلود لانزمن»، مستندساز فرانسوی است. مستند «شوآ» یا «هولوکاست» روایتی است از کشتار یهودیان در جنگ جهانی دوم در کوره‌های آدم‌سوزی که نازی‌ها برپا کرده بودند. زمان فیلم نه ساعت و نیم است. این فیلم که ۱۱ سال ساختن آن به درازا کشیده، در سال ۱۹۸۵ به پایان رسید. بخش زیادی از فیلم به دیده‌ها و شنیده‌های یهودیان اروپایی از آنچه در اردوگاه‌های نازی‌ها بر آنها رفته اختصاص دارد.

مجید برزگر: منهای هالیوود!
کارگردانی که به تازگی فیلم «پرویز» را بر پرده سینما داشته، از میان فیلم‌هایی که به تازگی دیده است سه فیلم را برای تماشا به مخاطبان پیشنهاد می‌دهد. مجید برزگر ابتدا بر روی «خواب زمستانی» (winter sleep) دست گذاشت؛ فیلمی درام به کارگردانی «نوری بیلگه‌جیلان» محصول کشورهای ترکیه، آلمان و فرانسه در سال ۲۰۱۴ پیشنهاد اول برزگر است. نوری بیلگه‌جیلان با این فیلم در شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن توانست نخل طلای کن را به دست بیاورد. اما نظر آقای کارگردان درباره این فیلم: «خواب زمستانی و این مسیرِ غریب سینماگر جاه‌طلب که از همان فیلم «دوردست» دیدنی شد را باید دید.» «دو روز، یک‌شب» (به فرانسوی: Deux Jours, une nuit) نام فیلمی به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی برادران «داردن» و محصول سال ۲۰۱۴ میلادی کشورهای بلژیک، فرانسه و ایتالیا است. مجید برزگر دو روز و یک‌شب را برای دیدن پیشنهاد می‌دهد و درباره آن می‌گوید: «این فیلم همچنان برای من تازه و نو است و لطف دیدن «روزتا» و «پسر» را هیچ‌وقت از یاد نمی‌برم.»
برزگر درباره این دو فیلم می‌گوید: «شور و شوقی که این دو فیلمساز در من برمی‌انگیزانند را نمی‌توانم با دیگران تقسیم نکنم.» و دست آخر فیلم «ایدا» (ida) درامی لهستانی-دانمارکی، ساخته کارگردان لهستانی‌-‌انگلیسی، پاول پاولیکوفسکی، محصول سال ۲۰۱۳ است. نام این فیلم در اسکار هشتاد و هفتم بین کاندیداهای دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی بود و توانست این جایزه را از آن خود کند. این فیلم موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم از فستیوال فیلم لهستان و آکادمی فیلم اروپا شد. برزگر ایدا را پیشنهاد می‌دهد: «آن سایه‌روشن‌های مسحورکننده بدیع که برایم یادآور «درایر» هم بود.»

مهشید افشارزاده: در انتظار اکران
بازیگر با‌سابقه ایران که سال‌ها نقش‌های گوناگونی در سینما و تلویزیون ایفا کرده است، پرسش‌شونده بعدی است. مهشید افشارزاده سال 1392 اولین فیلم خود را با نام «پنج‌ستاره» برای قاب شیشه‌ای کارگردانی کرد. این بازیگر و کارگردان سینما مجموعه‌ای که برای پیشنهاد به مخاطبان انتخاب کرده از میان فیلم‌های جشنواره سی و سوم است. «شیفت شب» به کارگردانی «نیکی کریمی» انتخاب اول افشار‌زاده است. او این فیلم را رمانتیک و لطیف معرفی کرد: «فیلمی که باید آن را بدون قضاوت‌های ناعادلانه دید و از آن لذت برد.» «رخ دیوانه» به کارگردانی «ابوالحسن داوودی» دومین فیلم پیشنهادی افشار زاده به مخاطبان است. فیلمی که موفق به دریافت پنج سیمرغ بلورین از سی و سومین جشنواره فیلم فجر شد. او دیدن این فیلم را برای جوان‌ها پیشنهاد کرد و دلیل آن را این‌گونه بیان کرد: «رخ دیوانه به خوبی به موضوع جوان‌ها می‌پردازد و فیلمنامه آن کاملاً به روز است. با دیدن این فیلم با مسائل روز جوان‌ها آشنا می‌شویم. دیدن این فیلم را به جوان‌ها پیشنهاد می‌دهم.» «دوران عاشقی» آخرین ساخته «علیرضا رئیسیان» که در جشنواره فیلم فجر دو سیمرغ بلورین را از آن خود کرد، پیشنهاد بعدی مهشید افشار‌زاده به مخاطبان است. فیلمی که به لحاظ کارگردانی مورد توجه افشار‌زاده قرار گرفته است: «دوران عاشقی فیلمی است که بدعت‌گذاری در آن دیده می‌شود و حیف است دیدن آن را از دست بدهیم.» «عصر یخبندان» به کارگردانی «مصطفی کیایی» آخرین فیلم در مجموعه پیشنهادهای افشارزاده است. او فضاسازی و پرداخت شخصیت‌ها را در این فیلم مناسب می‌داند و دیدن آن را به عنوان یک فیلم جذاب به مخاطبان «تجارت فردا» توصیه می‌کند. حالا باید منتظر ماند و دید، مخاطبان می‌توانند نام این آثار را در اکران نوروز ببینند یا برای دیدن پیشنهادهای افشارزاده، باید منتظر اکران‌های دیگر سال 1394 باشند.

نگار جواهریان: هم‌نظر با هیات داوران
نگار جواهریان بازیگر جوان سینمای ایران است که تاکنون بازی در نقش‌های متفاوتی را از او دیده‌ایم. او از میان فیلم‌هایی که مورد علاقه‌اش بوده‌اند به سراغ «بردمن» (Birdman) رفت. فیلمی به کارگردانی «الخاندرو ایناریتو». «مرد پرنده‌» در مراسم اسکار توانست چهار اسکار از جمله بهترین فیلم سال را از آن خود کند و البته این انتخاب بیش از سال‌های گذشته، با کنایه منتقدان مواجه شد اما هیات داوران اسکار، تصمیم خود را گرفته بود. این فیلم در ژانر کمدی-درام ساخته شده و بازیگران زیادی از جمله ادوارد نورتون و مایکل کیتون در آن ایفای نقش می‌کنند که به ترتیب نامزد بهترین بازیگر مکمل و اصلی مرد اسکار شدند اما دستشان از تندیس معروف آکادمی دور ماند. نگار جواهریان درباره «مرد پرنده» می‌گوید: «این فیلم از هر نظر استثنایی است. داستان، پرداخت و بازی‌ها همگی استثنایی هستند.»

محمدرضا لطفی: هم مهرجویی، هم بیضایی
محمدرضا لطفی فیلمساز نو‌پایی است که به تازگی به جمع فیلمسازان ایران پیوسته. فیلم «روایت ناپدید شدن مریم» ساخته این کارگردان جوان بود که با تکیه بر مولفه‌های ژانر وحشت، اکران خوبی را در سینماهای هنر و تجربه در سال 1393 نصیب خود کرد. لطفی مجموعه‌ای از فیلم‌های قدیمی ایران را برای معرفی به مخاطبان برگزید. «هامون» به کارگردانی «داریوش مهرجویی» اولین انتخاب محمدرضا لطفی است. به اعتقاد او «هامون نمونه بارز و کامل فیلم شخصیت‌محور است، فیلمی که مبتنی بر شخصیت است. می‌توان گفت هامون کامل‌ترین فیلم بعد از انقلاب است در مقیاس شخصیت‌محوری.» داریوش مهرجویی این فیلم را در سال 1368 ساخت که خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی و فتحعلی اویسی در آن ایفای نقش کردند. «سگ‌کشی» ساخته «بهرام بیضایی» انتخاب بعدی لطفی است. او درباره سگ‌کشی می‌گوید: «این فیلم کامل‌ترین فیلم به مفهوم سینماست، سگ‌کشی استفاده درست از ابزار و صنعت سینماست. فیلمی که قابلیت حضور در سینما را دارد. فیلمی که متر و معیارهای سینما به مفهوم صنعتی‌اش را دارد. باید در نظر داشت فیلم با سینما فرق دارد.» سگ‌کشی پس از 10 سال عدم امکان نمایش در سال 1380 اکران شد و عنوان پر‌فروش‌ترین فیلم سال را نصیب خود کرد. مژده شمسایی و مجید مظفری و بازیگران متعددی در این فیلم بازی کرده‌اند. «اجاره‌نشین‌ها» اثر دیگری از «داریوش مهرجویی» انتخابی دیگر از محمدرضا لطفی است. او این فیلم را فیلم خوب و کامل از مفهوم کمدی و طنز می‌داند. مفهومی که تا پیش از آن چندان جدی گرفته نمی‌شد. داریوش مهرجویی اجاره‌نشین‌ها را در سال 1365 ساخت.